Factcheck: nee, er zijn geen nationale snelwegblokkades opgetrokken in Italië

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 20 april post de Nederlandse Facebookpagina Bullet News een ‘update vanuit Italië’. De groep zegt dat er die ochtend in heel Italië snelwegblokkades zijn opgetrokken. Maar dat klopt niet.

Op vijf foto’s in een post van Bullet News van dinsdag 20 april zien we auto’s en mensen die verspreid staan over alle rijstroken om een snelweg te versperren. Volgens de Facebookpagina zouden die dag (20 april nvdr.) over heel Italië blokkades opgeworpen zijn. Context voor het protest en bronvermeldingenen bij de foto’s ontbreken.

Bullet News omschrijft zichzelf als een ‘mediaplatform voor alle nieuws (ook het nieuws dat niet gezien mag worden)’ en telt zo’n 7000 volgers. Ongeveer 18.700 mensen zien de post passeren.

Sommige commentatoren van de post geloven niet dat het hier over een protest tegen de coronamaatregelen gaat, omdat de meeste deelnemers een mondkapje dragen.

Tonen de foto’s effectief een nationaal protest in Italië op dinsdag 20 april? We gaan op zoek.

Wat onmiddellijk opvalt op de foto’s, is het verschillende weer. Op de eerste foto zien we een grijze lucht. Op de tweede, de vierde en de vijfde foto lijkt het een pak zonniger te zijn. We vermoeden dat de foto’s op verschillende plaatsen of op verschillende tijdstippen zijn genomen. De derde foto is een collage van drie foto’s. Het lijken screenshots uit een filmpje.

We onderwerpen de vijf foto’s via Google Afbeeldingen aan een omgekeerde zoekopdracht. De eerste foto vinden we terug in een artikel van de site automoto. De foto begeleidt een artikel over een protest van restaurantuitbaters dat op 19 april zou hebben plaatsgevonden.

In de zoekresultaten vinden we een oudere versie van de foto op de site van de Romeinse krant Il Messaggero. Volgens het artikel werd de A1, een stuk snelweg tussen Napels en Milaan dat deel uitmaakt van de Autostrade Del Sole die dag afgesloten ter hoogte van de stad Caserta in de Zuid-Italiaanse regio Campania. De organisatie ANA-ugl Caserta organiseerde het protest. We zien geen datum vermeld bij het artikel en googelen ‘protesta ANA-ugl caserta A1’.

We googelen ‘protesta ANA-ugl caserta A1’ en openen de links van kwaliteitskranten La Repubblica en Il Fatto Quotidiano. In het artikel van La Repubblica zien we dezelfde brug als op de gegoogelde foto, de scheuren in de brug inbegrepen.

Beide sites melden dat het protest op 6 april plaatsvond. En dus niet op 20 april, zoals de post van Bullet News stelde.

Wat doet ANA-ugl Caserta, de organisatie die het protest zou hebben georganiseerd, precies? We googelen de organisatie komen zo terecht op de Facebookpagina van de organisatie. ANA staat voor Associazione Nazionale Ambulanti en blijkt een belangenorganisatie voor marktkramers met naar eigen zeggen 186.000 leden.

Aanleiding voor het protest waren de coronamaatregelen die toen golden in Campania. Italië wordt sinds 6 november 2020 verdeeld in witte, gele, oranje en rode zones. Per kleur gelden er andere maatregelen om de coronapandemie te bestrijden. Welke streek zich in welke kleur bevindt, valt te raadplegen op de website van de Italiaanse regering. Campania was van 8 maart tot 19 april een rode zone. Daardoor gold er een verbod op het organiseren van markten, met uitzondering van voedingsmarkten. Volgens ANA-voorzitter Peppe Magglioca organiseerde zijn vereniging de blokkade om druk te zetten op de regering.

Uit de Google-zoekresultaten blijkt dat ANA-ugl Caserta op 13 april opnieuw een protest organiseerde tegen de maatregelen. Ondertussen is Campania sinds 26 april een gele zone en zijn alle markten opnieuw toegelaten.

We onderzoeken de tweede foto, waarop we een helblauwe hemel zien. Dat doet vermoeden dat de foto op een andere locatie of op een andere dag is genomen. Eén persoon in de foto houdt een blad omhoog, waarop we een cirkelvormig logo zien. Datzelfde logo komt ook tweemaal voor op de vierde foto. Daarop zien we twee mensen die aan een tafeltje zitten, temidden van een groep. We zoomen in op het logo en lezen ‘TNI Italia’.

We voeren beide foto’s in op Google Afbeeldingen en treffen ze in de krant La Stampa aan. Ook de lokale Florentijnse krant Corriere Fiorentino wijdt een artikel aan het protest en heeft het over een ‘nieuw protest van de organisatie TNI’. Bezette autosnelweg van dienst was opnieuw de A1. De weg werd afgesloten ter hoogte van het stadje Incisa in de provincie Firenze, in de regio Toscane. De blokkade vond plaats op 19 april, en niet een dag later zoals Bullet News stelt.

Wie of wat is TNI Italia? We googelen de naam en komen terecht op de website van de organisatie. Tutela Nazionale Italia (TNI) zegt 40.000 horecazaken verspreid over heel Italië te vertegenwoordigen. Via haar site komen we te weten dat de organisatie sinds haar spontane oprichting in maart 2020 ongeveer twintig protesten heeft georganiseerd, verspreid over het hele land. Met de blokkering van de A1 wilde de TNI een snelle en volledige heropening van de horeca eisen.

De derde foto, die uit videoscreenshots lijkt te bestaan, vinden we terug op de site van de Romeinse krant Il Riformista en toont het tweede protest van ANA-ugl Caserta dat plaatsvond op 13 april, en dus ook niet op 20 april.

De vijfde en laatste foto vinden we terug in een artikel dat gaat over de eerder vermelde TNI-manifestatie van 19 april.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be