N-VA likt haar wonden: ‘Wij zitten niet in een existentiële crisis’

Zaterdag komt de N-VA-partijraad voor het eerst samen sinds de tegenvallende uitslagen van 26 mei. De kandidaten zullen er debatteren over de scores en de gevolgde strategie. Maar ook de regeringsonderhandelingen komen aan bod, met confederalisme als grootste prioriteit. ‘Dit land groeit meer en meer uit elkaar.’

Bedrijfscentrum Business Faculty aan de E19 in Brussel gooit zaterdag zijn deuren open voor de maandelijkse partijraad van N-VA. Vanaf de namiddag komen prominente N-VA’ers vanuit heel Vlaanderen samen in de hoofdstad.

Het is de eerste keer sinds de tegenvallende resultaten van 26 mei dat de prominente partijleden samenkomen. In Brussel zal er gediscussieerd worden over de resultaten en over de gevolgde campagnestrategie. ‘We maken een soort analyse van de verkiezingsuitslagen en wat dat betekent voor wie per provincie’, zegt West-Vlaams lijsttrekker Sander Loones.

De debriefing moet de interne puzzelstukjes dus op de juiste plaats leggen. Lokale sterkhouders mogen felicitaties verwachten, voor de verliezers is er ruimte voor schouderklopjes.

En verliezen deed N-VA op heel wat plekken. In Limburg en West-Vlaanderen ging de partij er meer dan 10 procentpunten op achteruit, in Oost-Vlaanderen 8,5 procentpunten. Enkel Antwerpen (-4,7 procentpunten) en Vlaams-Brabant (-3,6 procentpunten) konden de averij min of meer beperken.

Je kan in België de democratische basisprincipes alleen in stand houden als een van de twee democratieën gejost is.

Toch blijft de partij in vier van de vijf Vlaamse provincies de grootste. Enkel in West-Vlaanderen moet N-VA de CD&V van Hilde Crevits en het Vlaams Belang voorlaten.

‘We blijven over heel Vlaanderen de grootste partij’, maakt Loones zich sterk. ‘Wij zitten niet in een existentiële crisis.’

Toch grijpt N-VA al snel naast de eerste kans om in een regering te stappen. Vrijdagmiddag maakte Groen bekend dat het in Brussel voor Open VLD en One.Brussels, de lokale SP.A-afdeling van Pascal Smet, kiest. Ondanks sommige Franstalige nachtmerriescenario’s werd N-VA niet incontournable in de Nederlandstalige tak van de Brusselse gewestregering. Vijf extra jaren oppositiewerk is het harde verdict.

Tragedie

Of er zaterdag ook over de aartsmoeilijke regeringsonderhandelingen zal worden gepraat? De meesten houden de lippen stijf op elkaar. De N-VA’ers zijn gedisciplineerd. Niemand wil iets wezenlijks kwijt over de aftastende coalitiegesprekken. ‘Iedere communicatie daarover verloopt via de voorzitter’, klinkt het unisono. Kamerlid Valerie Van Peel geeft echter toe: ‘De partijraad zal over de onderhandelingen gaan.’

Daar is hoe dan ook geen ontkomen aan. Zeker sinds de koning Didier Reynders (MR) en Johan Vande Lanotte (SP.A) het veld instuurde om af te tasten wat mogelijk is. Beide heren moeten daarbij ook ‘contacten onderhouden met de verantwoordelijken voor de onderhandelingen in de gewesten en gemeenschappen’, aldus het Paleis.

Ondermijnt het hof daarmee niet de autonome vorming van de deelstaatregeringen? De N-VA-partijleden laten het niet aan hun hart komen. Wel fronsen ze de wenkbrauwen bij de keuze voor Reynders en Vande Lanotte.

‘Als je al naar die twee mensen moet grijpen, dan wijst dat op de moeilijkheden voor een oplossing’, zegt Vlaams fractieleider Matthias Diependaele, die geen voorafname wil doen op hun slaagkansen. ‘Het is opvallend dat er blijkbaar niet één iemand is die het gezag heeft om de situatie recht te trekken.’

Die koninklijke keuze, maar ook de uitgesproken wens van Elio Di Rupo (PS) om een regering te vormen zonder Vlaamse meerderheid, bewijst volgens Diependaele het gelijk van zijn partij.

‘Dit land groeit meer en meer uit elkaar. Wanneer Di Rupo op tafel klopt voor een regering zonder Vlaamse meerderheid, bewijst hij dat hij alleen speelt voor zijn eigen democratie Wallonië.’

Ook minister van Staat Willy Claes (SP.A) toont zich niet afkerig tegenover een regering zonder N-VA – en dus zonder meerderheid in de Nederlandse taalgroep. ‘Bart De Wever (N-VA) is hypocriet als hij zegt dat hij een meerderheid wil in Vlaanderen, terwijl hij net geregeerd heeft met een regering die in Wallonië maar 25 procent van de bevolking vertegenwoordigde’, zo zei Claes vrijdag bij RTBF. Een verwijzing naar de MR, die in 2014 als enige Franstalige partij in de regering stapte.

Diependaele zucht. Hij geeft de socialist zelfs geen ongelijk. ‘Het is net de tragedie van dit land’, zegt hij. ‘Je kan in België de democratische basisprincipes alleen in stand houden als een van de twee democratieën gejost is.’

Of het confederalisme daadwerkelijk op een onderhandelingstafel belandt, is nog niet geweten. De N-VA-partijraad biedt alvast een eerste grote gelegenheid om de neuzen in dezelfde richting te krijgen en om de postelectorale tactiek van een gehavende partij aan te verfijnen.