‘Dat er bij ons nog op de patrijs gejaagd mag worden, is Kafka op zijn absurdst’

Bioloog en Knack-journalist Dirk Draulans ergert zich aan het feit dat er in Vlaanderen nog altijd patrijzen mogen worden geschoten.

Op 15 september wordt in Vlaanderen zoals elk jaar de jacht op de patrijs geopend. Dat is een schande, want de patrijs is een van onze meest bedreigde vogels. Begin 2017 maakte ik in Knack de berekening. Er zouden tussen 2000 en 10.000 volwassen patrijzen in Vlaanderen leven, maar jagers knallen er elk jaar zo’n 20.000 af. Minstens het dubbele van de geraamde broedvogelpopulatie! Dat is toch te zot voor woorden. De dieren hebben natuurlijk grote legsels (met tot vijftien eieren), maar die volstaan niet meer om de populatie in stand te houden. Zeker niet als er zo massaal op geschoten wordt.

In Europa is het bestand van de patrijs sinds 1990 met 90 procent afgenomen als gevolg van vooral natuuronvriendelijke landbouwpraktijken. In Nederland is de jacht sinds 1996 verboden. Maar bij ons mag het nog, hoewel natuurliefhebbers geen patrijs meer te zien krijgen. Je kunt er met je hoofd niet bij.

Dat er bij ons nog op de patrijs gejaagd mag worden, is Kafka op zijn absurdst.

Een patrijs veroorzaakt geen enkele vorm van schade. Ze is een symboolsoort voor het streven naar een natuurvriendelijk landbouwbeleid. De Europese Commissie heeft een budget van 4,5 miljoen euro vrijgemaakt voor maatregelen om de patrijs te beschermen, onder meer door het planten van patrijsvriendelijke gewassen en het aanleggen van kever- en zandbanken op akkers die het leven van patrijzen wat comfortabeler moeten maken.

Vlaanderen profiteert via subsidies aan de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) mee van die inspanningen. Maar het zijn de jagers die met de vruchten ervan gaan lopen. Het wordt zelfs helemaal te gek voor woorden als blijkt dat ook jagers subsidies kunnen krijgen om patrijsvriendelijk te werk te gaan, waarna ze vanaf 15 september weer kunnen ‘oogsten’ wat ze met ons geld gezaaid hebben. Het is kafka op zijn absurdst.

In een weekblad dat ik niet met naam zal noemen, omdat het citeert uit Knack zonder het blad te vermelden, word ik geportretteerd als de grootste criticus van het beleid van de ook voor de patrijs bevoegde minister Joke Schauvliege – een omschrijving die ik als een eretitel beschouw. Ze reageert met de stelling dat het ‘voor Dirk Draulans nooit genoeg zal zijn’.

Mocht Joke Schauvliege eens één moedige beslissing nemen, zoals het afschaffen van die volstrekt zinloze en zelfs contraproductieve jacht op de patrijs, krijgt ze van mij voor jaren krediet.

Dat is niet correct. Mocht ze eens één moedige beslissing nemen, zoals het afschaffen van die volstrekt zinloze en zelfs contraproductieve jacht op de patrijs, krijgt ze van mij voor jaren krediet. Dan mag ze nog wat aanmodderen met al dan niet statiegeld op drankverpakkingen, al dan niet verbod op plastic zakjes, al dan niet stevige maatregelen voor de betonstop enzovoort. Er zullen weinig mensen zijn die haar niet zouden prijzen voor zo’n ‘moedige’ maatregel.

Schauvliege was vorig jaar zelfs aanwezig op de lancering van het Vlaamse luik van het Europese patrijsproject. ‘Dit project is symbolisch voor het beleid dat ik voorsta’, zei ze daar toen. Maar ondertussen laat ze wel toe dat schieters elk jaar 20.000 van onze patrijzen uit de lucht knallen. Waar zit haar logica?

Voor de jagers volstaat het Vlaamse patrijzenbestand trouwens niet, want vorige herfst werd er in de Maasstreek een Nederlandse bestelwagen met 200 gekweekte patrijzen voor een jager uit het Hasseltse in beslag genomen. De dieren moesten vernietigd worden, want ze waren grootgebracht op antibiotica. Tot daar de natuurvriendelijke jachtbeheerpraktijken.

Zolang veel landbouwers alleen in natuur geïnteresseerd zijn als ze er voor vergoed worden, zijn we niet op de goede weg.

En nu ik me toch weer aan het ergeren ben over het oeverloze geschipper rond het nemen van natuurvriendelijke maatregelen in Vlaanderen, kan ik niet om de onvermijdelijke Sonja De Becker heen, de als een kat in het nauw krabbende voorzitter van de Boerenbond. Ze had het in een van haar laatste editorialen over het feit dat de kranten geen woord schreven over het ‘goede nieuws’ dat beheersovereenkomsten tussen landbouwers en de VLM voor de bescherming van akker- en weidevogels in de lift zitten. Zulke overeenkomsten zijn broodnodig als we de patrijs nog een kans willen geven.

Het is inderdaad jammer dat de kranten dat niet gemeld hebben, maar het zou De Becker sieren mochten er in de blaadjes van de Boerenbond ook berichten verschijnen over hoe sommige landbouwers na het aflopen van hun (gesubsidieerde) beheersovereenkomsten meteen de vijf jaar lang mooi gecultiveerde heggen weer kappen en de bloemenrijke akkerranden weer kapot spuiten. Zolang veel landbouwers alleen in natuur geïnteresseerd zijn als ze er voor vergoed worden, zijn we niet op de goede weg.

En zolang jagers puur voor hun plezier onze patrijzen mogen blijven afknallen ook niet.