‘Door zelf een hoofddoek te dragen, sterken westerse leiders de ayatollahs in hun gelijk’

‘Waarom laten zoveel progressieve en feministische krachten zich de kaas van het brood eten door een populistische politica als Marine Le Pen?’ vraagt Darya Safai zich af. ‘Is het niet ironisch dat de emancipatiebeweging zich langs rechts laat voorbijsteken?’

Misschien is Dorsa Derakhshani wel de moedigste feministe van onze tijd. Derakhshani is achttien jaar, en werd zesde op het WK schaken voor jongeren. Vorige week weigerde ze op het Tradewise Gibraltar Chess Festival om een hoofddoek te dragen. Een klein gebaar dat grote gevolgen kan hebben.

Dorsa Derakhshani,Iranian #chess champion expelled from national team for not wearing the veil.#ForcedHijab pic.twitter.com/IAZxiCmcdq

— Darya Safai (@SafaiDarya) February 20, 2017

Met haar beslissing zette ze haar leven op het spel. De schaakster werd onmiddellijk uit het nationale team van de Islamitische Republiek van Iran gezet, samen met haar broer Borna. Die had een partij gespeeld tegen een Israëlische schaker, en ook dat beschouwen de Iraanse veiligheidsdiensten als een ongeoorloofde daad van verzet tegen het regime. Het verhaal lijkt sterk op dat van dokter Ahmedreza Djalali, arts en professor aan de VUB, die in Zweden woont maar nu al maanden in een Iraanse gevangenis zit en ter dood veroordeeld is. Hij had dezelfde ‘zonde’ begaan als de jonge Borna aan het schaakbord: samengewerkt met Amerikaanse en Israëlische collega’s.

De vader van Borna Derkhshani heeft intussen zijn spijt betuigd over het gedrag van zijn zoon, en vraagt om vergiffenis. Hij weet wat Borna en Dorsa te wachten staat bij hun thuiskomst. In Iran worden volgens de cijfers van het ministerie van binnenlandse zaken ieder jaar meer dan een miljoen dossiers geopend tegen vrouwen, alleen maar omdat ze hun hoofddoek niet dragen zoals de religieuze overheid het dicteert. Ze worden gearresteerd en ondervraagd door de zedenpolitie. Sommigen moeten voor de rechter verschijnen en worden veroordeeld tot een gevangenisstraf en zweepslagen.

Volgens mij bleef het hier in de westerse wereld opvallend stil over, ook bij feministische en progressieve krachten.

Het contrast met de vele reacties op het boerkini-incident afgelopen zomer op het strand van Nice, is opvallend. Zijn de vrouwen die het slachtoffer zijn van een onderdrukkend systeem van islamisten, onze aandacht dan niet of minder waard?

Hoe kunnen de Iraanse vrouwen ooit ontsnappen aan de wurgende greep van het islamisme als zelfs ‘het feministische kabinet’ van Zweden in Teheran onderdanig het hoofd buigt voor mannen die vrouwen niet eens de hand willen schudden? Door zelf een hoofddoek te dragen, hebben de Zweedse dames de ayatollahs ongetwijfeld gesterkt in hun gelijk. ‘Kijk, onze Europese gasten vinden het heel normaal!’

Walk of shame: Women of Sweden’s “first feminist government in the world” don hijab as they walk past Iran’s Rouhani https://t.co/aeEFgibVhV pic.twitter.com/urHrtObkYv

— Hillel Neuer (@HillelNeuer) February 12, 2017

Sweden’s “feminist” government criticized for wearing headscarves in Iranhttps://t.co/rHSvo2HQ6G

— Washington Post (@washingtonpost) February 13, 2017

Ook opmerkelijk: tijdens het bezoek werd met geen woord gerept over de aanhoudende schending van de vrouwenrechten in Iran, terwijl een vrouw, die beschuldigd werd van overspel, een paar dagen voor het bezoek nog veroordeeld werd tot steniging. De vernederende parade voor Rouhani, de president van de Islamitische Republiek, werd op de sociale media heel terecht omschreven als ‘Walk of Shame’. De meeste Iraanse vrouwen kunnen niet begrijpen dat westerse feministen hen zo in de steek laten.

Maar intussen zien zij ook Marine Le Pen in Libanon, die geen hoofddoek wil dragen bij haar ontmoeting met de grootmoefti. Niet omdat ze zich zou bekommeren om de rechten van onderdrukte vrouwen (ze heeft er nog nooit een woord aan vuil gemaakt) maar omdat ze zo kan scoren bij haar achterban. Waarom laten progressieve krachten, ook in het westen, zich hier de kaas van het brood eten door een populistische politica als Marine Le Pen?

Is het niet ironisch dat de emancipatibeweging, die zich feministisch noemt, zich langs rechts laat voorbijsteken? Of geldt de universele verklaring van de rechten voor de mens enkel voor de bevolking in de westerse wereld, en niet voor de vrouwen in bepaalde moslimlanden? De verplichte hijab behoort trouwens niet tot ‘de cultuur’ van Iraanse vrouwen, dat bewijzen de vele arrestaties. Wie dat beweert, doet aan een dubieuze vorm van cultuurrelativisme.

Nog even terug naar de feministische, Zweedse regering. Enige tijd voor het vertrek naar Teheran werd een foto gedeeld van de Zweedse vicepremier die een decreet tekent, omringd door allemaal vrouwen, en dit als reactie op een gelijkaardig beeld van Donald Trump waarop enkel mannen te zien waren.

Indirecte bondgenoten van de islamisten

Vanwaar deze spreidstand? Zo zwijgzaam de Zweedse regering blijft tegen de fundamentalisten van de Islamitische Republiek van Iran, zo enthousiast vallen ze de nieuwe Amerikaanse president aan. Weegt het machogedrag van Trump dan zoveel zwaarder door dan het lot van miljoenen onderdrukte en vernederde vrouwen? Tonen ze zich zo geen indirecte bondgenoten van de islamisten, en vijanden van de vrouwen die hun steun echt nodig hebben? Over de eigenaardige symboliek die op de feministische protesten op de dag na de inauguratie, schreef ik al in een vorige bijdrage.

Maar ook de politici en de zakenwereld hebben boter op het hoofd. Nergens in de wereld worden per inwoner zoveel executies uitgevoerd als in de Islamitische Republiek van Iran. Veel vrouwen worden er onder de knoet gehouden. En toch blijven we gewoon officiële betrekkingen onderhouden, alsof er niets aan de hand is. En als het moet, slaan we een hoofddoek om. Dat is een kleine moeite, om een vet contract te kunnen binnenrijven.

Het islamisme (De politieke islam, een verzameling van politieke ideologieën binnen de islam gebaseerd op een letterlijke interpretatie van de Koran en de Hadith, nvdr) kent geen grenzen. Het wil zich, net als het communisme in de twintigste eeuw, over de hele wereld verspreiden. Daarom moeten we het islamisme overal bestrijden, niet alleen in Brussel en Parijs, maar overal.