De Zweedse coalitie is gevallen, maar wie is verantwoordelijk?

Charles Michel tijdens een persconferentie over de toekomst van de Zweedse coalitie en het VN-migratiepact, 8 december 2018. © Belga
Eva Schram
Eva Schram Correspondent voor Knack.be in Noord-Amerika.

Het schouwspel dat zaterdagavond plaatsvond zal de geschiedenisboeken ingaan als de Belgische perceptieoorlog van de eeuw. De vraag zal zijn: wie won?

De Zweedse coalitie is niet meer. Na wekenlang gekibbel is het zwaard van Damocles zaterdagavond eindelijk gevallen. De palliatieve zorgen van premier Charles Michel hebben niet mogen baten. De gemeenteraadsverkiezingen van twee maanden geleden en de verkiezingen op 26 mei 2019 duwden de twee grootste regeringspartijen vakkundig richting uitgang. Een onvermijdelijk spel van de angsthaas: wie knippert, gaat eraan.

Zaterdagavond kwamen de coalitiepartijen om 20u samen voor een ministerraad in een laatste poging om het tij te keren. Maar al na een half uur stapten Theo Francken en Jan Jambon van de N-VA op en leek het vallen van de regering onvermijdelijk.

De vraag was: ging Michel nog een reddingspoging verrichten, of zou hij zijn coalitie laten barsten?

Rond half tien gaf N-VA-voorzitter Bart de Wever een persconferentie waar hij de boel op scherp zette: ‘Vanaf het moment dat Michel naar Marrakesh gaat zonder ons akkoord, ontslaat hij ons de facto uit de regering. Wij hebben formeel laten noteren dat wij niet akkoord gaan met het pact. De andere partijen hebben gezegd dat de toestemming van de N-VA niet nodig is om naar Marrakesh te gaan. Wij zijn het daar niet mee eens.’

Daarmee legde de N-VA de bal in het kamp van Charles Michel, die zondag richting Marrakesh vertrekt. De vraag was: ging Michel nog een reddingspoging verrichten, of zou hij zijn coalitie laten barsten? Het bleek dat laatste te zijn. In een persconferentie liet Michel weten ‘akte genomen’ te hebben van het bezwaar van de N-VA tegen het migratiepact. Hij stelde ook vast dat de N-VA ‘was weggelopen’ en bedankte de partij voor het duidelijk maken van het standpunt en de inzet in de regering de afgelopen jaren. Op het ultimatum van N-VA wilde de premier neit ingaan. Michel promoveerde vervolgens Philippe de Backer (Open VLD) en Pieter De Crem (CD&V) tot minister om de N-VA-ministers te vervangen.

480https://i.ytimg.com/vi/pGZ1j6ZZjTU/hqdefault.jpg360https://www.youtube.com/user/belgabox

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
270belgaboxhttps://www.youtube.com/1.0Ik vertrek als regeringsleider van een oranje-blauwe coalitie naar Marrakesh (Charles Michel)YouTubevideo480

Perceptieoorlog

Michel was uiteindelijk de N-VA te slim af. De Wever en zijn partij hoopten met nog eens 24 uur uitstel – tot Michel op het vliegtuig zou stappen – de situatie zo te spinnen dat Michel de val van de regering op zich zou moeten nemen. Maar Michel op zijn beurt liet de regering niet vallen, maar herschikte zijn team en gaat door als minderheidsregering. Door de N-VA sierlijk te danken voor hun inzet de afgelopen jaren, doet hij bovendien het narratief van de N-VA teniet: dat hij de N-VA zou ontslaan uit het kabinet. Door onder meer De Crem en De Backer snel naar voren te schuiven kan hij zich in Marrakesh bovendien presenteren als de leider van een regering die achter het migratiepact staat.

Noch Michel noch De Wever zijn naar de koning gestapt. Het ontslag van de regering is niet aangeboden, en het ontslag van de N-VA-ministers evenmin. Het roept de vraag op of De Backer en De Crem zomaar benoemd kunnen worden als minister. DéFI-voorzitter Olivier Maingain spreekt op Twitter van een ‘grondwettelijk’ probleem. De Kamerfractieleider van N-VA, Peter De Roover, zei op Twitter: ‘Vaststelling dat klassieke partijen de Belgische Grondwet erg creatief aanwenden (lees: naar goeddunken) is wel interessant, vind ik’.

De gebeurtenissen van zaterdagavond kunnen daarom het best gezien worden als strategische zetten in een perceptieoorlog. In de geschiedenisboeken zal geschreven staan dat de Zweedse coalitie vlak voor de eindstreep viel. De vraag is: wie zal daarvoor verantwoordelijk gehouden worden?

De politieke partijen zullen de komende weken kosten noch moeite sparen om met een beschuldigende vinger naar elkaar te wijzen. Dat het dan ‘één tegen allen’ is, kan de N-VA zeer goed uitkomen.

Partner Content