‘Een klungelende terrorist is een geruststelling, maar niet ongevaarlijk’

‘De graad van secularisme laat de zogenaamde ‘doe-het-zelf-terroristen’ koud’, schrijft Khalid El Jafoufi.

Afgelopen dinsdag kreeg ons land weer te maken met een terreuraanslag door een doe-het-zelf-terrorist. De vreselijke aanrijdingen met bestelwagens in Londen stonden nog maar net op ons netvlies gebrand, of het begon al te druppelen in hartje Brussel. De terreuraanslagen van jongstleden staan echter in schril contrast met de gecoördineerde bloedbaden in Parijs en Zaventem. Het beeld van de klungelende terrorist die in het centraal station van Brussel toesloeg is daarbij illustratief voor de onomkeerbare ondergang van de terreurorganisatie in het Midden-Oosten.

We kunnen in deze barre tijden dan ook alleen maar de hoop uitdrukken dat IS niet meer in staat is om een geoliede ‘sleepercel’ zoals die van aanslag in Bataclan op de been te brengen. De methodiek sinds Nice op 14 juli lijkt in de richting te gaan van sympathisanten die met huis-, tuin- en keukenartikelen zo veel mogelijk schade moeten aanrichten.

Militairen

Een ding is echter constant gebleven. Namelijk het recuperatievermogen van politici, nu vooral over zin of onzin van de inzet van militairen op publieke plaatsen. Of de mislukte dan wel verijdelde aanslag nu door- of ondanks de militairen is afgehandeld laat de mensen echter Siberisch koud. Feit is dat een militair de terrorist heeft kunnen neutraliseren en ons land is kunnen ontkomen aan een nieuw menselijk bloedbad.

Dat de huis- tuin- en keukenterrorist uitgerekend het zwaar beveiligde centraal station van Brussel op een al even onorthodox tijdstip (20u30!) uitkoos om toe te slaan, onderstreept des te meer de achterlijkheid van deze lone wolf. Dit neemt echter niet weg dat deze realiteit als een geruststelling moet worden beschouwd. Wel integendeel, het uitdijen van dergelijke klungelige lone wolves mag dan wel de nakende vernietiging van IS aantonen, het is en blijft een woelige fase voor de samenleving waarbij de continue waakzaamheid van veiligheidsdiensten noodzakelijk blijft. Daarbij is het aangewezen om enkel in de sfeer van een intellectueel eerlijk debat te redetwisten over de mogelijke oorzaken, gevolgen en oplossingen.

Neutraliteit

Daarom was ik verbaasd bij het lezen van het opiniestuk van Wim Smit. Volgens hem is het een ‘onmiskenbaar feit’ dat het neutraliteitsprincipe van ‘verregaande geseculariseerde landen’ verklaart waarom België en Frankrijk veelvuldig doelwit zijn van terreuraanslagen. Los van het feit dat Wim Smit zomaar even de laatste aanslagen in Groot-Brittannië (wat bezwaarlijk tot een ‘verregaand geseculariseerd land’ kan worden gerekend) kennelijk uit zijn kortetermijngeheugen heeft gewist, is het me vooral een raadsel hoe hij enerzijds kan oproepen tot een ‘open dialoog’ en een ‘frisse kijk’ op het neutraliteitsdebat en dit debat tegelijk te willen voeren met volgens mij misplaatste causale verbanden met terreurdaden.

Ik mag dan wel deels de mening delen dat het statelijke neutraliteitsprincipe in ons land te ver is doorgeslagen (zoals bv. in het secundair onderwijs het geval is), het is door dat soort argumentatie dat het bijna onmogelijk wordt om legitieme bezwaren op de invulling van het neutraliteitsprincipe te uiten.

Pluralisme

Brussel is ook niet zomaar een stad. Het is een wereldstad die bekendstaat om haar internationale instellingen en is daarmee het kloppend hart van Europa. Met de bijna tweehonderd nationaliteiten die de stad rijk is, symboliseert Brussel tevens haar pluralistisch karakter. En het feit dat het er ondanks alle problemen (van extremisme tot Samu Scandale) best fijn Samen-leven is, zal voor de doe-het-zelf-terroristen in elk geval een veel waarschijnlijkere grond van frustratie betekenen dan eender welk fundament of principe van ‘verregaand seculiere’ samenlevingen. Zo niet, hebben zij er in dat geval nog veel minder van begrepen.