Seksistisch of niet? Waarom werd Von der Leyen naar de sofa verwezen tijdens ontmoeting met Erdogan?

De Europese Commissie is ‘not amused’ dat voorzitter Ursula von der Leyen tijdens de ontvangst door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in Ankara op een sofa moest plaatsnemen, terwijl Europese Raadvoorzitter Charles Michel een stoel naast Erdogan aangeboden kreeg. Analyse van een diplomatiek incident.

Het is een beeld dat tot de verbeelding spreekt: Commissievoorzitter Von der Leyen die in Ankara vaststelt dat ze geen stoel naast Erdogan krijgt en met een handgebaar uiting geeft aan haar verbazing. Er ontsnapt haar ook een korte ‘euh’.

‘De voorzitter was duidelijk verrast’, gaf Commissiewoordvoerder Eric Mamer woensdag toe. ‘Maar laat mij verduidelijken dat ze desondanks prioriteit gaf aan de inhoud van het gesprek, en niet aan de protocollaire geplogenheden of de vorm.

‘De Commissie wil geen halszaak maken van wat ze ook zelf een ‘incident’ noemt, maar maakt duidelijk dat Von der Leyen als voorzitter van de Commissie protocollair op dezelfde hoogte staat als Charles Michel, de voorzitter is van de Europese Raad, de vergadering van de staatshoofden en regeringsleiders van de EU. Von der Leyen is zelf ook volwaardig lid van de Europese Raad.

https://twitter.com/StefanLeifert/status/1379500008018485255Stefan Leiferthttps://twitter.com/StefanLeifert

Besuchen ein EU-Präsident und eine EU-Präsidentin den türkischen Präsidenten:

„Ähhhm?!“ pic.twitter.com/IRW07EKCq4

— Stefan Leifert (@StefanLeifert) April 6, 2021

Interne EU-aangelegenheid

Peter Elsuwege, professor Europees Recht, gespecialiseerd in het Europese Buitenlandbeleid (UGent), bevestigt dat aan Knack. ‘Er is wel een onderscheid inzake externe vertegenwoordiging. De Europese Commissievoorzitter zorgt voor de externe vertegenwoordiging van de Unie, behalve wat betreft het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, die vertegenwoordiging ligt bij de voorzitter van de Europese Raad. Een en ander is een erfenis van het verleden toen het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid een aparte ‘pijler’ was van de EU naast de Europese Gemeenschap.’

‘In de praktijk wordt dat echter opgelost doordat de beide presidenten nauw samenwerken en gezamenlijk optreden.

‘Wel is het zo dat Erdogan in geen geval inspraak heeft in hoe de EU wordt vertegenwoordigd. Dit is een interne EU-aangelegenheid. Ik ga er ook vanuit dat Erdogan wist dat de EU door twee presidenten zou vertegenwoordigd worden. Op de beelden is te zien dat Michel en Von der Leyen verrast waren door de aanwezigheid van slechts één stoel, en Michel dan wat onhandig plaats neemt.’

Onderzoek

Von der Leyen heeft haar medewerkers de opdracht gegeven om uit te zoeken hoe het incident precies is kunnen gebeuren, zodat zoiets zich in de toekomst niet meer kan voordoen.

In ieder geval was de protocollaire dienst van de Commissie niet bij de voorbereiding van de ontvangst door Erdogan betrokken: wegens de geldende coronamaatregelen was de Europese delegatie die naar Ankara afreisde in omvang beperkt.

‘Dat we er geen halszaak van maken, wil niet zeggen dat wat gebeurd is niet van belang is. De voorzitter verwacht dat de instelling die ze vertegenwoordigt protocollair correct behandeld wordt’, aldus nog woordvoerder Eric Mamer.

Internationale protocollen

Een andere Europese bron, die anoniem wenst te blijven, legt uit dat Turkije von der Leyen helemaal ‘niet respectloos’ wilde behandelen.

‘Beide voorzitters werden hoffelijk verwelkomd en de internationale protollaire regels werden strikt nageleefd.’ Had Charles Michel ter plekke aangedrongen op een andere opstelling van de stoelen, dan had hij een heus diplomatiek incident kunnen veroorzaken, luidt het.