‘Er worden wel degelijk grote stappen gezet om personen met een beperking te ondersteunen’

‘Stellen dat de zorgsector een schandvlek is waar de Vlaamse regering nooit naar heeft omgekeken, is niet correct en helpt ook niemand’, schrijft Vera Jans, Vlaams parlementslid voor CD&V, na de PANO-reportage over de wachtlijsten in de zorg.

Heel Vlaanderen zat woensdagavond gekluisterd aan Pano-reportage over de steeds groeiende wachtlijsten in de gehandicaptenzorg. Ook ik keek. De getuigenissen van de ouders van Gillian, Janosch, Barbara, Lexi en Sophie zijn pakkend. Net zoals de vele gesprekken die ik door de jaren heen en ook vandaag nog heb met veel van hun lotgenoten. Sommigen met budget, anderen op de wachtlijst.

https://twitter.com/vrtnws/status/1308862836626595840VRT NWShttps://twitter.com/vrtnws

Pano – Wachten op zorg https://t.co/piY3z9xLss #vrtnws

— VRT NWS (@vrtnws) September 23, 2020

Deze verhalen maken ons telkens opnieuw duidelijk dat alle inzet en middelen voor mensen met een handicap broodnodig zijn. Ze zijn ook een stimulans om te blijven knokken voor deze extra middelen en aandacht. Deze legislatuur komt er 270 miljoen extra bij voor de mensen met een handicap. Per jaar gaan we nu over de 2 miljard euro, dat is een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden. En ik herhaal: welbesteed geld. Maar nu doen alsof dit een peulschil is, is niet terecht, en niet correct. Vandaag struikelen de politici over elkaar om te tweeten dat het ‘nu’ moet opgelost worden. En dat is fijn, want toen er werd gestreden voor die 270 miljoen was het wat stiller in de kamer.

Als politica is het mijn taak om te zoeken naar zaken die dit dossier vooruit helpen. Continue, elke begrotingscontrole en begrotingscontrole opnieuw, met of zonder Pano reportages. Zo kon het budget de afgelopen 10 jaar verdubbelen. Zo gingen budgetten naar mensen in plaats van naar voorzieningen, zo wordt er gestreefd naar zorg op maat,… maar zelden helpen onwaarheden het dossier vooruit. Nu stellen dat het 30 jaar duurt vooraleer de wachtlijst weg is, is onjuist. Ook de waarheid heeft haar rechten: alleen al dit jaar krijgen 1.600 mensen met hun handicap een budget en verdwijnen ze van de wachtlijst. Tegen het einde van deze legislatuur moeten dat er 12.000 zijn. Dat is meer dan de helft van de huidige wachtlijst. 25.000 mensen hebben al zo’n budget en 26.000 mensen met een handicap worden geholpen door rechtstreeks toegankelijke zorg, los daarvan worden ook 10.000 kinderen en jongeren geholpen. 47.000 mensen met een handicap kunnen dankzij woonondersteuning en -aanpassing thuis blijven wonen. Momenteel krijgt 80% van de personen op de wachtlijst een andere, bijkomende vorm van ondersteuning.

‘De wachtlijst wegwerken’ is geen doel op zich. Ik huiver van de idee dat we onze budgetten zouden inzetten om de wachtlijst in te korten en het budget te gaan verspreiden over de mensen met de zorgvraag. De wachtlijst zou immers snel weggewerkt zijn, maar ondertussen zouden onze zorgbehoevenden het wel met te weinig geld moeten trekken. Het zou niet minder zijn dan een grootschalige omkoopactie. Het is een moeilijke maar bewuste keuze dat de budgetten nu gaan naar de meest zorgbehoevende, met vaak een grote en urgente zorgvraag.

Is het voldoende? Neen, daarover zijn we het eens. Maar is het een grote inspanning die niet vanzelf komt; dat mag u van mij aannemen.

Breekt mijn hart bij die verhalen van de wachtenden: ja. Maar dat deed het ook 15 Jaar geleden, toen er het ‘alles of niets’ principe was: voltijds naar een voorziening of helemaal niets. Daarom is er nu zorg op maat. Maar nog niet genoeg voor alle wachtenden. Dat blijft een probleem. Dat blijft ook de reden waarom aangehouden inzet voor dit beleidsdomein nodig is. Maar stellen dat de sector een schandvlek is waar de Vlaamse regering nooit naar heeft omgekeken, is niet correct en helpt ook niemand. Er worden wel degelijk grote stappen gezet om personen met een beperking en hun mantelzorgers te ondersteunen. Ieder jaar vloeit er meer geld naar de sector. Dat dit niet genoeg is, kan ik volmondig beamen, maar stellen dat de Vlaamse regering mensen met een beperking als minderwaardig beschouwt, klopt gewoonweg niet.

Er wordt geroepen om de budgetten te verhogen, maar wanneer de vraag geopperd wordt waar het geld vandaan moet komen, zijn alle partijen Oost-Indisch doof. Versta me goed: Er moet absoluut meer geld vrijkomen. Maar vergeet niet dat we momenteel al 1,8 miljard euro voor personen met een handicap vrijmaken. Tegen het einde van deze legislatuur zitten we aan – structureel – 2 miljard euro. Dat zijn geen eenmalige uitgaves, dit is een terugkerende, jaarlijkse kost. Met 2 miljard zijn personen met een handicap een grote uitgavenpost in het domein Welzijn, maar ook nu zal er gezocht worden naar meer middelen. Ik wil op zoek gaan naar dat geld. Ik doe het al jaren.

Prioriteiten stellen

Wanneer collega-parlementsleden in de media oproepen om het aanpakken van de wachtlijsten voor personen met een beperking als prioriteit te beschouwen, kan ik hiermee alleen maar instemmen. CD&V pleit al jaren voor hogere budgetten voor de sector. Soms een eenzame strijd.

Laten we de dynamiek aangrijpen om met vereende krachten te blijven strijden voor meer middelen en aandacht voor mensen met een handicap. Maar laten we niet vergeten dat er vandaag ook al veel goede zaken gebeuren. Het ene sluit het andere niet uit.

Vera Jans is Vlaams parlementslid voor CD&V en zetelt in de commissie Welzijn. Ze volgt het welzijnsbeleid in Vlaanderen al 16 jaar op, met bijzondere interesse in de zorg voor personen met een handicap.