Het loonakkoord tussen werkgevers en werknemers blijft nazinderen. Open VLD en N-VA reageren woedend over het luikje rond het brugpensioen. MR en CD&V zijn dan weer tevreden. ‘Deze deal is dan ook electoraal gevaarlijk voor Open VLD en N-VA’, zegt arbeidseconoom Stijn Baert (UGent).
‘We zeggen met zijn allen dat we langer moeten gaan werken – de werkgevers op kop. En nu dit.’ Arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) is één van de misnoegde stemmen na het loonakkoord tussen de sociale partners. Dat overlegorgaan, de zogenaamde Groep van Tien, vond na een marathonvergadering een, naar eigen zeggen, ‘evenwichtig akkoord’.
Zo zullen de lonen met 1,1 procent mogen stijgen bovenop de index. Daarnaast wordt het openbaar vervoer in grotere mate terugbetaald aan de werknemers.
Maar de halve politiek valt over één element in de deal: het tijdelijk behoud van het brugpensioen (officieel: de SWT-regeling) voor werknemers van 58 jaar. Voor bedrijven in moeilijkheden en in herstructurering wordt de brugpensioenleeftijd opgetrokken van 56 naar 58 jaar in 2019, naar 59 jaar in 2020.
Net als twee jaar geleden wordt SWT gezien als een glijmiddel.
Dat tijdspad staat haaks op de uitfasering van het brugpensioen die de regering-Michel had voorzien in de arbeidsdeal. De leeftijdsgrens zou dit jaar al verhogen naar 59 jaar en vanaf 2020 naar 60 jaar.
In de deal van de Groep van Tien is er voor alle duidelijkheid ook sprake van een uitfasering. Het akkoord heeft daarom vooral een grote symbolische lading, zegt Baert. ‘Zelfs al gaat het in de komende jaren maar over een aantal honderden werknemers die gebruikmaken van die regeling, dan zijn dat er een aantal honderden te veel. In deze periode van arbeidsmarktkrapte en opkomende vergrijzing is dat relevant.’
Baert is scherp voor de werkgevers. ‘Ga naar de recepties en de verkiezingsactiviteiten van werkgeversorganisaties: je zal er horen dat ze langer werken hoog in het vaandel dragen.’ Met deze maatregel maken ze zichzelf een stukje minder geloofwaardig.
‘Net als twee jaar geleden wordt SWT gezien als het glijmiddel om een sociaal akkoord tot stand te laten komen. Voor werknemers is het interessant, omdat ze vroeger kunnen. Voor werkgevers evenzeer, omdat het een manier is om er bij een herstructurering uit te geraken. Het is eigenlijk een van de weinige dossiers waarin ze elkaar vinden.’
Nachtje slapen
Maar een blik op de arbeidsstatistieken leert Baert dat de deal problematisch is. ‘De tewerkstelling bij ouderen is heel slecht in ons land. Ja, het is licht verbeterd de laatste jaren, maar er is meer nodig.’
Het sociaal overleg is toe aan een position switch.
De vraag is dan ook: wat nu? Professor Baert is voorzichtig. ‘Ik moet er zelf eens een nachtje over slapen en ik hoop dat de politici dat ook doen. Stel dat de regering het deeltje over SWT uit het loonakkoord haalt, dan dreig je de sociale vrede op te blazen. Die sociale vrede is welgekomen, wetende dat we een verkiezingscampagne én een onzekere periode van regeringsonderhandelingen tegemoet gaan.’
Regeringspartij Open VLD lijkt in ieder geval niet van plan om zich meegaand op te stellen. En ook N-VA reageert woest. MR en CD&V lieten bij monde van premier Charles Michel en vicepremier Kris Peeters al verstaan tevreden te zijn. ‘Dit akkoord is dan ook electoraal gevaarlijk voor Open VLD en N-VA’, zegt Baert. ‘Hun ambitie van 2014 om mensen langer te doen werken, kan vandaag niet rekenen op een al te sterk rapport.’
Baert: ‘Over de lijst van zware beroepen was er geen akkoord. Ook over de koppeling tussen de lonen met de anciënniteit, waardoor oudere werknemers relatief duur zijn, zijn ze er niet uitgeraakt. De regering had die dossiers van de sociale partners moeten overnemen, maar deed het niet. Deze regering heeft gewoon niet gedaan wat ze had moeten doen.’
Op lange termijn is er wel een oplossing in zicht, denkt Baert. ‘Het sociaal overleg is toe aan een position switch. De regering moet de Groep van Tien niet vanaf het begin laten onderhandelen met een open agenda, maar met vooropgestelde voorwaarden en duidelijke krijtlijnen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
