In het medisch vakblad The Lancet luiden wetenschappers de alarmbel over de medicalisering van lagerugklachten. ‘Patiënten moeten worden beschermd tegen mogelijk schadelijke interventies waarvoor geen enkel bewijs bestaat.’
Wereldwijd wordt een groot aantal mensen met lagerugpijn schade berokkend in plaats van geholpen door de operaties, injecties en gevaarlijk opioïden die ze krijgen, zo schrijven internationale wetenschappers in een driedelige reeks in het medisch vakblad The Lancet. Financiële motieven spelen daarbij een rol. In sommige landen is het behandelen van onverklaarbare lagerugpijn immers een lucratieve business voor dokters en ziekenhuizen. In de drie wetenschappelijke publicaties in The Lancet roepen de wetenschappers overheden overal ter wereld dan ook op om ‘contraproductieve terugbetalingsstrategieën’ aan te pakken.
Terug aan het werk
Meer dan 540 miljoen mensen kampen met lage rugpijn, de grootste oorzaak van invaliditeit in de wereld. Volgens professor Martin Underwood van de BritseWarwick University’s medical school, een van de auteurs van de papers’, krijgt iedereen ooit weleens in zijn leven te maken met de aandoening, maar bij het merendeel van de gevallen is de oorzaak onbekend. Slechts 1 procent van de gevallen wordt gelinkt aan een ernstige ziekte zoals een infectie of kanker.
In sommige landen is het behandelen van onverklaarbare lagerugpijn een lucratieve business voor dokters en ziekenhuizen.
Daarmee wil Underwood niet gezegd hebben dat lage rugpijn geen oorzaak zou hebben. Er is een soort van aanleiding, maar het is zeldzaam dat die ook daadwerkelijk gevonden wordt. De oorzaak kan te wijten zijn aan psychologische, sociale of economische factoren, maar ook andere pijnklachten en levensstijl zoals obesitas, roken en een gebrek aan beweging. De meeste episodes van lagerugpijn duren niet lang, maar een op drie krijgt binnen het jaar een nieuwe aanval.
Volgens de experts zijn MRI- en CT-scans contraproductief. Door die scans wordt mogelijk sneller overgegaan tot operaties en andere ingrepen, die de maatschappij veel geld kosten, terwijl de aangetoonde fysieke afwijkingen niet de bron van de pijn zijn. Die afwijkingen komen net zo vaak voor bij mensen met als zonder lagerugklachten. Bovendien kan het patiënten onnodig ongerust maken.
Er zijn ook steeds meer aanwijzingen dat ingrepen zoals wervels aan elkaar vastzetten, artificiële wervels toevoegen of injecties in de rug geven doorgaans niet helpen. Ook rust houden en stoppen met werken halen weinig uit. Vaak wordt de aandoening nog erger door die operaties en inactiviteit. ‘Patiënten moeten worden beschermd tegen mogelijk schadelijke interventies waarvoor geen enkel bewijs bestaat’, aldus de experts. ‘Wat deze mensen echt nodig hebben, is beweging en een zo snel mogelijke terugkeer naar de arbeidsmarkt.’
Opioïdencrisis
Een andere reden tot bezorgdheid zijn de opioïden. ‘Recente tests hebben aangetoond dat die niet effectiever zijn dan andere, veel veiligere medicijnen. Nochtans krijgen heel veel patiënten pijnstillers op basis van opioïden’, zegt Nadine Foster van de Britse Keele University aan The Guardian. Mensen zouden ‘de veiligst mogelijke medicatie moeten krijgen gedurende de kortst mogelijke periode in de laagst mogelijke dosis.’
Rugpijn is een van de oorzaken van de opioïdencrisis in de Verenigde Staten. ‘De epidemie van verslaving en de stijgende mortaliteit in de VS als gevolg van een stijgend gebruik van de drug de voorbije 20 jaar is een dramatisch voorbeeld van de verontrustende effecten van schadelijke medische interventies’, aldus nog de auteurs in The Lancet.
Mensen zouden de veiligst mogelijke medicatie moeten krijgen gedurende de kortst mogelijke periode in de laagst mogelijke dosis.
In een aantal landen begint de visie op rugpijn echter te veranderen en wordt zelfs steeds meer nagedacht om de terugbetaling van invasieve behandelingen stop te zetten. De patiënt is immers perfect in staat om zichzelf te genezen, mits een beetje begeleiding en aanmoediging.
Sinds kort zijn er ook in België richtlijnen voor lagerugpijn. Het uitgangspunt is dat rugpijn in principe onschadelijk is en in de overgrote meerderheid van de gevallen spontaan geneest. Rugpijn moet worden beschouwd als een – soms zeer onaangenaam – ongemak dat ons als tweevoeters nu eenmaal kan overkomen. De basis van de behandeling is daarom ‘de natuur zijn werk laten doen’ en medicalisering vermijden.
Een opvallend nieuw advies daarbij is dat mensen met rugpijn in beweging moeten blijven. Ze moeten in de mate van het mogelijke hun dagelijkse activiteiten voortzetten, of zelfs oefeningen uitvoeren. Helaas stoppen vele mensen met lage rugpijn elke fysieke activiteit. Ze zijn bang dat een verkeerde beweging hun toestand nog zal verslechteren. Intussen is geweten dat deze vrees ongegrond is.
Vermijd rugpijn, belast je rug
Ook wat betreft het tillen van zware lasten, is er voortschrijdend inzicht. Zo blijkt het advies om geen zware dingen op te tillen minder effectief dan gedacht om rugpijn te verzachten of een rugletsel te voorkomen. Fiona Wilson, professor psychotherapie van de Trinity College Dublin schrijgt op The Conversation dat menselijk weefsel net aan gewicht moet worden blootgesteld om sterker te worden, ook de ruggengraat. Regelmatig tillen bereidt de gewrichten, spieren en ligamenten voor op normale taken. ‘Niemand kan een marathon lopen zonder zijn lichaam voor te bereiden. Dus is het logisch dat ook de ruggengraat moet worden getraind om een last te tillen’, aldus Wilson.
Wilson verwijst daarbij naar astronauten die na een reis naar de ruimte lagerugpijn ontwikkelen door het gebrek aan belasting wegens het ontbreken van de zwaartekracht. De spieren sterven af, de ruggengraat wordt stijf en de wervels zwellen op. Dus in plaats van mensen af te raden hun rug te belasten, zou regelmatig en op de juiste manier tillen een deel van de dagelijkse routine moeten worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
