De voorbije week ging het over een Wallonië dat naar het communisme neigt, het niet verplichten van mondmaskers in winkels, en de Vlaamse regering die ook een gat in haar hand heeft. Knack-redacteur Ewald Pironet blikt terug.
1. Geldstromen
‘We zitten waarschijnlijk aan 70 procent overheidsuitgaven in Wallonië voor 2021-2022. Dat wil zeggen dat we dichter staan bij een communistisch dan bij een neoliberaal regime dat sommigen menen te zien.’
Gouverneur Pierre Wunsch, in het magazine van de Franstalige universiteit UCLouvain
De gouverneur van de Nationale Bank, Pierre Wunsch, veroorzaakte ophef in Wallonië met een uitspraak die gewoon zegt waar het op staat: ‘Vandaag hebben we een probleem van institutionele spanning en een economische structuur in het zuiden van het land die afhangt van de transfers vanuit Vlaanderen. We zitten waarschijnlijk aan 70 procent overheidsuitgaven in Wallonië voor 2021-2022. Dat wil zeggen dat we dichter staan bij een communistisch dan bij een neoliberaal regime, dat sommigen menen te zien.’
Het is een feit dat Wallonië steeds verder wegglijdt. Dat zei Wunsch al eerder in een interview met Knack: ‘Ruwweg kun je zeggen: tussen 1960 en 2000 groeide de kloof tussen Vlaanderen en Wallonië jaarlijks met bijna 1 procent. Dat is enorm. Dan volgde een aantal jaren een pauze, maar sinds de crisis in 2008 neemt de kloof opnieuw toe, weliswaar in een trager tempo van 0,2 tot 0,3 procent per jaar. Dat is zeker geen goed nieuws, want de kloof moet eigenlijk verkleinen.’
Over de oorzaken liet Wunsch toen ook geen misverstand bestaan: ‘Dat heeft ongetwijfeld voor een belangrijk deel te maken met het beleid dat gevoerd wordt door de gewesten en gemeenschappen, want zij zijn verantwoordelijk voor zaken als infrastructuur, activering van werklozen, opleiding enzoverder.’
In het blad van de Franstalige universiteit UCL maakte Wunsch de voorbije week een eenvoudig rekensommetje. Hij gaat ervan uit dat het niveau van de overheidsuitgaven overal in België even hoog is. Maar de omvang van de Waalse economie is klein, zodat de overheidsuitgaven 70 procent van het Waalse bbp bedragen. Vandaar zijn uitspraak dat we daar ‘dichter staan bij een communistisch dan bij een neoliberaal regime’.
Daarnaast wees Wunsch ook nog op de transfers. Volgens berekeningen van professor André Decoster (KULeuven) stromen er via de federale belastingen en de sociale zekerheid jaarlijks 6,5 miljard euro van Vlaamse belastingbetalers naar Wallonië. Vanuit Brussel komt daar nog eens een half miljard euro bij. Zoals eerder Philippe Destatte, directeur van de Waalse denktank Institut Destrée het zei: ‘Wallonië blijft alleen overeind dankzij geldstromen uit Europa en Vlaanderen.’
De PS bepaalt al tientallen jaren het pad dat Wallonië bewandelt, en de resultaten op economisch zijn desastreus.
De PS bepaalt al tientallen jaren het pad dat Wallonië bewandelt. De resultaten die ze op economisch vlak kan voorleggen zijn desastreus, de kloof met de rest van het land wordt steeds groter. Dat weerhoudt haar er niet van om op de ingeslagen weg verder te gaan. Zo stelde de PS tijdens de verkiezingscampagne voor om een vierdaagse werkweek in te voeren mét behoud van loon. En in de nota die informateur en PS-voorzitter Paul Magnette schreef, heeft hij het bijvoorbeeld over de invoering van een minimumpensioen van 1500 euro, dat wie zelf ontslag neemt een uitkering krijgt, en dat consultaties bij huis- en tandartsen gratis moeten worden.
Het is makkelijk om geld uit te geven als anderen de rekeningen betalen. Maar we zijn op een moment gekomen dat geldschieter Vlaanderen met zijn begroting in het rood zit en dat er goed moet worden nagedacht over elke euro die wordt uitgegeven. Dus ook over de geldstromen, zeker als de resultaten van wat met dat geld gebeurt zo heilloos zijn als in Wallonië. Het wordt tijd dat iedereen, ook en vooral financieel, verantwoordelijk wordt voor het beleid dat hij meent te moeten voeren.
2. Zonneslag
‘Wie in het weekeinde van Vlaanderen Feest! 2020 een activiteit inricht krijgt na afloop tot maximaal 180 euro van zijn organisatiekost terugbetaald.’
Website vlaanderenfeest.eu
De Vlaamse regering geeft cheques van 180 euro aan wie in zijn straat rond het weekend van 11 juli een Vlaams feestje houdt. De cheque ‘geeft je een duwtje in de rug om jouw zomerstraat aangenamer te maken. Je kan de cheque gebruiken om enkele geveltuintjes te installeren, een artiest uit te nodigen, de lokale middenstand een duwtje in de rug te geven, extra spelmateriaal te voorzien of wat dan ook’, zo heet het.
De beslissing kwam een paar dagen nadat Vlaams minister van Economie, Hilde Crevits (CD&V), aankondigde dat ze de volgende vier jaar 90 miljoen euro uitgeeft aan ondernemerschap. ‘Bazooka aan begeleiding voor ondernemingen’, noemt Crevits het zelf. Het geld komt terecht bij middenveldorganisaties als Unizo en Voka, die advies zullen verlenen.
Het geld was beter gegaan naar serieuze initiatieven om onze economie te stimuleren, of naar de zorgsector.
Deze twee initiatieven doen de wenkbrauwen fronsen. Ten eerste stevent de Vlaamse begroting af op een tekort van 6,5 miljard euro, zodat men zich kan afvragen of er wel geld moet gaan naar dergelijke initiatieven. Bovendien hekelde met name de N-VA in het verleden dergelijke ‘gratis geld’-politiek, toen Steve Stevaert (SP.A) zich daar een meester in toonde. Dat de regering-Jambon nu hetzelfde doet, roept vragen op, zoals: wat doet macht toch met een mens? Het geld was beter gegaan naar serieuze initiatieven om onze economie te stimuleren, of bijvoorbeeld naar de zorgsector.
De Vlaamse regering illustreert nog maar eens dat ook zij een gat in haar hand heeft.
3. Mondmaskers
‘Natuurlijk zijn mondmaskers wél zinvol – anders zouden wij ze in de ziekenhuizen niet zo massaal nodig hebben.’
Uit de open brief van meer dan 450 artsen op Knack.be
Even recapituleren:
– Meer dan 450 artsen schreven vorige week een open brief op Knack.be met daarin onder meer volgende oproep: ‘Blijf alstublieft het mondmasker dragen wanneer u zich op openbare, drukke plaatsen begeeft of in slecht geventileerde ruimten. We denken hierbij in het bijzonder aan het openbaar vervoer, supermarkten en winkels. Dit is een zeer kleine moeite, absoluut niet schadelijk voor jezelf maar wél mogelijk levensreddend voor anderen: een teken van respect en bovendien een vriendelijke herinnering om zorg te blijven dragen voor elkaar. Het mag duidelijk zijn dat artsen én experten dit ten zeerste aanraden.’
– Infectiologe Erika Vlieghe, voorzitter van de GEES, de expertengroep die de regering adviseert over eventuele versoepelingen van de maatregelen, zegt dat verschillende studies hebben bewezen dat mondmaskers het virus (niet volledig, maar wel) grotendeels tegenhouden. En dus dat het goed zou zijn mocht iedereen ze dragen in winkels, waar op bepaalde momenten veel volk aanwezig kan zijn. ‘En als er een verplichting zou zijn, dan zouden mensen dat dragen. Dat is eenvoudig en eenduidig, en het is een duidelijk symbool dat het nog niet voorbij is en we voor elkaar moeten blijven zorgen. Ik denk dat dat het vitale punt is.’
– Viroloog Marc Van Ranst op Twitter: ‘In deze exitfase wordt de drukte in de warenhuizen en winkels geleidelijk groter, en het is niet altijd mogelijk om 1,5 meter afstand te houden. Ik ben voorstander om mondmaskers te verplichten in de warenhuizen en winkels. “Sterk aangeraden” werkt duidelijk niet.’
– De viroloog van Sciensano, Steven Van Gucht, aan VRT NWS: ‘Een minderheid van de mensen draagt een mondmasker in de winkel. De sterke aanbeveling wordt los geïnterpreteerd, “het moet niet, dus we doen het niet”. Mensen die de regels strikt volgen, voelen zich gefrustreerd. Als we de mondmaskers verplichten in winkels, is er geen discussie meer.’
– Epidemioloog Pierre Van Damme: ‘We geloven eerder in voorkomen dan genezen (…) We moeten het nu doen, want dat zal helpen om de cijfers laag te houden. (…) De maskers worden hoe langer hoe belangrijker als de drukte groter wordt, dat hebben we altijd gezegd. Als het virus aanwezig is, wordt een winkel gegarandeerd een broeihaard.’
– Vakbonden dringen aan om mondmaskers te verplichten in winkels: ‘In het begin, na de lockdown, greep iedereen naar het mondmasker en was men geneigd om het sowieso te dragen. Nu wordt het gevraagd door het winkelpersoneel en word je bijna uitgelachen. We merken meer en meer dat de klant denkt dat het gevaar achter de rug is en dat er geen nood meer is aan een mondmasker.’
– Viroloog Peter Piot, die de Europese Commissie adviseert over corona, in The Guardian: ‘Ik begrijp niet waarom het geen officieel beleid is gezichtsmaskers te verplichten, niet alleen in het openbaar vervoer, maar wanneer je naar openbare plaatsen, afgesloten plaatsen en winkels gaat en zo. (…) Ik draag overal een masker. Voor mij is het om mensen eraan te herinneren dat er een epidemie is.’
– Enquête door de Universiteit Antwerpen: uit de resultaten blijkt dat meer en meer mensen mondmaskergebruik graag verplicht zouden zien in bepaalde situaties. Sinds begin juni gaat dat cijfer in stijgende lijn, zeker voor klanten (van 61 naar 77 procent) en personeel (van 75 naar 83 procent) in supermarkten. Ook in andere winkels zijn meer respondenten voorstander van een masker voor klanten (van 55 naar 70 procent) en voor personeel (van 67 naar 76 procent).
En dit alles meer dan tien jaar nadat in het ‘Belgisch noodplan voor een grieppandemie’ stond dat ‘maskers een belangrijke rol spelen in de preventie van de overdracht van het virus’, zoals in deze rubriek al in begin april werd uitgebracht.
En wat besliste de Nationale Veiligheidsraad, met daarin onder andere de premier, vicepremiers en de minister-presidenten? Inderdaad: mondmaskers zijn niet verplicht in winkels. Ze wacht liever tot het aantal besmettingen opnieuw stijgt. De leden van de Nationale Veiligheidsraad die dit hebben beslist dragen een zeer grote verantwoordelijkheid.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
