‘Aan een overheid die drugs dealt hebben we niets’

‘Een overheid moet mensen van de drugs afhouden, niet zélf verdovende middelen gaan verkopen’, schrijft Vlaams parlementslid Vera Jans (CD&V). Ze heeft geen goed oog in het pleidooi dat Antwerps schepen Jinnih Beels (Vooruit) deze week in Knack hield om het drugbeleid om te gooien.

In de laatste week van Tournéé Minérale, een door de overheid gesubsidieerde campagne om mensen bewuster met alcohol te leren omgaan werden we getrakteerd op een ronkende boodschap van de Vooruit-schepen van de stad Antwerpen. In haar ideale wereld bestellen we morgen een lijntje coke bij de overheid.

In het artikel volgt tekst en uitleg want die blijkt nodig te zijn. De Antwerpse schepen wil dat het beleid wordt omgegooid. Want kiezers, ik vermoed dat ze daarbij zowel u als ik bedoelt, zijn volgens haar niet in staat om daarover zelf een goede mening te hebben aangezien we met z’n allen blijkbaar spreken zonder echte kennis van zaken. Zo, ook dat is dan helder.

Mevrouw Beels heeft het niet bij het rechte eind. Veel ouders en veel jongeren, maar ook hulpverleners hebben wel een heel heldere kijk op drugs, druggebruik en de verwoestende gevolgen ervan.

Dat boetes geen effect hebben is een discussie over boetes zelf. Het aantal verkeersdoden nam dit jaar toe, maar niemand haalt het in z’n hoofd om dan te gaan pleiten om de verkeersboetes af te schaffen. Wel zoekt iedereen naar manieren hoe het verkeer veiliger kan.

Preventiewerkers en hulpverleners in de drughulpverlening zien vooral een stijging van het aantal aanmeldingen. Steeds meer mensen zien hun leven ontsporen als gevolg van problematisch druggebruik. Die mensen hebben hulp nodig, niet nog meer en nog makkelijker te verkrijgen drugs.

Bovendien zien we in onze samenleving een toename van geestelijke gezondheidsproblemen zoals angststoornissen, impulscontroleverlies, psychosen, en depressies. Laat het glashelder zijn dat middelengebruik ook hierin een ontzettend grote rol speelt.

Je kan er niet voor pleiten om mentaal welzijn en geestelijke gezondheidsproblemen bovenaan de agenda te plaatsen om dan tegelijk een beleid voor te staan dat net een nefaste invloed zou hebben op die psychische problemen. Want zeg nu zelf: een overheid die beweert mensen van de drugs af te helpen en tegelijk dealer wordt, cynischer wordt het toch niet.

Heel wat ouders waarschuwen hun kinderen voor de gevaren van drugs. Ze proberen hun kinderen weg te houden van drugs door erover te spreken, hen te wijzen op de gevaren. Ook scholen spelen hierin trouwens een belangrijke rol.

Als je dan als overheid het signaal geeft dat cocaïne ook maar koopwaar is waarvan je handel wil reguleren, dan normaliseer je hoe dan ook illegale drugs. En dat is het allerlaatste wat je moet doen. Zeker als je weet dat we onze handen al vol hebben met de gevolgen van problematisch alcohol- en tabakgebruik.

Het is overigens bijzonder naïef om te denken dat alle drugsrelateerde criminaliteit als sneeuw voor de zon zou verdwijnen als je toegang ertoe vergemakkelijkt. Hoe lager de drempel, hoe meer gebruikers, en dus hoe groter de vraag. Buitenlandse voorbeelden illustreren dat de illegale markt maar wat graag inspeelt op de groeiende vraag.

Een overheid moet ontraden en moet alles op alles zetten om problematisch druggebruik vroeger te detecteren. We moeten geen coke en joints gaan verkopen. We moeten ouders en de samenleving helpen om de enige juiste boodschap te brengen: blijf met je handen van drugs af. Hiervoor is meer en intense preventie, maar ook een snelle detectie van problematisch gebruik, noodzakelijk.

Zullen we daar samen werk van maken? Lijkt me alvast een strakker plan dan elke preventieve boodschap onderuit te halen door mensen aan te werven om coke in de markt te zetten.

Vera Jans is Vlaams parlementslid voor CD&V en psychologe.