Factcheck: nee, Bill Gates weigerde niet zijn kinderen te laten vaccineren

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Online circuleert de bewering dat de kinderen van Microsoft-oprichter en filantroop Bill Gates niet gevaccineerd zouden zijn. Die stelling is opvallend, aangezien Gates al jarenlang in vaccinonderzoek investeert. Maar ze klopt niet. Het bericht is afkomstig van een website die bekend staat voor het delen van misinformatie.

Op 24 januari post een man een screenshot van een artikel in de Telegramgroep van de antivaccinatiebeweging Artsen Voor Vrijheid. We zien enkel de titel van het artikel, die stelt dat de voormalige arts van Bill Gates beweert dat de Microsoft-oprichter weigerde zijn kinderen te laten vaccineren. Op de foto zien we Bill en Melinda Gates, samen met hun drie kinderen Jennifer, Phoebe en Rory.

Klopt die claim?

Dat Gates zijn kinderen niet zou hebben laten vaccineren, is opvallend, aangezien Bill Gates en zijn ex-vrouw Melinda Gates via hun gemeenschappelijke stichting Bill & Melinda Gates Foundation al jarenlang investeen in onderzoek naar vaccins. In 2010 verklaarde het koppel om in tien jaar tijd tien miljard dollar in vaccinonderzoek, -ontwikkeling en -distributie voor ’s werelds armste landen te willen pompen.

Als we de titel van het artikel intikken op de zoekbalk in Facebook, zien we dat de foto recent ook door onder meer Braziliaanse, Indische en Franse Facebookgebruikers werd gepost (hier, hier en hier gearchiveerd). Het screenshot is dus internationaal verspreid.

Ook op Twitter (hier gearchiveerd) circuleert de afbeelding.

Waar komt het artikel vandaan? En klopt het dat de drie kinderen van de familie Gates niet gevaccineerd zijn?

Het artikel is gedateerd op 7 februari 2018 en lijkt afkomstig te zijn van ‘Locks News Network’. Als we die naam googelen vinden we niets terug. We laden het screenshot op in Tineye, en zien dat de screenshot al sinds 2018 online circuleert. De foto zelf, zonder artikelopmaak, is nog ouder en circuleert sinds 2017.

Ook als we de titel van het artikel googelen krijgen we geen resultaten. Wel zien we dat onder meer de persagentschappen AP en Reuters het artikel reeds in 2020 factcheckten, net als het Braziliaanse factcheckcollectief Lupa. De factcheckwebsite Politifact checkte de claim al in 2018. Het screenshot duikt dus met de regelmaat van de klok op.

In alle vier de factchecks lezen we dat het gerucht dat Gates’ kinderen niet gevaccineerd zouden zijn in 2018 begon te circuleren door een publicatie van de Amerikaanse website YourNewsWire. Onderzoek uit 2017 van de Amerikaanse website Buzzfeed toonde aan dat YourNewsWire de tweede grootste bron was van valse nieuwsberichten die op Facebook werden verspreid.

Ondertussen is de naam van de website veranderd naar NewsPunch, en nog steeds staat de website te boek als verspreider van misinformatie. Dat blijkt uit informatie op de website van factcheckorganisatie factcheck.org.

Op archive.today vinden we een gearchiveerde versie van het artikel terug. Daarin lezen we dat de dokter in kwestie de verklaringen over Gates’ kinderen zou hebben gedaan tijdens een symposium in Seattle, achter gesloten deuren. Wanneer dat symposium plaatsvond en wat de naam van de dokter zou zijn, vermeldt het artikel niet.

In een reactie aan de factcheckers van Reuters en AP verklaarde hoofdredacteur Sean Adl-Tabatabai in 2020 dat YourNewsWire/Newspunch niet langer achter het verhaal staat en het daarom van zijn website heeft verwijderd. ‘De beweringen in het artikel werden gekopieerd van een blog ergens op het internet. Sinds het aan het licht kwam dat de beweringen die we hebben gekopieerd onbetrouwbaar en mogelijk vals waren, hebben we het verhaal van YourNewsWire verwijderd en het niet geherpubliceerd op onze nieuwe website (Newspunch),’ klonk het in de verklaring.

Publieke verklaring

Daarnaast heeft Melinda Gates in 2019 verklaard dat haar drie kinderen volledig gevacicneerd zjin. Dat deed ze op haar Facebookaccount (hier gearchiveerd).Naar aanleiding van de World Immunisation Week schreef Gates toen op Facebook: ‘Alle drie mijn kinderen zijn volledig gevaccineerd. Vaccins werken. En als minder mensen beslissen om ze te laten zetten, worden we allemaal meer kwetsbaar voor ziekte’.

Dat het nieuwsbericht in het kader van de coronapandemie nu opnieuw ontduikt mag niet verwonderen. Gates is vaak het doelwit van complotdenkers. Ook Knack schreef al diverse factchecks (zie hier en hier) over Gates.