De tegenstanders van de coronamaatregelen hebben met Artsen Voor Vrijheid een professionele site op poten gezet met desinformatie over vaccins. De betrokken artsen blijken onder andere homeopaten die heimelijk worden gesteund door Viruswaanzin.
‘Het nieuwe covid-vaccin is niet veilig en er is geen globale medische pandemie.’ Met die boodschap ging de Vlaamse huisarts Hilde De Smet de wereld rond in een YouTube-video. YouTube verwijderde de video omdat die volgens hun richtlijnen ‘medisch niet onderbouwd’ is. Op alternatieve videosites blijft haar boodschap echter nagalmen met onder andere Arabische en Spaanse ondertiteling.
Ook in Vlaanderen resoneert De Smets boodschap. Ze is stichtend lid van Artsen Voor Vrijheid (AVV), een website die desinformatie verspreidt over de coronavaccins. Via sociale media werd de site al door meer dan 750.000 mensen gevonden. De website oogt professioneel en lijkt een initiatief van artsen, waardoor ze autoriteit uitstraalt.
De site van AVV bevat ‘getuigenissen en nieuws’. Zo getuigt een ‘Amerikaanse verpleegster’ dat haar gezicht verlamd raakte nadat ze een vaccin kreeg. Het blijkt te gaan over iemand die zich waarschijnlijk valselijk voordeed als verpleegster. Gedeeltelijke gezichtsverlamming kwam in vier gevallen voor bij meer dan 20.000 testpersonen die het Pfizer/BioNTech-vaccin kregen toegediend, maar een causaal verband werd niet aangetoond. Het gaat om de tijdelijke aandoening Bell’s palsy die ook wel eens voorkomt na een verkoudheid. Die genuanceerde informatie lezen we echter niet op de AVV-site.
Natuurlijk hebben wij een mening over de vaccins, anders zouden we dat nieuws niet delen.
De site kopt ook ‘Twee proefpersonen voor coronavaccin-Pfizer overleden’. Twee proefpersonen overleden inderdaad nadat ze het Pfizer-vaccin hadden gekregen, maar hun overlijden werd niet door het vaccin veroorzaakt. Een van hen overleed 65 dagen na de tweede dosis aan een hartaanval. De andere, die al voordien aan aderverkalking en obesitas leed, stierf drie dagen na zijn eerste dosis aan die aderverkalking. Dat in diezelfde test vier proefpersonen overleden die géén vaccin maar een placebo kregen toegediend, verzwijgt AVV.
‘Wij publiceren nieuws dat circuleert op alternatieve media en dat op sociale media vaak wordt geblokkeerd of gefactcheckt en dat nauwelijks aan bod komt in main stream media‘, zegt AVV-woordvoerder Hilde De Smet. ‘Natuurlijk hebben wij een mening over de vaccins, anders zouden we dat nieuws niet delen.’ Dat de getuigenissen op de site vaak anoniem en niet geverifieerd zijn, geeft De Smet toe. ‘De getuigenissen zelf checken we niet’, zegt ze. ‘We laten mensen schrijven wat ze willen.’
Chinese muur
Is de site het initiatief van enkele huisdokters? Of zit er meer achter? Op het eerste zicht lijkt AVV gedragen door professionals uit de zorgsector en erkende wetenschappers.
Op een gearchiveerde pagina met privacyvoorwaarden vinden we het adres terug van het advocatenkantoor Legal Practice van Michael Verstraeten. Hij is ook woordvoerder van de vzw Viruswaanzin, die zich verzet tegen de ‘verkeerde inschatting van covid-19’ en pleit om ‘de actuele maatregelen onmiddellijk stop te zetten’.
De burgers achter Viruswaanzin spanden hiervoor een rechtzaak aan tegen de Belgische Staat.* ‘De intellectuele armoede van hun argumentatie is verbijsterend’, oordeelde de Brusselse rechter in eerste aanleg. ‘Men noemt de opgelegde maatregelen niet doeltreffend of proportioneel, terwijl studies net aantonen dat er 120.000 overlijdens vermeden werden.’ De vzw is in beroep gegaan.
Zit de vzw Viruswaanzin achter AVV?
‘Nee’, zegt Verstraeten aan Knack. ‘Wij hebben niets met Artsen Voor Vrijheid te maken. We hebben alleen technische bijstand geleverd voor de website. Webmaster Sven Godijn is lid van Viruswaanzin. Maar er staat een Chinese muur tussen Viruswaanzin en Artsen Voor Vrijheid. Zij zijn onafhankelijk.’
Artsen Voor Vrijheid was het voorstel van advocaat Michael Verstraeten.
Hilde De Smet vertelt een ander verhaal over het ontstaan van AVV: ‘Artsen Voor Vrijheid was het voorstel van advocaat Michael Verstraeten. Hij wilde graag een website opstarten om getuigenissen te verzamelen. Eind oktober heeft hij daarvoor een aantal artsen die hij persoonlijk kende uitgenodigd. Wij beheren die site nu.’ Verstraeten riposteert: ‘Is het nu zo relevant of dat initiatief van mij komt? Ja, ik heb het initiatief genomen om de site te maken en heb die gegeven aan geïnteresseerde artsen.’
Hoewel niets op de site van AVV erop wijst, kwam die er dus op initiatief van Viruswaanzin. Wie allemaal deel uitmaakt van de betrokken groep artsen, is onduidelijk. ‘Van onze leden bestaat geen publieke lijst’, zegt De Smet. ‘Ook niet-artsen zijn betrokken.’
Vaccintegenstanders
Op 20 december hield AVV een online coronasymposium. De ‘dokters’ die toen spraken, blijken allemaal aanhangers van alternatieve geneeskunde.
Hilde De Smet beet zelf de spits af als spreker. Zij zegt zelf nog ‘een beetje actief te zijn als huisarts’. Ze geeft vooral lezingen over voedingssupplementen, homeopathie, lichttherapie en traditionele helingswijzen uit het Amazonewoud. Haar expertise in verband met vaccins is – naar eigen zeggen – dat ze ‘al sedert vijf maanden voltijds de literatuur bijhoudt’.
De volgende spreker was de Limburgse huisarts-homeopaat Kris Gaublomme. Hij voert al jaren een kruistocht tegen vaccins. Elke deelnemer aan het symposium kreeg zijn e-boek Zorgwekkende gevolgen van vaccinaties toegestuurd. Ook een ander fervent vaccintegenstander, collega-homeopaat Jean-Luc V. sprak op het symposium. In 2019 legde De Morgen met undercoverbeelden vast hoe V. attesten, om aan het verplichte vaccin tegen polio te ontsnappen, aanbood.
De Smet, Gaublomme en V. zijn alledrie als huisarts erkend door de Orde der Artsen. Tegen alledrie loopt er echter ook een procedure bij de Orde. Volgens De Morgen is dat het geval voor V. en Gaublomme. De Smet zegt zelf dat er een procedure tegen haar is gestart: ‘Ik heb een brief van de Orde gehad over een klacht omdat ik een uitspraak gedaan heb over de mondmaskers in een of ander filmpje.’ Sancties blijven voorlopig uit. De Orde zou wel een adviestekst voorbereiden met een duidelijke waarschuwing naar dokters toe die gekant zijn tegen vaccinatie.
Als artsen door hun houding een gevaar voor hun patiënten of de volksgezondheid betekenen, kan de PGC hun visum intrekken.
Ten slotte sprak ook Geert Verhelst op het symposium. Hij is géén erkende arts, maar alternatieve geneesheer bij De Levensschool vzw in Tongerlo. Knack schreef eerder al dat Verhelst corona-artikels met foute informatie schreef in BioGezond, een infoblad van natuur- en biowinkels. De Levenschool kwam in 2013 in opspraak vanwege het doceren van onwetenschappelijke kankertherapieën uit de Nieuwe Germaanse Geneeskunde.
De controle op artsen en op onwettige uitoefening van de gezondheidszorg gebeurt in België door de Provinciale Geneeskundige Commissies (PGC’s). ‘U begrijpt dat ik niet kan ingaan op individuele dossiers,’ zegt secretaris van PGC Vlaanderen Katia Machiels, ‘vanwege de GDPR-wetgeving en het beroepsgeheim van de PGC. Als artsen door hun houding een gevaar voor hun patiënten of de volksgezondheid betekenen, kan de PGC hun visum intrekken. Dit is in bepaalde gevallen al gebeurd voor coronagerelateerde feiten.’
In 2020 openden de PGC’s 58 dossiers. Vijf visa van artsen werden ingetrokken voor acht dagen. PGC-woordvoerder Wendy Lee: ‘Het vaccin is niet verplicht. De arts beschikt over therapeutische vrijheid en de patiënt is vrij zijn arts te kiezen. Indien een arts zelf geen vaccin wil toedienen, kan die altijd doorverwijzen naar een andere arts.’
Sprekers betaald
Tijdens het AVV- symposium spraken de alternatieve artsen een hele dag via Zoom. Deelnameprijs voor het symposium was 20 euro. ‘Onze Zoomsessie had plaats voor 500 deelnemers en we hebben nog mensen moeten weigeren’, zegt De Smet. Paul Codde, die het symposium presenteerde, hield het in de chatbox van het symposium op 440 inschrijvingen.
We kunnen dit niet controleren, maar als het klopt heeft Artsen Voor Vrijheid met één evenement tussen de 8800 en 10.000 euro opgehaald. Bovendien biedt hun website de mogelijkheid om geld te doneren.
‘We gebruiken dat geld voor onderhoudskosten aan de site’, zegt De Smet. ‘Ook de sprekers kregen iets. Hiervoor schreven ze een factuur uit. Rijk gaan we er niet van worden. We willen een potje houden, want het kan zijn dat we vroeg of laat een rechtszaak moeten beginnen omdat ons het vuur aan de schenen wordt gelegd.’
AVV is geen vzw. Wie de financiën beheert, wil De Smet ons niet vertellen. Uit de PayPal-account van AVV blijkt dat hun mailadres eindigt op ‘@encounters.be’, dat naar het grafisch bureau Encounters Media verwijst. Zaakvoerder van dat grafisch bureau in Oudenaarde is Sven Godijn, de webmaster van AVV.
Complotdenken in Gent
Behalve AVV-webmaster is Sven Godijn ook prominent lid van de vzw Viruswaanzin. Zo was hij aanwezig op de betoging van Viruswaanzin in Brussel op 16 augustus 2020. Hij wil niet ingaan op onze vraag tot een interview. In een mail legt hij uit waarom: ‘Ik heb geen zin om uitleg aan u of Knack te verschaffen, […] gezien de toon van Knack die pro (politieke) maatregelen is […] en het feit dat Viruswaanzin het zwijgen is opgelegd en de repressie van vrije meningsuiting harder wordt.’
Transparantie in de financiën van AVV komt er dus niet. Sven Godijn levert wel een aanwijzing voor de diepere wortels van Viruswaanzin en AVV. Godijn was namelijk meer dan tien jaar geleden ook al webmaster van de Belfort Group, die in 2009 in Gent werd opgericht.
De Belfort Group geloofde in wereldwijde samenzweringen van een elite, het militair-industriële complex. Zo werd de Mexicaanse grieppandemie beschreven als opgezet en gemanipuleerd en er werd melding gemaakt van mind-control, massagenocide en het injecteren van nanochips. Dat zijn thema’s die complotdenkers anno 2021 in verband met corona ook aanhalen. AVV-lid Gaublomme was in 2010 gastspreker op een vaccinsymposium van de Belfort Group.
WHO als poppenspeler
Geloven ook de leden van AVV en Viruswaanzin in dat soort complottheorieën? Hilde De Smet twijfelt als we haar vragen of er meer schuilt achter de coronacrisis: ‘Het is zeker deels zo gelopen dat mensen vanuit angst gereageerd hebben en maatregelen hebben opgesteld, maar zelf vermoed ik dat daar iets achter zit. Dat is mijn eigen persoonlijk mening.’
Verstraeten deelt die mening niet: ‘Het idee dat wij complotdenkers zijn, is niet waar. Iedereen blijft dat maar schrijven. Ik ben nog altijd op zoek naar het complot waarin ik zou geloven.’
Op 11 november verscheen een – ondertussen verdwenen – video op YouTube met daarin De Smet (AVV), Verstraeten (Viruswaanzin) en homeopaat Johan Denis. Die laatste vertegenwoordigde Docs4OpenDebate, een petitie tegen de coronamaatregelen, waaronder ook De Smet en Godijn hun schouders zetten.
Ik ben nog altijd op zoek naar het complot waarin ik zou geloven.
In die video ziet Denis wél een groot coronacomplot: ‘De mediagroepen zijn in handen van enkelingen. Zij induceren constant angst. Waarvoor dient die angst? Om ons voor te bereiden op de oplossing: iedereen vaccineren. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is de puppet master met als sponsors de vaccinatie-industrie. […] Ik zou het vaccin nooit aan mijn eigen familie of aan mezelf toedienen: het is out of hell. […] Het beleid van de regering heeft niets met de volksgezondheid te maken, maar alles met een total control-agenda. […] Alle feiten zijn er. Het is geen complotdenken, het zijn complotfeiten die worden verborgen door de onvoorstelbare censuur.’
Verstraeten en De Smet zeggen in die video niet met zoveel woorden dat ze het eens zijn met Denis, maar ze spreken hem hierover ook nergens tegen in de video van een uur.
Doodsbedreiging
Complotdenken kan een voedingsbodem zijn voor radicalisering. Viruswaanzin organiseerde ooit een ludieke actie waarbij de vereniging pampers stuurde naar virologen en politici. De leden betoogden vreedzaam in Brussel. Met de gecamoufleerde campagne tegen vaccins lijken ze een nieuwe weg in te slaan.
We namen contact op met de Staatsveiligheid (VSSE), met de vraag of de instelling dit soort radicalisering monitort. Woordvoerder Ingrid Van Daele zegt dat de Staatsveiligheid ‘niet kan ingaan op de vraag of een specifieke persoon, groep van personen of instelling voorwerp uitmaakt van onderzoek door de VSSE.’
Viruswaanzin radicaliseert mensen en ze demoniseren de virologen. Dan is er maar één gek nodig.
Op 2 januari roept advocaat Michael Verstraeten op Twitter op tot de doodstraf voor viroloog Marc Van Ranst, die vaak kop van Jut is voor de leden van Viruswaanzin. In een Twitterdiscussie over de kerstboodschap van Viruswaanzin liet Verstraeten zich ontvallen dat de doodstraf voor Van Ranst op zijn plaats zou zijn.
Het Twitteraccount van Verstraeten is gedeactiveerd. Gevraagd naar de reden reageerde Verstraeten met ‘daar hebt u geen zaken mee’. Van Ranst heeft intussen schriftelijk een klacht ingediend tegen meester Verstraeten. ‘Wat Viruswaanzin doet, is gevaarlijk’, legde Van Ranst in De Standaard uit. ‘Ze radicaliseren mensen en ze demoniseren de virologen. Dan is er maar één gek nodig.’
*Deze zin werd aangepast op 10 februari 2021. Eerst stond er verkeerdelijk dat Viruswaanzin een rechtszaak aanspande tegen viroloog Marc Van Ranst.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
