Volgens professor Financiële Geografie Ewald Engelen (Universiteit van Amsterdam) heeft de Britse Labourpartij de verkiezingen verloren omdat ze de Europese Unie te veel heeft gespaard. ‘Het Europese continentale establishment zet elke criticus bij voorbaat weg als een populist.’
Bij de Britse parlementsverkiezingen ging de Labourpartij van voorzitter en oppositieleider Jeremy Corbyn flink in het rood. De partij verloor 7,9 procentpunt, goed voor een achteruitgang van 60 zetels ten opzichte van de parlementsverkiezingen in 2017. Corbyn heeft intussen aangekondigd dat hij de partij in de eerste helft van 2020 zal overdragen aan een opvolger.
Volgens professor Financiële Geografie Ewald Engelen (Universiteit van Amsterdam), tweewekelijks columnist voor het Nederlandse tijdschrift De Groene Amsterdammer, had Labour uitgesproken campagne moeten voeren voor de brexit.
Ewald Engelen: De Labourpartij stelde een erg progressief programma voor, maar is er duidelijk niet in geslaagd om daarmee het gros van de kiezers te overtuigen. Een belangrijke verklaring is de dubbelzinnige houding van voorzitter Jeremy Corbyn over de brexit. Hij wilde zich niet openbaren als een voorstander van de brexit en heeft uiteindelijk voor het zoutloze compromis gekozen om een tweede referendum te organiseren.
Corbyn had daarentegen moeten benadrukken dat de Europese Unie een grote neoliberale efficiëntiemachine is, waarin het voor lidstaten onmogelijk is om bijvoorbeeld de macht van de aandeelhouders breken. Zijn sociaaleconomisch programma bood een uitstekende aangelegenheid om voor een brexit te pleiten.
Tony Blair is de enige Labourleider die de afgelopen twintig jaar een verkiezingsoverwinning heeft kunnen boeken.
Engelen: De gevolgen van zijn beleid zijn vandaag nog steeds voelbaar. Het gebrek aan vertrouwen in Corbyns ideeën is deels afkomstig door het feit dat de Labourpartij onder Blair haar eigen achterban regelrecht bedrogen heeft. Dat zijn veel Labourkiezers niet vergeten. Bovendien kon Blair winnen in een periode voor de enorme financiële crisis. Intussen zijn de ware perversiteiten van het neoliberale systeem aan het licht gekomen.
Het Europese continentale establishment zet elke criticus bij voorbaat weg als een populist.
Momenteel zitten we in een tijdsgewricht waarin we op zoek zijn naar een alternatief. Corbyn en Labour hebben tot op zekere hoogte een uitweg gevonden, maar hadden moeten combineren met kritiek op de Europese Unie. Ik weet zeker dat het de partij een veel beter verkiezingsresultaat had opgeleverd.
Er wordt ook beweerd dat Labour onder Jeremy Corbyn te veel naar links is opgeschoven en daardoor de centrumkiezers heeft weggejaagd.
Engelen: Ik zou net het tegendeel beweren. De partij is volgens mij nog niet links genoeg geweest, zeker ten opzichte van de Europese Unie. De Conservatieve partijtoppers hebben stuk voor stuk privéonderwijs genoten en de duurste universiteiten bezocht. Ze belichamen in feite de Britse financiële elite die de crisis heeft veroorzaakt en de maatschappij enorm veel geld heeft gekost. Ik vind het onbegrijpelijk dat Labour daar niet meer van wil profiteren.
Had Labour eerder dit jaar beter voor het terugtrekkingsakkoord van Theresa May gestemd?
Engelen: Absoluut. In dat geval had de Conservatieve Partij gespleten geweest en zou Labour veel meer invloed hebben bij de nakende onderhandelingen over de toekomstige handelsrelaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. De manier waarop de Europese Unie zich de afgelopen twee jaar heeft opgesteld, heeft over het Kanaal enorm veel kwaad bloed gezet.
Geeft u eens een voorbeeld?
Engelen: De publieke uitlatingen van voormalig voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk toonden zoveel minachting voor de Britse kiezer die voor de brexit heeft gestemd. Alsof het halve imbecielen waren. En het gepalaver over de leugens van Boris Johnson over de brexit is hypocriet zolang je zelf leugens verkoopt om lidstaten in de Europese Unie te houden. Het Europese continentale establishment heeft van de Europese Unie en het integratieproject een heilige graal gemaakt. Wie dat afwijst, wordt bij voorbaat gek verklaard en als een populist weggezet. Daar maak je niet bepaald vrienden mee.
U bent lid van de Partij voor de Dieren, pleiten u dan voor een Nexit?
Engelen: Nederland is natuurlijk een ander geval dan het Verenigd Koninkrijk. We maken deel uit van de eurozone en de Schengenzone. Maar wat mij betreft is het inderdaad grondig tijd dat we ons herbezinnen over wat er de afgelopen twintig jaar binnen de Europese Unie allemaal gebeurd is.
Kunnen andere sociaaldemocratische partijen in Europa iets uit deze verkiezingsuitslag leren?
Engelen: Dat ze consistent moeten blijven en niet terugdeinzen voor de kapitalistische kritiek. Een progressieve sociaaldemocratische agenda impliceert bovendien kritiek op de manier waarop de Europese Unie vandaag vooral in het voordeel van de vermogenden en het grootbedrijf werkt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
