Factcheck: nee, dit filmpje toont geen protest van Italiaanse vrachtwagenchauffeurs

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Online circuleert een filmpje waarop een groot protest van vrachtwagenchauffeurs in Italië te zien zou zijn, eind september. Dat klopt niet. De beelden werden gemaakt in maart 2020, toen dokwerkers de haven van Genua blokkeerden om hygiënischer werkmateriaal te eisen uit angst voor coronabesmettingen. De audiotape die bij het filmpje werd gemonteerd, dateert dan weer van een half jaar later en heeft niets met de video te maken.

Op 27 september post een Nederlandse vrouw in de groep ‘Nee tegen de Coronamaatregels’, die 24.200 leden telt, een filmpje met grote aantallen vrachtwagens die kriskras door elkaar staan. De video wordt becommentarieerd door een man die Italiaans spreekt. Het filmpje is een repost van een bericht op de Facebookpagina ‘Onrechttv 3.0’. De video wordt door 10.300 mensen gezien en 861 keer gedeeld.

Het bijschrift luidt: ‘Revolutie in Italië. 35.000 vrachtwagens blokkeren de snelwegen. De boeren hebben zich vandaag aangesloten om de lokale wegen te blokkeren. Ik zeg goed voorbeeld doet volgen.’

De clip circuleert ook op Twitter, zij het in een kortere versie. Via een tweet wordt het filmpje 25.900 keer bekeken. ‘35.000 truckers blokkeren de snelwegen, inmiddels hebben de boeren zich aangesloten en blokkeren de lokale wegen’, luidt het bijschrift. Waartegen de vrachtwagenchauffeurs in opstand komen, wordt niet verduidelijkt.

We onderzoeken in deze factcheck twee zaken. Eerst gaan we op zoek naar de oorsprong van de beelden (1), daarna gaan we dieper in op het audiocommentaar bij de video (2).

1) Wat zien we in de video?

In het filmpje zien we een groot aantal vrachtwagens verspreid staan over een weg. Het ene moment lijken de vrachtwagens kriskras door elkaar te staan (00:34), op andere momenten (1:17) staan ze evenwijdig geparkeerd.

We zien ook dat de vrachtwagens zich in de nabijheid van een partij water bevinden (0:04). Rond 00:56 zien we ook grote containers. Beide elementen geven de indruk dat de vrachtwagens zich in een havengebied bevinden.

Het originele beeldmateriaal moet ook korter zijn dan dit filmpje, want de beelden worden vanaf 1:50 herhaald.

In de linkerbovenhoek van het filmpje zien we het logo van GEDI visual. GEDI is een Italiaans mediabedrijf, GEDI Visual is de multimedia-afdeling van het bedrijf. Het logo doet vermoeden dat het bedrijf de beelden heeft gemaakt. Op het YouTube-kanaal van Gedi Visual gaan we op zoek naar de video, maar we vinden niets terug. Ook nemen we per mail contact op met het bedrijf. Voorlopig kregen we nog geen antwoord.

Ondertussen maken we via de videoanalyse-site Invid enkele screenshots en geven die in op Google Afbeeldingen en Yandex. De zoektocht op Google levert weinig op, maar via Yandex vinden we een YouTubeversie van de beelden terug. De video werd op 12 maart 2020 gepost op het account van de nieuwsorganisatie Local Team, die beelden maakt via drones.

Volgens de beschrijving zou er een spontane staking zijn uitgebroken bij de dokwerkers in de PSA Genova. PSA staat voor ‘Port of Singapore Authority’ en is een internationale havenbeheerder. Door de staking konden een heleboel vrachtwagenchauffeurs hun lading niet inschepen. Als we PSA Genova opzoeken op Google Maps herkennen we het blauwe kubusvormige gebouw (geel kader) en de groene kranen (rood kader) op de achtergrond.

Via Google zoeken we meer op over de staking. Zo komen we terecht bij een artikel van de Italiaanse krant La Repubblica van 12 maart 2020. We herkennen dezelfde beelden bij dat artikel. Voor de auteursrechten verwijst de krant naar Local Team, niet naar GEDI Visual.

Volgens de krant was de staking een gevolg van de coronacrisis. Dokwerkers hadden geen garantie dat hun werkmateriaal, zoals kranen, goed schoongemaakt zou worden.

De video toont dus de gevolgen van een spontane staking bij Genovese dokwerkers die meer bescherming eisen tegen het coronavirus. Het is dus geen recent protest van Italiaanse vrachtwagenchauffeurs. Bovendien dateren de beelden van maart 2020, niet van september 2021.

2) Wat horen we in de clip?

Het commentaar bij de beelden komt van een Italiaans sprekende man. In het begin van de video stelt hij zich voor als Felice Osio. Hij vermeldt ook de datum van de opname: 23 september 2021. We googelen zijn naam en komen terecht op de website van FISI Emilia Romagna, wat een vakbondsorganisatie blijkt te zijn in de Italiaanse regio Emilia-Romagna.

In het filmpje zelf roept Osio op tot een nationale staking van alle Italiaanse werknemers, zowel in de publieke als privésector, ’tegen de dictatuur’. De staking zou van 1 tot en met 15 oktober moeten duren. Die laatste datum is geen toeval. Vanaf die dag zijn alle Italiaanse werknemers, zowel in de publieke als de privésector, verplicht om een green pass op zak te hebben. Dat covidcertificaat bestaat uit een QR-code en toont of een persoon gevaccineerd is, recent genezen is van corona of een negatieve coronatest heeft afgelegd. Werknemers die niet over een green pass beschikken, riskeren een boete.

We zoeken Osio ook op Facebook, maar vinden geen profiel van de man. De Facebookpagina van zijn vakbondsorganisatie werd in augustus voor het laatst geüpdatet.

We tikken ‘Felice Osio ottobre’ (Felice Osio oktober) in de Facebookzoekbalk in en zien enkele berichten waarin gelinkt wordt naar het Canadese videoplatform Rumble. Sinds de coronacrisis kent die website een grote groei. Het platform wordt vaak gebruikt door tegenstanders van vaccinatie. Ook de vorige Amerikaanse president Donald Trump maakte zich in juni lid van het platform.

Als we op de Rumble-link klikken, komen we terecht bij een filmpje waarin een screenshot van een Whatsappgesprek te zien is. Het spraakbericht dat wordt afgespeeld is dezelfde audio als die bij het filmpje.

In de zoekresultaten zien we echter ook een Facebookbericht dat stelt dat de audiotape, die volgens het bericht circuleerde op Telegram, vervalst is.

Op de Facebookpagina Becciolini Network vinden we ook een filmpje van Osio zelf, gepubliceerd op 24 september, waarin hij zich van de audio distantieert.

In de video zegt Osio: ‘Op 23 september werd in een private Whatsappgroep een audiobericht van mij, bedoeld voor een groep vrienden, gekopieerd en gemanipuleerd. (…) Ik heb de publicatie van die audio niet toegestaan (…) Ik neem afstand van alle mogelijke gevolgen die deze audio kunnen teweeg brengen.’ We nemen contact op met Osio via een mailadres dat we vinden op de website van FISI Emilio Romagna en vragen hem om een bevestiging van die boodschap. We kregen nog geen antwoord.

We besluiten hoe dan ook dat noch de audiotape, noch de video iets te maken heeft met een nationale staking van vrachtwagenchauffeurs die zou hebben plaatsgevonden.

De afgelopen dagen vonden wel protesten van Italiaanse vrachtwagenchauffeurs tegen de invoering van de green pass plaats. Volgens de Italiaanse pers waren die geen groot succes. Online werden wel beelden verspreid die het tegendeel moesten bewijzen. De Italiaanse factcheckorganisatie Facta factcheckte een foto van een file die door het protest van de chauffeurs zou veroorzaakt zijn. Dat klopt niet. De foto werd genomen in 2018 en toont een file die door twee ongevallen werd veroorzaakt.De beelden die in deze factcheck onder de loep werden genomen werden nog niet gefactcheckt.