Waarom zijn 20- tot 40-jarigen slecht beschermd tegen mazelen?

Wie ouder is dan 40 hoeft zich in Vlaanderen waarschijnlijk weinig zorgen te maken om mazelen te krijgen. Maar waarom is dat niet zo bij 20- tot 40-jarigen?

Wie ouder is dan 40 jaar heeft meestal als kind de mazelen doorgemaakt. Toen was de ziekte immers nog vrij courant. En wie de ziekte als kind heeft gehad, is dan ook levenslang beschermd.

Sinds tientallen jaren is dat anders. Kinderen krijgen de voormalige kinderziekte niet meer ‘van nature’, maar worden beschermd dankzij een veilige en effectieve vaccinatie, die wordt toegediend in 2 prikjes: een eerste op 1 jaar en het tweede op 11-12 jaar. Voor de eerste dosis wordt de WHO-doelstelling van 95 procent vaccinatiegraad grotendeels bereikt, maar de tweede dosis haalt de doelstelling niet. Bij een vaccinatiegraad van minstens 95 procent ontstaat groepsimmuniteit, een verschijnsel waarbij ook niet-gevaccineerde inwoners beschermd worden omdat de infectie zich nauwelijks nog kan verspreiden.

De 20- tot 40-jarigen zijn dus slecht beschermd tegen mazelen. Al te vaak hebben ze indertijd als tiener niet de tweede, noodzakelijke, inenting gehad. Hoe komt dat?

In België maakt het mazelenvaccin sinds 1985 deel uit van de aanbevolen vaccins. De huidige 20- tot 40-jarigen komen dus uit een periode waar de vaccinatie mogelijk niet helemaal juist gelanceerd werd en ze dus geen tweede keer gevaccineerd werden. Door het feit dat ze de ziekte ook niet als kind kregen, zijn ze kwetsbaar.

Vandaag worden we weer met nieuwe problemen geconfronteerd. Uit een enquête van het magazine Bodytalk blijkt dat de helft van de respondenten, vooral de jongere mensen, denkt dat mazelen een ongevaarlijke ziekte is. We komen er immers minder mee in aanraking, omdat mazelen steeds minder voorkomt en we beseffen daarom niet meer welke risico’s de aandoening met zich meebrengt.

Men ziet het nut van een vaccinatie dus niet meer in, net dankzij de effectieve vaccinaties. Je zou kunnen zeggen dat het mazelenvaccin een slachtoffer van zijn eigen succes is. Daarnaast begint er bij sommige hoger opgeleiden weerzin tegen vaccinaties in het algemeen te ontstaan. Zij geloven dat je de ziekte beter kan doormaken voor je afweer, maar dat is kortzichtig, want je riskeert altijd complicaties.

Vooral in Franstalig België laat die vaccinatiegraad ietwat te wensen over. Dat komt omdat de antivaccinatiebeweging in Franstalig België iets meer voet aan de grond krijgt dan in Vlaanderen doordat er daar meer naar Franse zenders en kanalen gekeken wordt, waar de beweging wel sterk staat. 17 procent van de Fransen zou zich vrij kritisch uitlaten over vaccins of er zelfs vierkant tegen zijn, De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) noemt de antivaccinatiebeweging een van de tien grootste gezondheidsrisico’s ter wereld.

Verplichting

In Frankrijk is er bijgevolg een groter mazelenprobleem dan in België. In totaal zijn sinds 2008 een twintigtal mensen in Frankrijk aan deze ziekte overleden. Volgens het Europees centrum voor ziektepreventie en -controle waren er in Frankrijk in februari van dit jaar 188 gevallen, in België 90.

In Frankrijk werd het vaccin daarom verplicht gesteld voor kinderen geboren na 1 januari 2018, net als de vaccins voor kinkhoest, bof, rubella, hepatitis B, meningitis, pneumokokken, difterie, tetanus en polio. In België wordt het aanbevolen.

Veel gevallen van mazelen in Europa zijn bovendien het gevolg van import uit andere Europese landen, bijvoorbeeld uit vakantielanden zoals Italië, Griekenland en Frankrijk. Verschillende Europese landen roepen hun bewoners dan ook op om voor hun vertrek op vakantie eerst de vaccinatiestatus van zichzelf en hun kinderen te controleren en zich bij twijfel liefst opnieuw te laten inenten.

Laat het duidelijk zijn: mazelen is niet onschuldig. Het zeer besmettelijke virus verplaatst zich via de lucht, en er is geen contact nodig. Zo kan de besmetting gebeuren door te hoesten of te praten. 1 op de 1000 kinderen overlijdt. In 10 tot 20 procent van de gevallen treden complicaties op, zoals oorontsteking en longontsteking. Een andere zeldzame complicatie is hersenontsteking. Een behandeling voor het virus bestaat niet.

Ben je niet zeker of je de twee dosissen mazelenvaccins als kind hebt gekregen of heb je daar geen bewijzen van (zie My HealthViewer of je vaccinatiekaart), neem dan contact op met je huisarts, vooral als je deze zomer naar een land reist waar de ziekte nog veelvuldig voorkomt.

Hervaccinatie kan geen kwaad als je vooraf toch goed gevaccineerd zou geweest zijn.

Wie als kind de mazelen had, hoeft niets te doen.