Europees Drugsrapport: Cocaïne meer dan ooit beschikbaar in EU, België blijft belangrijkste toegangspoort
Cocaïne is meer dan ooit beschikbaar in de Europese Unie: in 2018 werd een recordhoeveelheid van 181 ton cocaïne in beslag genomen, 40 ton meer dan in het vorige recordjaar 2017. Dat blijkt uit het Europees Drugsrapport van het Europees waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EMCDDA). België blijft de belangrijkste toegangspoort voor cocaïne in Europa, met 53 ton van de drugs die in beslag werd genomen.
‘De indicatoren tonen aan dat de beschikbaarheid van cocaïne zich op een ongekend niveau bevindt in Europa’, aldus EMCDDA in zijn jaarverslag. Het agentschap baseert zich op de meest recente beschikbare cijfers over inbeslagnames van cocaïne, die uit 2018.
België (53 ton), Spanje (48 ton) en Nederland (40 ton) zijn met hun grote havens samen goed voor 78 procent van de geschatte 181 ton cocaïne die in 2018 in de Europese Unie in beslag is genomen. In 2018 werden 110.000 inbeslagnames uitgevoerd in Europa, eveneens een record.
De gemiddelde zuiverheid van cocaïne stijgt al tien jaar, terwijl de straatwaarde van de drug stabiel is gebleven.
Volgens de gegevens van EMCDDA gebruikten in 2018 4,3 miljoen Europeanen cocaïne, die voornamelijk afkomstig was uit Colombia, Bolivia en Peru. Het gaat om de op een na populairste drug in Europa, na cannabis. Het agentschap wijst in zijn rapport ook op de ’toenemende rol van cocaïne in de drugproblematiek’ in Europa, aangezien ‘de cocaïnemarkt een belangrijke drijfveer blijkt te zijn voor drugsgerelateerd geweld’.
Ook wijst het agentschap erop dat criminele bendes nieuwe werkwijzen aannemen: inbeslagnames van cocabladeren wijzen erop dat er ook in Europa laboratoria zijn om cocaïne te produceren. En naast cocaïne en cannabishars wordt er ook steeds meer heroïne per boot vervoerd, zo blijkt uit het rapport.
In 2018 nam de hoeveelheid in beslag genomen heroïne in de Europese Unie toe van 5,2 ton in 2017 tot 9,7 ton. ‘Dit is voornamelijk te wijten aan grote individuele inbeslagnames in de haven van Antwerpen’, klinkt het. ‘In 2017 en 2018 nam Turkije jaarlijks circa 17 ton heroïne (17,4 en 17,8 ton) in beslag. Dit is de grootste hoeveelheid in tien jaar tijd.’
Het agentschap keek ook naar de impact van de coronacrisis van 2020 op de drugsmarkt in Europa. Door de pandemie viel het luchtverkeer stil, terwijl ‘het vervoer van drugs via maritieme weg op hetzelfde niveau bleef als voor de pandemie’. Daarnaast trokken gebruikers en handelaars naar het internet om producten te kopen en te verkopen via het darknet, sociale media en thuisleveringsdiensten.
Meer dan 50 nieuwe psychoactieve stoffen ontdekt in EU in 2019
Vorig jaar werden er in de Europese Unie 53 nieuwe psychoactieve stoffen ontdekt. Dat blijkt uit het meest recente Europees Drugsrapport van het Europees waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EMCDDA). Het agentschap waarschuwt dat de markt zich aanpast om beperkingen op de productie van bepaalde producten te omzeilen.
Nieuwe psychoactieve stoffen zijn stoffen die niet worden gecontroleerd in het kader van internationale drugswetgeving. Ze omvatten stimulerende middelen, synthetische cannabinoïden, benzodiazepines, opioïden, hallucinogenen en middelen met een dissociatieve werking.
Naast de meer dan 50 psychoactieve stoffen die het EU-Early warning system elk jaar voor het eerst ontdekt, worden er elk jaar ongeveer 400 eerder gemelde nieuwe psychoactieve stoffen opgespoord op de Europese markt. Het tempo waarmee nieuwe psychoactieve stoffen op de markt worden geïntroduceerd, is in de afgelopen jaren gestabiliseerd.
Het EMCDDA wijst er echter op dat de markt blijft evolueren en zich aanpast aan bijvoorbeeld veranderingen in de wetgeving. Zo is “de opkomst van nieuwe synthetische opioïden een zorgwekkend voorbeeld van het voortdurende aanpassingsvermogen van de markt”, klinkt het.
Deze opoïden waren meestal vormen van fentanyl, maar door het groeiende bewustzijn van de risico’s van fentanyl werden er in de producerende landen beperkingen ingevoerd. “Een mogelijk teken dat de markt zich aanpast is dat van de acht nieuwe synthetische opioïden die in 2019 voor het eerst werden aangetroffen door het EU-Early warning system, er zes geen vormen van fentanyl waren, maar toch een soortgelijke bedreiging voor de volksgezondheid kunnen vormen”, aldus het EMCDDA.
Het agentschap wijst er nog op dat het gebruik van synthetische drugs in Europa beperkt blijft. Toch blijkt uit een rapport van 2016 dat in twee derde van de EU-landen het gebruik van synthetische drugs door fervente duggebruikers leidde tot gezondheidsrisico’s.