‘Wat moeten burgers doen die coronavrij willen leven?’ vraagt Dirk Barrez. ‘Migreren? Of richten ze een gezondheidspartij op met als eerste ambitie het virus te laten uitdoven? Voor hen de enige zekere manier om mensen, samenleving, economie en cultuur effectief te beschermen.’
Het idee van een nieuwe gezondheidspartij stuit bij de één op nieuwsgierigheid, bij een ander op weerstand. Maar voor iedereen is het verhelderend om te achterhalen waarom een dergelijke politieke beweging zou kunnen – en voor sommigen wellicht moeten – ontstaan.
Het politieke coronamoeras: complete uitzichtloosheid
Waar zijn we beland? Het wordt steeds moeilijker voor beleidsvoerders om de aanpak van de voorbije tien maanden te verdedigen. Met een tweede lockdown om de tweede golf tegen te gaan, valt te vrezen dat deze aanpak maar weinig perspectief weet te bieden. Wat bij een volgende golf?
In die dramatische situatie, de ergste sinds de Tweede Wereldoorlog, stelt geen enkele politieke partij een gezondheidspolitiek voor die het coronavirus weg wil krijgen om onze toekomst te herwinnen. Allemaal zitten ze gevangen in duizend-en-één vermeende redenen die dat onhaalbaar zouden maken.
Steeds meer burgers krijgen die politieke uitzichtloosheid in de gaten en voelen zich daar heel slecht of zelfs angstig bij. Ze kunnen individueel reageren. Sommigen migreren al dan niet tijdelijk naar plekken waar het virus amper of niet aanwezig is. Of ze kiezen voor de Innere Emigration, ver weg van het maatschappelijke toneel, zoals vele Oost-Duitsers overleefden onder het communistische bewind. Anderen zullen hun onvrede vertalen in een stem voor extremistische partijen.
Een nieuwe sterke gezondheidsbeweging?
Er is nog een mogelijkheid. Diepgaande ontevredenheid over een zwaarwegend maatschappelijk onderwerp kan de aanzet zijn voor een nieuwe sociale beweging en zelfs een politieke partij. Burgerlijke vrijheden, ongelijkheid, religie, nationalisme, ecologie, ze vormden alle voldoende draagvlak voor het ontstaan van politieke stromingen en partijen. Of, iets preciezer, ooit waren de tijd en de omstandigheden daar rijp voor.
Kan gezondheid de voedingsbodem zijn voor een nieuwe sterke politieke stroming? In principe wel want gezondheid is voor alle mensen ontzettend belangrijk. Toch zijn daar nog nooit betekenisvolle gezondheidspartijen uit voortgekomen.
Maar nu zorgt een aanhoudende levensbedreigende pandemie voor heel andere omstandigheden: ze maakt gezondheid belangrijker dan ooit. Tal van mensen vrezen terecht dat het coronavirus hun toekomst volledig in gevaar brengt. Het maakt ziek, doet velen sterven, wurgt de hele samenleving en vernietigt de economie. Steeds meer burgers krijgen het idee zich dat er met dit virus niet te leven valt. Iedereen van de zoveelste coronagolf naar alweer een lockdown slepen is niet het beleid en het perspectief dat ze willen.
Zo ontstaat diepe onvrede over politici die zelfs niet lijken te willen overwegen om het virus uit te roeien en weg te houden. Dat groeit uit tot regelrechte kwaadheid als de werkelijkheid doordringt van landen die er wel degelijk in slagen om de coronaterreur weg te houden: hun inwoners, beschermd door waakzame gezondheidssystemen, kunnen opnieuw vrijwel leven zonder virus, bijna zoals het was vóór 2020. Een aantal landen in vooral Oost-Azië en Oceanië tellen amper doden of zieken, en de meeste onvergelijkbaar veel minder dan België, Groot-Brittannië, de VS, Spanje, Frankrijk, Italië, Nederland, Rusland, Brazilië, Mexico, India, Iran…
Kunnen we straks stemmen voor De GezondheidsPartij?
Onrust, boosheid, verontwaardiging hebben al dikwijls geleid tot maatschappelijk verzet en soms opstand. In democratieën kunnen ze nieuwe sociale bewegingen en partijen tot stand brengen die vreedzaam maar krachtig mobiliseren voor andere oplossingen, een andere politiek. Zo kan morgen een gezondheidspartij het licht zien met als eerste programmapunt: dit virus moet weg.
Is het thema gezondheid dan niet te smal om duurzaam politiek op te kunnen mobiliseren? Zoals dat ook lang is beweerd van de ecologische stroming? Tot een jaar geleden was dat zeker zo. Maar in tijden van zware aanhoudende coronapandemie omvat gezondheid zowat alles wat van belang is voor mensen. Onze lichamelijke gezondheid, ons mentale welbevinden, onze economische kracht, ons sociale welzijn, onze culturele, sportieve en jeugdige vitaliteit, onze kennis- en onderwijsfitheid … deze pandemie bedreigt en ondermijnt ze allemaal. Zelfs een gezonde aarde, cruciaal voor elk leven en samenleven, glijdt verder weg omdat corona ons vermogen aantast om klimaat, biodiversiteit, voedselvoorziening en andere planetaire uitdagingen op te lossen.
Zekerheid over de opkomst van een sterke en brede gezondheidspartij is er natuurlijk niet, laat staan over haar succes. Wel zeker: het coronavirus heeft samenlevingen zo hard overhoop gehaald dat er nu, anders dan vóór corona, een voedingsbodem voor bestaat. Voortgestuwd door de totale uitzichtloosheid en onbetrouwbaarheid van de huidige coronapolitiek raken mensen overtuigd dat het een goed en uiterst democratisch idee is om een andere keuze mogelijk te maken: het virus uitroeien voor een gezond leven in een gezonde samenleving, voor een gezonde economie op een gezonde aarde. Het is nieuwsgierig afwachten of het straks ook echt kan.
Dirk Barrez is hoofdredacteur van PALA.be en auteur van 10.000 doden & lockdown. Waren ze te vermijden?, 11 politieke dwaasheden en Transitie. Onze welvaart van morgen
Lees ook:
– Afweer in overdrive: waarom is niet iedereen even vatbaar voor het virus?
– Waarom we het coronavirus niet zijn gang kunnen laten gaan.
– De race naar het medicijn: ‘Arrogantie tegenover corona wordt genadeloos afgestraft’
– Hoe counteren we de tweede coronagolf? ‘We zullen dieper moeten gaan dan de eerste keer’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier