Het ebolavirus kan zich na behandeling jaren verbergen in de hersenen om vervolgens weer dodelijke ziekte te veroorzaken. Dat blijkt uit onderzoek door het Amerikaanse leger.
Enkele recente uitbraken van ebolavirussen in Afrika bleken veroorzaakt door aanhoudende infectie bij patiënten die eerdere uitbraken hadden overleefd. Met name de uitbraak van het ebolavirus in 2021 in Guinee is opnieuw opgedoken door een aanhoudend geïnfecteerde overlevende van de vorige grote uitbraak, vijf jaar geleden.
Maar waar het virus zich juist verschuilde in het lichaam, en het mechanisme erachter waren grotendeels onbekend. Wetenschappers van het U.S. Army Medical Research Institute of Infectious Diseases gebruikten daarom onderzoek bij apen om daarop antwoorden te vinden.
Het ebolavirus veroorzaakt een van de dodelijkste infectieziekten die de mensheid kent.
‘We ontdekten dat ongeveer 20 procent van de apen die een dodelijke blootstelling aan het ebolavirus overleefden na behandeling nog steeds een aanhoudende infectie met het ebolavirus hadden’, zegt hoofdauteur Kevin Zeng. ‘Met name in het ventriculaire systeem van de hersenen, zelfs wanneer ebola virus uit alle andere organen is verdwenen.’
Hardnekkig
Zo vertoonden twee apen die aanvankelijk genezen leken na verloop van tijd opnieuw ernstige symptomen, die fataal bleken. Onderzoek toonde massale virusinfectie van de hersenen van de dieren.
De auteurs wijzen op gelijkaardige gevallen bij mensen. Een Britse verpleegster kreeg bijvoorbeeld een terugval van het ebolavirus in de hersenen, terwijl ze negen maanden na haar herstel aan hersenontsteking leed.
‘Het ebolavirus is hardnekkig, het kan reactiveren en een terugval van de ziekte veroorzaken bij overlevenden en zo een nieuwe uitbraak veroorzaken’, zegt medeonderzoeker Jun Liu.
Overlevenden opvolgen
Het ebolavirus veroorzaakt een van de dodelijkste infectieziekten die de mensheid kent. Het vormt nog steeds een grote bedreiging in Afrika – alleen al in 2021 waren er drie uitbraken op het continent.
Inmiddels zijn er twee vaccins en twee behandelingstherapieën om de ziekte te bestrijden. ‘Daardoor zijn we in een veel betere positie om uitbraken in te dammen’, zegt Zeng. ‘Onze studie benadrukt echter de behoefte aan langdurige follow-up van overlevenden om opflakkering te voorkomen.’
Wat is ebola?
Ebola is een zeldzame, maar ernstige infectieziekte die zware misselijkheid, koorts, interne bloedingen en falende organen veroorzaakt en in de meeste gevallen fataal is. Het verspreidt zich snel bij contact met kleine hoeveelheden lichaamsvloeistoffen en de eerste griepachtige symptomen zijn niet altijd meteen merkbaar. De ziekte werd in 1976 ontdekt, toen een uitbraak van het virus in Congo het leven kostte aan 280 van 318 besmette mensen.
