België is, net als de andere EU-landen, op basis van het Europees recht niet verplicht om een humanitair visum af te geven aan wie de bedoeling heeft asiel aan te vragen. Dat oordeelt het Europees Hof van Justitie. ‘Het gezond verstand zegeviert’, reageert Francken.
Dat meldt persagentschap Belga. Volgens het Hof vallen de aanvragen niet binnen de werkingssfeer van de Europese visumcode, maar enkel onder het nationale recht. Dat betekent ook dat het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, waarop de aanvragers en hun advocaten zich beroepen, niet van toepassing zijn.
Met de uitspraak krijgt staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) gelijk in de fel gemediatiseerde zaak rond de humanitaire visa voor een Syrisch gezin.
‘Niet opleggen’
Francken is ‘zeer tevreden’, zo zegt hij in een eerste reactie. Volgens hem zullen Belgische rechters zich nu moeten schikken naar de uitspraak van het Europees Hof.
‘Het is nu duidelijk dat het niet de bedoeling is dat we aan iedereen die dat wil een humanitair visum geven. België levert ongeveer duizend humanitaire visa af per jaar, voor religieuze minderheden en mensen uit Syrië. Dat is meer dan vroeger, omdat er nu eenmaal meer conflicten zijn. Maar men kan het ons niet opleggen.’
Waarover gaat het?
De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV) verplichtte Francken vorig jaar om een Syrisch gezin met twee kinderen visa af te leveren op straffe van een dwangsom, maar Francken weigert dat. Een van zijn argumenten is dat de aanvraag in ons land moet gebeuren, niet in een Belgische ambassade of een consulaat. Het gezin in kwestie had de visa in de ambassade in Beiroet (Libanon) aangevraagd.
In een gelijkaardige zaak van een koppel met drie kinderen – en dus niet in de fors gemediatiseerde zaak rond het gezin met twee kinderen – stapte de RVV naar het EU-Hof met de vraag hoe de Europese verordening die van toepassing is, geïnterpreteerd moet worden.
Tegen advies
Met de uitspraak gaan de vijftien rechters in Luxemburg in tegen het advies dat advocaat-generaal Paolo Mengozzi vorige maand gaf.
Mengozzi stelde in een niet-bindend advies dat lidstaten een humanitair visum moeten afgeven ‘wanneer zwaarwegende gronden bestaan om aan te nemen dat bij weigering personen die om internationale bescherming verzoeken, zullen worden blootgesteld aan folteringen of onmenselijke of vernederende behandelingen’ – wat bij het gezin in kwestie het geval is. Hij verwees ook naar het EU-Handvest van de grondrechten.
Gewaarschuwd
Francken waarschuwde afgelopen weekend nog – ‘licht gespannen’ – voor verregaande implicaties voor heel de Europese Unie, als het Hof dat advies zou volgen. ‘Als de Belgische staat in het ongelijk gesteld wordt, verleggen we onze grenzen naar onze ambassades en consulaten’, zo stelde hij.
De N-VA-staatssecretaris gaf aan dat hij jaarlijks zo’n duizend humanitaire visa aflevert, maar dat hij wil niet verplicht worden om dat te doen. Er zijn immers miljoenen mensen die potentieel in aanmerking komen voor een dergelijk visum, als ze dat in de ambassades en consulaten kunnen aanvragen.
Samen met België hadden nog dertien andere EU-lidstaten én de Europese Commissie bij het Hof bepleit geen asielaanvragen toe te staan op basis van humanitaire visa.
