‘De planeet redden zou geen partijpolitiek project mogen zijn’

De ecologische uitdagingen hebben de ideologie allang overstegen, zegt Bert Bultinck. ‘Nu u nog.’

Afgelopen weekend regende het vrolijke plaatjes op alle nieuwssites en rinkelden de fietsbellen op straat: van Aalst tot Zelzate waren verkeerszones autovrij gemaakt. In Vlaanderen is het ondertussen een soort folklore, zo’n autoloze zondag: een restant uit de jaren zeventig, ook voor hen die de seventies alleen kennen van de onuitroeibare nostalgie die onze toekomst gijzelt.

Nu ja, zeventig. Bij ons waren er al autoloze zondagen tijdens de Suezcrisis in 1956. Nederland had er al in 1939, door de mobilisatie. In 2019 doen grote steden in de rest van Europa ook mee. Niet omdat de Duitsers gaan binnenvallen, of omdat de oliehandel grondig verstoord is – al werd de belangrijke olieproducent Saudi-Arabië anderhalve week geleden zwaar geraakt – maar voor een groenere wereld.

De planeet redden zou geen partijpolitiek project mogen zijn.

Parijs werd zondag de ‘grootste autovrije zone voor één dag ter wereld’. Londen maakte zestien mijl wegen vrij en hield op deze World Car Free Day een ‘sunrise yoga’-sessie op Tower Bridge, met minder uitlaatgassen en meer zuurstof, ook voor mensen die minder geneigd zijn tot de zonnegroet.

Londen heeft minder last van de achteruitkijkspiegel van de nostalgie: daar ligt de ambitie in de toekomst, zoals het hoort. Vandaag gebeurt 63 procent van de verplaatsingen in Londen te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer. Burgemeester Sadiq Khan wil naar 80 procent tegen 2041. Als u zich afvraagt waarom Londen zo bruist, dan alvast één tip: kijk naar Khan.

Vlaanderen, land van lintbebouwing, baksteen en beton, blijft achter. In de startnota van Bart De Wever (N-VA) die als basis dient voor de Vlaamse onderhandelingen met partners CD&V en Open VLD, blijft het allemaal erg vaag: de toekomstige regering zou ‘fors’ investeren in ‘duurzame vervoersmiddelen’.

Dat hebben we al vaker gehoord. Minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) produceert al jaren cijfertjes en grafiekjes om de ‘gigantisch’ gewaande meerinvesteringen te illustreren. Maar de man bij de tramhalte voelt dat anders aan. De reacties op de kritische stukken over ons bus- en tramvervoer van Knack-redacteur Stijn Tormans spreken boekdelen. Als u dat nog niet gedaan hebt, leest u dan vooral op Knack.be de brief van de 65-plusser die van Leuven naar Zellik wilde, en daar vier uur en tien minuten moest voor uittrekken.

Het is godgeklaagd: De Lijn is een gedroomd speelveld voor Vlaamse politici, zeker van Vlaamsgezinde of ronduit nationalistische strekking. De Lijn is 100 procent Vlaams, ze valt volledig onder het zaligmakende zelfbestuur, ze is helemaal eigenhandig om te turnen in een prestigeproject voor Vlaanderen. Iets om mee uit te pakken. Iets om trots op te kunnen zijn, later, ooit. Maar blijkbaar is ze meer iets om terzijde te schuiven. Om gevechtjes over te voeren met partijen die De Lijn vroeger claimden. Om te verwaarlozen en te minachten. De tram? Was dat niet iets voor OCMW-klanten en allochtonen?

Het groeiende succes van de autoloze zondag viel dit jaar samen met grote stappen in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Vorige week vrijdag kwamen miljoenen klimaatbetogers op straat, van Melbourne over Dakar tot New York. Afgelopen zaterdag sprak de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg op de Youth Climate Summit van de Verenigde Naties, waar secretaris-generaal Antonio Guterres haar aanspoorde om haar strijd verder te zetten. In Duitsland pakte bondskanselier Angela Merkel uit met een groen beleidsplan, met onder meer een CO2-heffing op benzine en diesel en tien jaar lang elk jaar een miljard extra voor de Duitse spoorwegen.

Dat Groen de verkiezingen niet zo fel heeft gewonnen als iedereen had verwacht: we weten het ondertussen wel. Dat Anuna De Wever naast applaus van de links-liberale elite ook veel weerzin oproept buiten die kringen: idem dito. Dat elk klimaatbeleid oog moet hebben voor de gevolgen voor de lagere middenklasse en voor de mensen die het nog moeilijker hebben: dat is evident. Dat elk klimaatbeleid ook moet worden afgewogen tegen de nadelen voor het bedrijfsleven: oké. Dat technologie ook een belangrijk deel van de oplossing wordt: geweldig!

Maar kunnen we er nu eindelijk eens aan beginnen? Beste toekomstige Vlaamse regering, beste toekomstige federale regering, hallo Frans – Europese Green Deal – Timmermans: kunt u er een beetje spoed achter zetten?

De planeet redden zou geen partijpolitiek project mogen zijn. De ecologische uitdagingen hebben de ideologie allang overstegen. Nu u nog. Laat u gerust de sunrise yoga achterwege.