‘Meer gevallen van dementie naast drukke weg’: verhuizen of niet?

Mensen die nabij een drukke autoweg wonen, vertonen een hoger risico op dementie, zo blijkt uit een studie in het vakblad The Lancet.

De studie, die meer dan 6 miljoen Canadezen gedurende 10 jaar volgde, stelt dat mensen die op 50 meter van een belangrijke autoweg wonen 11 procent meer kans hebben om dementie te ontwikkelen.

Tussen 2001 en 2012 werden 243.611 gevallen van dementie gerapporteerd in de Canadese provincie Ontario. Het risico bleek het grootst bij mensen die nabij een drukke autoweg wonen. Dat specifieke risico was meer bepaald 7 procent groter wanneer men binnen een afstand van 50 meter van de weg woonde, 4 procent tussen de 50 en de 100 meter en 2 procent tussen 101 en 200 meter. 7 tot 11 procent van de dementiegevallen binnen de 50 meter van een hoofdweg kan dus veroorzaakt worden door het verkeer, aldus de onderzoekers die ook rekening hielden met andere factoren als armoede, obesitas, onderwijsniveau en roken. Die factoren zijn er dus al enigszins uitgefilterd.

De studie onderzocht ook de link tussen verkeerspollutie en het risico op de Ziekte van Parkinson enerzijds en multipele sclerose (MS) anderzijds, maar die associatie werd niet gevonden.

Het is overigens niet de eerste keer dat er een link wordt vastgesteld tussen luchtvervuiling en dementie, zoals bijvoorbeeld de Ziekte van Alzheimer.

‘De toenemende bevolkingsgroei en urbanisatie noodzaken heel wat mensen om in de buurt van een zware verkeersader te gaan wonen’, zegt Hong Chen, een van de onderzoekers, aan de BBC. ‘En met een wijdverspreide blootstelling aan verkeer en stijgende dementiecijfers, kan zelfs een kleinschalig effect van verkeersblootstelling al een zware last leggen op de publieke gezondheid.’

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sterven wereldwijd drie miljoen mensen per jaar aan de gevolgen van vervuilde buitenlucht die het risico op een beroerte, hartziekte, longkanker en aandoeningen aan de luchtwegen vergroot. Of we voortaan ook dementie aan dit lijstje moeten toevoegen is niet helemaal duidelijk. De studie in The Lancet geeft wel een aanwijzing dat er iets aan de hand is, maar dat is evenwel nog geen bewijs. De studie onderzocht immers enkel waar de mensen wonen die de diagnose van dementie kregen. Het is nog geen bewijs dat de wegen de ziekte ook rechtstreeks veroorzaken. De dementie kan bijvoorbeeld te wijten zijn aan de problemen aan de luchtwegen en het hart (als gevolg van de blootstelling aan uitlaatgassen).

Interessant en provocatief

De resultaten van de studie moeten nu aan verder onderzoek onderworpen worden om na te gaan welke specifieke verkeerselementen aan de basis liggen. Zo kunnen lawaai, ultrafijne stofdeeltjes, stikstofoxiden en autobanddeeltjes in het spel zijn.

Experts noemen de bevindingen ‘interessant en provocatief’. ‘Het is zeker plausibel dat de luchtvervuiling door uitlaatgassen bijdraagt aan een hersenpathologie die op termijn het risico op dementie vergroot’, aldus Tom Dening, directeur van het Centrum voor Dementie van de universiteit van Nottingham aan de BBC. ‘Het zal de bezorgdheid van mensen die langs drukke verkeersaders wonen nog meer doen toenemen.’

Maar het onderzoek betekent niet dat we met z’n allen massaal naar het platteland moeten verhuizen, zo waarschuwen de onderzoekers van de studie, maar wel dat we nu nog maar eens een bijkomende reden hebben om de lucht in onze steden op te schonen. Ze benadrukken daarmee het algemene belang van de studie en niet zozeer het individuele karakter. De wetenschappers raden inwoners van een stad wel aan om zo veel mogelijk te wandelen en fietsen in zijstraten en rustigere straten en een park te kiezen om in te gaan joggen.

Bijna 50 miljoen mensen in de wereld lijden aan dementie. Maar de wetenschap is er nog net helemaal uit hoe de hersenziekte precies veroorzaakt wordt. Er bestaat ook geen behandeling voor. Risicofactoren zijn leeftijd, genen, vrouw zijn, diabetes type 2, roken, fysieke inactiviteit en een ongezond eetpatroon.

Het beste advies om het risico op dementie te beperken is om zaken te doen waarvan we weten dat ze gezond zijn voor het lichaam: stoppen met roken, bewegen en gezond eten.