Een noodfonds voor mensen in armoede kan de ongelijke impact van het coronavirus aanvechten, hoopt Jos Geysels. ‘Als ceo’s doen wat verplegers nu doen, krijgen ze een bonus’.
Een noodfonds voor mensen in armoede. Daarvoor pleit Jos Geysels namens Decenniumdoelen, een samenwerkingsplatform rond armoede en ongelijkheid.
De overheden in dit land hebben al noodfondsen opgericht voor zelfstandigen en bedrijven en werkten maatregelen uit om onder meer werknemers die in tijdelijke werkloosheid vervallen extra te ondersteunen. Zij krijgen bijvoorbeeld van de Vlaamse overheid automatisch 202,68 euro op hun rekening gestort. Dat moet hun toelaten om een maand de water- en energiefactuur te kunnen betalen.
‘Dat zijn prima maatregelen’, zegt minister van staat Jos Geysels. ‘Tegelijk mogen we niet vergeten dat twee groepen mensen daarbij uit de boot vallen. Ten eerste mensen in armoede, die met 800.000 zijn in dit land, en ten tweede mensen die flirten met de armoedegrens – nog eens vele tienduizenden. Nochtans krijgen ook zij dezelfde facturen en zien ook zij die aandikken omdat ze veel meer thuis zitten dan anders. Bovendien vallen voor hen een aantal voorzieningen weg. Dat je even niet meer op restaurant kan, is sneu. Maar dat iemand in armoede niet meer naar een sociaal restaurant kan, is simpelweg problematisch. Je kunt er goedkoop eten, er is vaak een ontmoetingsruimte, soms zelfs de mogelijkheid om te douchen. Of kijk naar de voedselbanken. Nu ook zij in de problemen komen, wordt de toestand voor velen ronduit dramatisch. Om maar iets te zeggen: deze mensen hebben het geld niet om te hamsteren.’
Onderschatten we dat een situatie zoals de coronacrisis de kwetsbaren in de samenleving veel harder treft dan de middenklasse en de rijken?
Jos Geysels: Ik vrees het wel, ja. Dat zit ook in dingen die voor velen vanzelfsprekend zijn, maar voor anderen niet. Wie thuis zit met kleine kinderen en tegelijk moet werken, zal het lastig hebben. Als je je kinderen dan af en toe in de tuin kunt laten spelen, dan haalt dat flink wat druk van de ketel weg. Dat is echter onmogelijk als je een klein appartementje moet delen met kinderen die uitlaatkleppen zoals school of een hobby kwijt zijn.
Ook thuisscholen is voor mensen in precaire sociale situaties verre van evident. Niet iedereen kan even goed helpen bij de huistaken die nu massaal op Smartschool worden gezet. Een laatste voorbeeld: denkt u dat iemand met een leefloon van geen duizend euro kan hamsteren? Vergeet het maar. Er zit dus een vreemde paradox in deze coronacrisis.
Hoe bedoelt u?
Geysels: Je leest dat het coronavirus een grote gelijkmaker is, een beetje zoals de dood: die krijgt ook uiteindelijk iedereen te pakken. De rijkste Belg is inderdaad even vatbaar voor het virus als de armste. Tegelijk zijn de effecten van ziek worden wél ongelijk verdeeld en kunnen die de ongelijkheid op termijn vergroten. Ik vrees daar zelfs voor op lange termijn, dit kan maanden of zelfs jaren doorwerken.
Vandaar onze oproep: we moeten afstand van elkaar houden, maar de overheid mag geen afstand nemen van mensen in of nabij armoede.
Wat stelt u concreet voor?
Geysels: Er zijn een aantal mogelijkheden. Het systeem van kinderbijslag is een zeer goed instrument om armoede te tackelen. Dat heeft Canada bewezen: de kinderarmoede is er op tien jaar tijd gehalveerd door de kinderbijslag voornamelijk te richten op mensen met lage inkomens. Dat kan hier toch ook?
Twee: vergeet huurders niet. Het is uitstekend dat Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) uithuiszettingen tijdelijk verbiedt, zowel in de sociale als in de private huurmarkt maar ook vele van deze huurders hebben problemen met hun energiefacturen.
Ten derde: de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen is nu toch niet in stand te houden? De redenering erachter — die ik overigens aanvecht, maar dat doet nu niet ter zake — is dat mensen gemotiveerder zouden zijn om werk te zoeken. Dat is nu niet te verantwoorden.
Ten slotte vraag ik ook aandacht voor de mensen die in precaire statuten werken, de werkende armen, interim-arbeiders, … Ook zij ontlopen de steunmaatregelen die al worden genomen.
Vandaag merken we op dat het coronavirus onze manier van leven verandert. ‘Anders gaan leven? Blijkbaar kan het toch’, schrijft Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck in zijn voorwoord.Doet dat de voormalig politiek secretaris van Anders Gaan Leven (Agalev) plezier?
Geysels: (lacht) Dit is niet hoe we het ons hadden ingebeeld, hoor. Ik bedenk me dezer dagen wel hoe maf het is dat ‘de zachte krachten’ nu de samenleving én de economie overeind houden.
Men doet daar zo vaak zo meewarig over. Toch zijn het de zorgverleners en niet de grootverdieners die de samenleving nu recht houden. Eindelijk wordt het werk van verplegers en verpleegsters, maar ook van onder meer postbodes en afvalophalers, gewaardeerd. Deze mensen houden nu de aandelenkoers van onze maatschappij overeind. Als een ceo daarin slaagt, krijgt hij een bonus. Ik hoop dat we dat niet vergeten wanneer de coronacrisis achter de rug is.
Lees hier de oproep van Jos Geysels: ‘Nu voedselbanken onder druk staan, kan Vlaanderen haar ogen niet sluiten voor mensen in armoede’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
