Factcheck: ja, Brusselse politie gebruikte luidsprekers om mensen te informeren over vliegtickets naar Marokko

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In een Brusselse straat roept de politie via haar luidsprekers om dat er geen vliegtickets meer beschikbaar zijn van Royal Air Maroc, zo zien we in een video op Facebook. De video is echt. De politie wilde zo naar eigen zeggen vermijden dat ‘mensen onnodig moesten wachten in een rij waarin ze dicht bij elkaar stonden’.

Op 15 juni plaatst de Facebookpagina Belgika Bel visa, die populair is bij mensen van Marokkaanse origine in België, een video van 14 seconden op Facebook. We zien rijen mensen op straat en een politiewagen. In de audio van de video horen we in het Frans de volgende tekst: ‘Om u te informeren: bij dit agentschap zijn er geen tickets meer voor Royal Air Maroc. Er zijn geen tickets meer voor Royal Air Maroc. De enige beschikbare tickets zijn van andere vliegtuigmaatschappijen.’

Het bijschrift in het Marokkaans wordt door Facebook automatisch vertaald: ‘Brussel. De Belgische politie waarschuwt enkele Marokkaanse burgers dat de tickets van Royal Air Maroc allemaal uitverkocht zijn.’ De video wordt 296 keer gedeeld en 28.500 keer bekeken.

Waar de audio in de video vandaan komt, is onduidelijk: we zien niemand in beeld spreken. Volgens het bijschrift van de video zou het gaan om een waarschuwing van de Belgische politie. Werd de tekst effectief omgeroepen vanuit de politiewagen in beeld of werd het geluid gemanipuleerd? Manipulatie van geluid kwamen we al eerder tegen bij verificatie van video’s.

Om dat na te gaan proberen we eerst de locatie van de beelden te achterhalen. Volgens het bijschrift zien we Brussel en de politiewagen lijkt inderdaad op de voertuigen van de Belgische politie. In de achtergrond zien we een winkel met als opschrift ‘Call Shop’ (links). Met die zoektermen zoeken we in Google Maps (rechts).

Zo komen we uit in de Fransmanstraat in Laken. Als we die straat bekijken in Google Streetview (rechts), blijkt de straat overeen te komen met visuele elementen in de video (links). De ramen (gele kaders), het opschrift van de winkel (rode kaders) en de straatstenen met tramspoor (groene kaders) komen overeen.

Aan de overkant van de straat zien we in Google Streetview het reisagentschap MT Travel. In de video is dat reisagentschap niet zichtbaar, maar we zien in de Facebookvideo wel een mensenrij op de stoep voor dat pand.

Op de site van MT Travel vinden we dat zij ook vliegtickets aanbieden van Royal Air Maroc.

We nemen nu contact op met de lokale politie van Brussel. Perswoordvoerder Ilse Van de keere kan bevestigen ‘dat de politie via een boodschap de aanwezigen heeft verwittigd dat er geen tickets meer waren voor degenen die wilden boeken bij de maatschappij Royal Air Maroc’.

Van de keere: ‘Gezien de aankondiging van de koning van Marokko om het reizen mogelijk te maken tegen betaalbare prijzen, zagen we dat veel mensen in de file stonden aan het agentschap in de Fransmanstraat. Bedoeling was om mensen niet onnodig te laten wachten in de rij waarin ze dicht bij elkaar stonden, en zo een nodeloos besmettingsrisico te vermijden.’

Volgens Van de keere was de patrouille ter plaatse op dinsdagochtend 15 juni rond 9.00 à 9.30 uur.

Context

Om de context van de beelden te begrijpen googelen we nieuws over ‘Royal Air Maroc’ en Brussel.

Het eerste resultaat is een artikel van Het Nieuwsblad van 14 juni, één dag voor de onderzochte videobeelden, met als titel ‘Koninklijke instructies tot “redelijke prijzen” leiden tot wachtrij bij Air Maroc Brussel‘. Volgens dat artikel had Mohammed VI, de koning van Marokko, op zondag 13 juni alle transportbedrijven – zowel via lucht als via land en zee – en met name Royal Air Maroc opgeroepen om ‘redelijke prijzen die binnen ieders bereik zijn’ te verzekeren voor ‘leden van de Marokkaanse gemeenschap die in het buitenland wonen’. Die boodschap werd ook verspreid via de Facebookpagina van de Marokkaanse ambassade in België, meldt Het Nieuwsblad.

Ook de nieuwssite bladi.net meldt dat die koninklijke mededeling tot wachtrijen leidde aan het Brusselse kantoor van Royal Air Maroc. (We verifieerden de locatie van de foto bij het artikel.) In dat artikel lezen we dat ‘de politie gewaarschuwd was’.

Op Facebook doen nog foto’s en video’s de ronde van wachtrijen aan Brusselse reisagentschappen in dezelfde periode. Het blijft opletten bij dergelijke ongeverifieerde beelden. In één Facebookvideo, die 5400 keer werd bekeken, horen we een loeiende sirene.

Wanneer we echter de originele versie van de beelden vinden op sociale netwerksite TikTok, blijkt dat er geluid is onder geplakt. Op TikTok wordt dit duidelijk aangegeven (rood kader), maar op Facebook is die info verdwenen. De sirene werd dus achteraf toegevoegd, zoals dat bij veel video’s op TikTok gebeurt.