N-VA-vicepremier Jan Jambon zei op een Franstalige lezing dat de transfers N-VA ‘helpen voor de marketing. Eigenlijk interesseren ze ons niet.’ Extreme Vlaamsnationalisten reageren giftig, binnen N-VA zelf en de bredere Vlaamse beweging klinkt nuance, maar ook ergernis over een zoveelste slordigheid.
“De noord-zuidtransfers helpen ons alleen voor de marketing. Maar eigenlijk interesseren ze ons niet”. Ons zusterblad Le Vif/L’Express publiceerde deze ontboezeming die Jan Jambondeed tijdens een conferentie van de Cercle de Wallonie. Een ongelukkige uitspraak – klinkt het bij N-VA en politicoloog Bart Maddens – gedaan in een taal die niet de moedertaal is. Toch is er ook ergernis: ‘De hoeveelste onverstandige uitspraak is dit nu al?’
Letterlijk: de reactie van Jan Jambon aan Knack.be
In het Franstalige weekblad Le Vif stond vorige week een reportage over een toespraak die ik recent gehouden heb bij zakenclub Cercle de Wallonie in Namen. In een vragenronde na mijn speech, die vooral ging over het sociaal-economisch beleid van onze regering, heb ik het ook over de transfers gehad.
Daarover heb ik inderdaad gezegd: ‘Les transferts Nord-Sud, ça nous aide pour le marketing, mais en fait cela ne nous intéresse pas.’ Deze uitspraak doet nu her en der wat commotie ontstaan. Maar dit zinnetje is uit zijn context gehaald. De transfers zijn net wél belangrijk, omdat ze zo zichtbaar zijn. Mijn positie zou niet anders zou zijn, als de transfers omgekeerd waren. Of ze nu van noord naar zuid, of van zuid naar noord lopen: ze zijn de meest zichtbare uitwas van een dieper liggende kwaal. De transfers zijn een symptoom, eerder dan de ziekte zelf. Maar ze helpen ons wel om de boodschap – waarom we voor confederalisme zijn – voor een breed publiek toegankelijk te maken. In die zin zijn de transfers dus wel degelijk marketing. Maar dat neemt niet weg dat we de wortel van het probleem moeten aanpakken.
De Vlamingen hebben recht op het beleid en de staatsstructuur die ze wensen en nodig hebben. Het geldt, zoals ik elders in het artikel zeg, ook voor de grondwetswijziging. Ook die is geen doel op zich. Het echte doel is: meer welzijn en welvaart voor onze mensen creëren, en daarvoor hebben we nieuwe structuren nodig. Bijgevolg is staatshervorming een middel en geen doel.
29 april laatstleden: Jan Jambon, minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken en boegbeeld van N-VA, was uitgenodigd door de Cercle de Wallonie voor een toespraak. Hij herinnerde de toehoorders eraan dat het communautaire programma van zijn partij onvermijdelijk zou terugkomen bij de volgende verkiezingen.
Le Vif/L’Express, dat als enige journalistieke medium aanwezig was, heeft in het nummer van 7 mei een reportage aan de conferentie gewijd en over het betwiste discours van de Vlaams-nationalist bericht.
Na zijn uiteenzetting werd Jambon ondervraagd over de relevantie van communautaire programma van de N-VA mochten de noord-zuidtransfers binnen enkele jaren stopgezet worden. ‘De noord-zuidtransfers helpen ons alleen voor de marketing. Maar eigenlijk interesseren ze ons niet’ antwoordde hij.
Het kabinet van Jan Jambon heeft de verklaringen eerst proberen wegmoffelen en nadien beweerd dat de tweede zin een pure uitvinding was van het magazine, aldus Christophe Leroy van LeVif/L’Express. Zij hebben de uitspraak op tape.
Giftige reacties van Doorbraak en Vlaams Belang
Er wordt in Vlaams-nationalistische kringen verdeeld gereageerd op de uitspraak. De Vlaamsgezinde website Doorbraak.be publiceerde een zeer kritisch artikel met als titel ‘De bocht van Jambon‘.
“Want voor Jambon – en hij schijnt voor zijn partij te spreken – zijn de transfers in de sociale zekerheid – houdt u vast, of ge valt van uw stoel – alleen maar een ‘hulp in de politieke marketing’ van de N-VA” schrijft de auteur. “Is dit nu de nieuwe partijlijn? Weet partijgenoot Geert Bourgeois dat – want die bestelde onlangs nog een studie over de transfers tussen noord en zuid?” voegt de schrijfster er nog aan toe.
Ook Vlaams Belang heeft gereageerd. Met een nog kritischere titel: “N-VA-marketing kost de Vlaming jaarlijks 2000 euro“.
N-VA: ‘Jambon was wat lost in zijn eigen translation‘
N-VA-voorzitter Bart De Wever wenst niet te reageren. Partijwoordvoerder Joachim Pollman doet het verhaal af als een storm in een glas water. ‘Dit is een ongelukkige uitspraak’, geeft hij toe aan Knack.be. Hij laat verstaan dat van een mug een olifant wordt gemaakt. ‘Ik denk dat de minister wat lost was in zijn eigen translation en zich niet goed heeft uitgedrukt.’
‘Ik denk dat de minister wat lost was in zijn eigen translation‘
Wat bedoelde Jambon dan wel? ‘Hij gaf aan dat de transfers tastbaar en concreet maken waar precies de constructiefouten zitten in het Belgische model. Hij heeft niet gezegd dat het hem niet kan schelen. Anders gezegd: mochten de transfers in een andere richting lopen, dan zouden we ook zeggen dat fiscale autonomie daar een oplossing voor is.’
Pollman benadrukt dat dit geen uitspraak is die partij ‘Belgischer’ maakt. ‘Als wij het verwijt krijgen van Belgicistisch te zijn, dan gaan we toch zo geen dingen zeggen?’
Ook politicoloog Bart Maddens (KUL), die sinds de regeringsdeelname van N-VA nochtans geregeld erg kritisch uit de hoek kwam, vindt het niet correct om Jambon te pakken op deze uitspraak.
‘Uiteindelijk gaat het om twee zinnen als antwoord op een vraag uit het publiek. Hij deed dat in een taal die de zijne niet is. Wat hij zei, was ongelukkig geformuleerd, maar ik denk echt niet dat het in de lijn ligt van ‘de belgianisering‘ waarover ik eerder al schreef.’
In alles wat Jambon nadien gezegd heeft herkent Maddens ‘het klassieke N-VA-verhaal’.
‘Dat de staatshervorming geen doel is, maar een middel. Dat de partij de solidariteit niet in vraag stelt, maar vindt dat die transparant moet zijn, en beperkt in de tijd. En wat die marketing betreft, daarin hoor ik een halve verontschuldiging voor die acties zoals met de camions met geld in Strephy. Ik denk dat hij bedoelde dat dat forse acties waren, maar dat die gezien moeten worden als een manier waarop toen gecommuniceerd werd over communautaire thema’s.’
Een bocht zoals die van Siegfried Bracke, zoals Doorbraak schrijft, ziet Maddens allerminst. ‘Dit is een totaal andere setting. In een echt interview ga je er toch van uit dat over de boodschap goed nagedacht is. Is er dan toch iets dat niet klopt, dan wordt dat beeld rechtgezet. Dat is toen niet gebeurd.’
De uitspraak van Jambon wordt dus eerder gezien als een uitschuiver dan als een koerswijziging zoals Bracke die inzette. Dat zou dan ook vreemde timing zijn. Deze week nog publiceerde Knack.be een pittig opiniestuk van Hendrik Vuye en Veerle Wouters, fractieleider en Kamerlid voor N-VA in het federaal parlement, over de transfers. ‘Het Belgische huis is een koterij: wie wordt er beter van de transfers?‘ klonk het toen retorisch. Het officiële Twitter-account van N-VA liet weten dat in die opinie het partijstandpunt werd vertolkt.
@volkinnood @AlidorDeVlamink Partijstandpunt m.b.t. transfers op http://t.co/dy5gsae4CB en opinie @HendrikVuye op http://t.co/qbouXEzESz
— N-VA (@de_NVA) May 12, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Geen zwart-gele paniek
Op Doorbraak en Vlaams Belang na geen zwart-gele paniek dus. Maar wel ergernis bij N-VA zelf. ‘De hoeveelste onverstandige uitspraak is dit nu al,’ klinkt het daar, verwijzend naar de heisa rond uitlatingen die Jambon deed – zoals over werklozen die hun huis zouden moeten verkopen. Daarover werd toen vernietigend geschreven, ook al in Doorbraak.
Jambons uitschuiver wordt hem deze keer in eigen kringen minder zwaar, maar vooral als slordigheid aangerekend. ‘De woordvoerders klagen daarover. De speeltijd is voorbij.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier