Factcheck: nee, deze video toont geen protest tegen de coronamaatregelen

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op de Facebookpagina ‘De Leugen Regeert’ wordt een compilatievideo van politiegeweld tegen demonstranten gepost. Het bijschrift suggereert dat het om protesten tegen de coronamaatregelen gaat. Dat klopt niet. De beelden tonen schermutselingen tussen politie en betogers na het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum in oktober 2017.

De Facebookpagina ‘De Leugen Regeert’ post op 4 oktober een videocompilatie van verschillende korte fragmenten waarin demonstranten hardhandig in aanraking komen met de politie. ‘We doen alles voor jullie gezondheid of niet Klaus Schwab?’, stelt het bijschrift bij de video.

Klaus Schwab is de voorzitter van het Wereld Economisch Forum, dat jaarlijks in het Zwitserse Davos een top voor machtige zakenmensen en politici organiseert. In juni 2020 kondigde het WEF aan dat de conferentie van juni 2021 ‘The Great Reset’ zou heten. Binnen de conferentie zouden de klimaatverandering en de duurzame heropbouw van de economie na de corona-pandemie centraal staan. De conferentie werd de basis voor een complottheorie die stelt dat de mondiale elite de coronapandemie al jarenlang had voorbereid om zo haar wereldwijde economische controle te bestendigen en uit te diepen. Als voorzitter van het WEF wordt Schwab in complotkringen vaak als grote boeman gezien. Knack schreef al eerder een factcheck over een uitspraak die onterecht aan Schwab werd toegeschreven.

‘Wat een vieze onmenselijke psychopaten’, schrijft iemand in de commentaren. Veel mensen blijken te denken dat de video de onderdrukking van protesten tegen de coronamaatregelen toont. Dat is niet verrassend, vanwege de verwijzingen naar Klaus Schwab en naar ‘gezondheid’, door de toon van de post. Maar klopt het ook?

We nemen enkele screenshots van de video en voeren via Google Afbeeldingen en Yandex een omgekeerde zoekopdracht uit. Via Yandex vinden we op YouTube een langere, oudere en scherpere versie van de beelden terug. Daarop kunnen we betere beeldanalyses uitvoeren.

1) Vrouw die aan kin wordt weggesleept

De eerste beelden die we terugvinden, zijn die van een vrouw die door een politieagent aan haar kin wordt weggesleept (00:29-00:32). Via een omgekeerde zoekopdracht vinden we diezelfde beelden terug in een video op de website van het Catalaanse openbare radio- en televisiebedrijf CCMA. Het incident vond plaats aan de poorten van een school, de Escola Dolors Monserdà, tijdens het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum van 1 oktober 2017. De volgende beelden die we vinden, zijn van dezelfde datum. Het Catalaanse referendum werd volgens de Spaanse grondwet illegaal georganiseerd. De autoriteiten lieten urnes met stembrieven wegnemen en op verschillende plaatsen in Catalonië sloegen ordetroepen vredevolle protesten gewelddadig neer.

2) Bebloede man in grijs t-shirt

Ook het tweede beeld dat we terugvinden, werd tijdens het Catalaanse referendum gemaakt. De beelden van een man in grijs shirt en met bebloed hoofd die tekeer gaat tegen de politie (1:06-1:09) werden gefilmd in de buurt van de Escola Mediterrania de la Barceloneta, een school in de Barcelonese havenbuurt. Ook daar kon tijdens het referendum gestemd worden. Dezelfde beelden vinden we op de website van het CCMA terug. Ook in een artikel van de Spaanse krant El País zien we een foto van de man.

3) Val van de trap en schermutselingen aan poort

De beelden waarop een man van een trap wordt geduwd, een vrouw en een man naar buiten worden gesleurd en een vrouw aan het haar wordt getrokken (1:29-1:37), vinden we terug in een video op de website van El País. Dat incident vond plaats in het Institut Pau Claris in Barcelona.

4) Traangas

Van seconde 2:09 tot en met 2:12 zien we hoe een politieagent een burger met een gas besproeit. Die beelden vinden we ook in een videoclip (0:28-0:35) die op 1 oktober 2017 op het YouTube-account van het Catalaanse dagblad Ara werd gepost. Waar het incident plaatsvond, wordt niet vermeld.

Alle vernoemde beelden zijn in Barcelona gefilmd op 1 oktober 2017. Andere beelden zijn moeilijk te identificeren. Omgekeerde zoekopdrachten via Yandex en Google leveren niets op. We gaan op zoek naar Facebookvideo’s. Als we ‘Violence Catalonia Police’ intikken, krijgen we een overzicht van verschillende Facebookvideo’s. De meeste zijn gepost door bekende nieuwsmedia zoals Voice of America en Time Magazine.

Onder een video op het YouTube-kanaal The Young Turks reageert een man met een link naar ‘155 video’s van Spaans paramilitair politiegeweld’. De link leidt ons naar een pagina op de website github.io. Daar zien we een overzicht van 805 clips die gefilmd werden tijdens het referendum en op sociale media werden geplaatst, voornamelijk op Twitter.

Incident aan Escola Pia Sant Antoni

Incident aan het Casal de les Cotxeres in het dorpje Dosrius

Incident aan het gemeentelijk paviljoen van het dorpje Ponts

Incident aan Escola Dolors Monserdà-Santapau

Voor alle beelden waarvan we de oorsprong konden achterhalen, blijkt dat ze dateren van 1 oktober 2017, de dag van het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum.