‘Autoverkeer wordt een beetje meer ontmenselijkt, tenzij we straks allemaal met een SUV rondrijden’

‘Het is onvergeeflijk dat we hier niet het voorbeeld gevolgd hebben van Frankfurt, Zürich, Kopenhagen, stuk voor stuk steden waar de auto uit het centrum is verbannen’, schrijft journalist Karel Michiels over het nieuws dat de SUV-verkoop hoge toppen scheert.

Ik ben tegen iedere vorm van vandalisme maar midden jaren 2000 sympathiseerde ik toch heimelijk met de activisten die de banden van 4×4’s stuk sneden omdat ze vonden dat die auto’s niet thuishoorden in de stad. En ze waren niet de enigen. In Frankrijk werd in 2004 al overwogen om de SUV’s te bannen uit het centrum van Parijs. De toenmalige burgemeester van Londen, Ken Livingstone, noemde de eigenaars van zulke auto’s ‘complete idiots‘. Maar dat heeft allemaal niet kunnen verhinderen dat de 4×4’s vandaag massaal aanwezig zijn in het straatbeeld. Opnieuw zijn de autoproducenten en hun reclamebureaus erin geslaagd om miljoenen consumenten een volstrekt overbodig en milieubelastend product aan te smeren.

FWD’s (Four Wheel Drive) of SUV’s (Sports Utility Vehicle) verbruiken meer, ze vervuilen meer, ze nemen meer plaats in en ze geven de bestuurders een vals gevoel van veiligheid. En wat vaak letterlijk over het hoofd wordt gezien: wij, sukkelaars in onze gewone auto’s, zitten niet meer op dezelfde hoogte. Communicatie met SUV-bestuurders is onmogelijk. We kunnen elkaar niet meer in de ogen kijken, elk vriendelijk (of hatelijk) gebaar gaat verloren. Het autoverkeer wordt weer een beetje meer ontmenselijkt, tenzij we straks allemaal rondrijden in zo’n auto natuurlijk.

Het blijft me verbazen hoe vanzelfsprekend we de dominantie van de auto vinden, en dat we met z’n allen liever uren in de file staan dan eindelijk komaf te maken met het autotijdperk. Geen halfhartige cash for car-regeling of een ondoorzichtig ‘mobiliteitsbudget’ maar een resolute keuze voor openbaar vervoer, en waarom niet: gemeenschappelijk privévervoer?

Ik vind het onvergeeflijk dat onze bewindvoerders het mobiliteitsdossier zo lang genegeerd hebben. Dat er in het centrum van sommige steden nog altijd grote parkings worden gebouwd. Dat het hart van Antwerpen, alles binnen de leien, niet al tijden autovrij is, met die vele smalle straten. Dat wij niet gewoon het voorbeeld volgen van Frankfurt, Zürich, Kopenhagen en andere beschaafde metropolen waar de auto nagenoeg uit het centrum is verbannen.

Voor P-Magazine, een blad waar Koning Auto uiteraard iedere week een paar bladzijden opeiste (echte mannen houden van auto’s), heb ik ooit een interview gedaan met Willy Miermans, docent aan het Instituut voor Verkeerskunde van de Limburgse universiteit. In een paar zinnen omschreef hij de kern van het mobiliteitsprobleem en van onze totaal misplaatste verknochtheid aan de auto.

‘De Vlamingen bouwen een riante, liefst losstaande woning, proberen twee auto’s te onderhouden en werken zich dood, of in het beste geval ziek. Wij zijn een Prozac-land, niemand vreet meer pillen dan wij. Wij pieken in zelfmoord, scheidingen en dodelijke ziektes. Onze foute keuzes hebben dramatische gevolgen voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid van de Vlamingen. Als we de druk van de ketel zouden laten, en dat betekent onder meer een onverkorte uitvoering van het mobiliteitsplan, zouden de mensen veel meer ontspannen aan de slag kunnen. We hebben een paar jaar geleden berekend dat je je pas een auto kan veroorloven als je minstens duizend euro per maand verdient, maar heel veel mensen met een lager inkomen kunnen gewoon niet zonder auto, door de erbarmelijke infrastructuur in ons land.’

Het interview dateert van ruim twintig jaar geleden. Professor Miermans was, als zoveel wetenschappers en deskundigen, een roepende in de woestijn. Sommige politici zullen zijn rapporten en analyses wel diagonaal gelezen hebben, om ze meteen daarna verticaal te klasseren. Nu pas begint het sommigen te dagen dat we toen beter naar de professor geluisterd hadden.

Karel Michiels is journalist en auteur van Waarom ik al heel mijn leven Groen stem.