‘Wanneer maken we echt werk van een coronabarometer?’

‘Als de troepen bij een veldslag de bevelen van de generaal niet meer kunnen volgen, loopt alles helaas in het honderd’, schrijft Kamerlid Nawal Farih (CD&V). Ze pleit ervoor om werk te maken van een coronabarometer. ‘Over een duidelijk strijdplan hoef je niet elke week te bakkeleien.’

Iedereen heeft de afgelopen weken al reacties gehoord als: “Ik wil het allemaal niet meer volgen.” of “Niemand kan uit aan de nieuwe maatregelen.” Op het werk, bij de familie of onder vrienden: de strijd tegen COVID-19 is geen strijd die door de beleidsmakers en de zorgsector alleen wordt gestreden. In dit gevecht hebben we élke burger nodig. Maar als de troepen bij een veldslag de bevelen van de generaal niet meer kunnen volgen, loopt alles helaas in het honderd.

Of de regels te streng of te laks zijn, daarover kunnen we eeuwig twisten. Maar waar de burgers nu zeker nood aan hebben is standvastigheid en duidelijkheid in de politieke besluitvorming. Wanneer maatregelen ingrijpen in het persoonlijk leven van mensen is het belangrijk dat ze daar stabiliteit en logica in zien, anders zal de frustratie alleen maar oplopen. Wekelijks opnieuw ad hoc een nieuw Overlegcomité samenroepen om aanpassingen en bijsturingen te doen die vooral technisch lijken, helpt hier niet bij. Dit is trouwens aanvaardbaar bij het begin van een crisis, maar twee jaar later is dat eigenlijk onbegrijpelijk.

Het continue veranderen van regels heeft 2 negatieve gevolgen: ten eerste versterkt het de indruk dat de beleidsmakers zelf niet meer goed weten wat te doen, waardoor ze geloofwaardigheid en het vertrouwen verliezen. Ten tweede zorgt het ervoor dat de nieuwsstroom over de maatregelen leidt tot een infodemie waar té veel en té ingewikkelde informatie op de burgers afgevuurd wordt. Eens mensen voelen dat ze niet meer kunnen volgen, geraken ze gefrustreerd en haken ze af. Daarentegen kan een duidelijk strijdplan, waarbij er niet wekelijks opnieuw gebakkeleid wordt, wél duidelijkheid brengen.

Het is in elk geval kristalhelder dat veel burgers niet te vinden zijn voor strenge maatregelen in de persoonlijke levenssfeer. Helaas houdt het virus daar geen rekening mee en gezien de overheid niet anders kan, moeten dergelijke stappen gekaderd worden in eenvoudig te begrijpen informatie over de impact van het virus. Mensen kunnen omwille van de tegenstrijdigheid van hoge vaccinatiegraad en stijgende besmettingen nog moeilijk begrijpen waarom hen vrijheden worden ontzegd. Voor mij geen verrassing gezien studies duidelijk aantonen dat 30 tot 45% van de Belgische bevolking onvoldoende kennis heeft van en over gezondheid. Dat beleidsmakers dit onvoldoende beseffen tijdens een enorme gezondheidscrisis, is zorgwekkend.

Een tijd lang is er gesproken over het invoeren van een corona-barometer maar het concept stierf een stille dood. Toch lijkt het een weg die we misschien terug moeten bewandelen. Het concept “corona-barometer” is uiteraard niet eenvoudig, maar als het ons zorgsysteem kan beschermen en onze burgers aan boord kan houden dan moeten we dit concept ernstig overwegen. We moeten radicaal kiezen voor een vereenvoudigde weergave van de crisis met cijfermateriaal dat met kleurencodes het verloop van de crisis aangeven en de maatregelen die daarmee samengaan. Als we daarentegen ook met vooropgestelde targets werken die samenhangen met versoepelingen of in een slecht scenario verstrengingen kan het beleid snel en transparant schakelen. Het zou ons véél onduidelijkheid en discussies besparen. Een helder beeld van de crisissituatie en de te behalen doelstellingen kan een positieve gedragsverandering en samenhorigheid stimuleren. Het geeft een helder antwoord op de vele “waarom’s” die er circuleren onder de bevolking.

Vandaar mijn warme oproep aan beleidsmakers: zet een traject uit, bepaal en communiceer duidelijke maatregelen voor een vastgestelde periode en leg uit waarom gekozen is voor die maatregelen. Als kers op de taart vraag ik dan ook jullie gezamenlijk en consequent achter die keuzes te zetten en de koers aan te houden. De corona- barometer kan een tool zijn die in de eerste fase énorm veel moed en overleg zal vergen maar die op de lange termijn zorgt voor heldere communicatie en duidelijk te behalen mijlpalen.

Het gekissebis en de communicatieve dissonantie van de laatste weken voeden enkel de antipolitiek. De komende periode zou om warmte en samenhorigheid moeten gaan. Politici mogen hierin ook het goede voorbeeld geven.