Factcheck: nee, Robert Malone is niet de uitvinder van de mRNA-vaccins

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een interview van de website Doorbraak met Robert Malone wordt gedeeld op Facebook. In het interview toont Malone zich bezorgd over de veiligheid van de coronavaccins. De tekst bevat enkele feitelijke onjuistheden. Zo is Malone niet de uitvinder van de mRNA-vaccins en zitten de in ons land gebruikte vaccins tegen het coronavirus niet meer in testfase 3.

Op 7 juli post een man op zijn Facebookpagina een interview met de Amerikaanse wetenschapper Robert Malone, dat op 24 juni 2021 op de website van Doorbraak verscheen. Het Facebookbericht wordt 311 keer gedeeld, 37.600 mensen krijgen het op hun tijdlijn te zien. Het interview op de website van Doorbraak bereikt 47.300 internetgebruikers. Via zijn Facebookpagina bereikt Doorbraak met het interview nog eens 8700 mensen.

We spitsen ons in deze factcheck toe op twee claims die ons meteen opvallen omdat ze wel vaker opduiken op sociale media en al eerder zijn weerlegd. Over de rest van het interview spreken we ons in deze factcheck niet uit.

1) Robert Malone is niet de uitvinder van de mRNA-vaccins

De auteur van het Facebookbericht noemt Robert Malone ‘de uitvinder van de mRNA-techniek’. Doorbraak noemt hem ‘een pionier in de wereld van mRNA-vaccins’. Op zijn eigen website, zijn Twitter-profiel en zijn LinkedIn-pagina noemt Robert W. Malone zichzelf de uitvinder van de mRNA-vaccins. Maar klopt dat wel?

Volgens de informatie op zijn eigen kanalen is Malone viroloog, immunoloog en moleculair bioloog, opgeleid aan onder meer Northwestern University, de Harvard University Medical School en de University of California Davis School of Medicine. ‘Zijn ontdekkingen worden beschouwd als cruciaal voor de huidige covid-19-vaccinstrategie’, schrijft hij zelf. Maar die informatie vinden we niet terug bij andere bronnen.

In 1989 publiceerde Malone een artikel dat een belangrijke bijdrage leverde aan de toen opkomende mRNA-techniek. Daaruit blijkt dat hij een van de wetenschappers was die in de vroege jaren 1990 hebben geprobeerd om RNA te gebruiken om een boodschap over te brengen aan het immuunsysteem. Het onderzoek dat hij samen met anderen puliceerde in 1990, had betrekking op muizen. Van een toepassing bij mensen was op dat moment nog geen sprake. Zijn research heeft dus bijgedragen aan de ontwikkeling van deze technologie, maar dat maakt hem nog niet de ‘uitvinder’ van het mechanisme dat is gebruikt voor de mRNA-vaccins tegen het coronavirus.

In artikels over de totstandkoming van de mRNA-vaccins tegen het coronavirus wordt de naam van Malone niet genoemd, zoals in dit artikel van Stat News en in dit artikel van Nature. Over het algemeen worden de Hongaarse biochemicus Katalin Karikó en haar medewerker Drew Weissman gezien als de grondleggers van de mRNA-vaccins. Volgens The New York Times heeft Katalin Karikó, die nu senior vice president is bij het biotechnologiebedrijf BioNTech, haar hele carrière lang gefocust op mRNA – het genetische script dat de instructies bevat waarmee iedere cel het eiwit kan aanmaken dat een immuunrespons opwekt in ons lichaam. De covid-19-vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna waren de eerste die gebruik maakten van die mRNA-techniek.

2) Malone zegt in het interview dat wij ‘proefpersonen’ zijn, want de vaccins zitten volgens hem nog steeds in testfase 3

Ook dat klopt niet, zoals bleek uit een eerdere factcheck van Knack. Pas wanneer de resultaten van fase 3 bekend zijn, kunnen vaccins op de markt komen. Tijdens fase 4 van het vaccinonderzoek – de fase waarin de coronavaccins die in België worden gebruikt zich nu bevinden – wordt de veiligheid en de werkzaamheid van de vaccins verder opgevolgd nadat ze zijn goedgekeurd voor gebruik. Dat wil zeggen dat de gegevens over de vaccinatie van de bevolking worden bijgehouden en opgevolgd. Fase 4 loopt zolang als een farmaceutisch product op de markt is, terwijl ondertussen ook het fase-3-onderzoek verder kan lopen.