Waarom Jonas Vingegaard in de gravelrit van de Tour niet met ‘big balls’ koerste

De graveletappe in de Tour de France veroorzaakte niet de minste grondverschuiving in het algemene klassement. Toch kan ze een grote impact hebben.

Remco Evenepoel: ‘Ik begrijp hun koerstactiek, dat moet je accepteren. Maar soms moet je eens koersen met ‘big balls’, en die had Jonas vandaag niet.’

Tadej Pogacar: ‘Ze keken alleen naar mij. Ik denk dat ze daar later wel eens de rekening voor kunnen betalen. We hadden tijd kunnen nemen, maar dat wilden ze niet. Dat zal ik onthouden. Of Vingegaard bang voor mij is? Dat denk ik wel. Iedereen rijdt zijn eigen koers, dus het stoort mij niet. Ik houd er gewoon van om te koersen met mijn hart.’

Remco Evenepoel en Tadej Pogacar waren ‘not amused’ na afloop van de graveletappe. Met name over het defensieve koersgedrag van Jonas Vingegaard en zijn ploeg Visma-Lease a Bike. De Deen weigerde eerst mee te rijden toen hij ruim 70 kilometer voor de aankomst aansloot bij de Belg en de Sloveen, na de verrassingsaanval van Evenepoel. En diep in de finale bleef hij, samen met ploegmaat Matteo Jorgenson, ook in Pogacars wiel zitten toen Evenepoel achterop was geraakt.

Die strategie was geen beslissing van het moment. De Nederlandse ploeg had dat vooraf zo bepaald: ‘We rijden nooit mee met Pogacar.’ Dat Vingegaard na een lekke band van fiets moest wisselen met ploegmaat Jan Tratnik, die nota bene deels werd geselecteerd voor de Tour omdat zijn fiets nagenoeg dezelfde maten heeft, had daarop zelfs geen invloed. ‘Stick with the plan.’

Dat plan hield in dat Vingegaard op de vlakke grindstroken, waar hij met zijn 58 kilo in het nadeel was ten opzichte van de ruim zes kilo zwaardere Sloveen, zo lang mogelijk door zo veel mogelijk ploegmaats moest worden omringd. Om zo in groep alle aanvallen van Pogacar te kunnen counteren.

Mogelijke tijdwinst nemen op podiumconcurrenten Evenepoel of Primoz Roglic was niet belangrijk genoeg om dat plan te veranderen en mee te rijden de Sloveen. Daarvoor was het risico op een counter van Pogacar of op nieuwe materiaalpech op de laatste gravelstroken te groot.

Hoewel ploegleider Arthur van Dongen achteraf zei dat Visma-Lease a Bike ‘niet bezig is met een duel’ en Vingegaard op de rustdag vertelde dat hij Pogacar niet als zijn enige rivaal ziet, is het duidelijk dat de Nederlandse ploeg enkel met de Sloveen rekening houdt als kandidaat voor eindwinst. In tegenstelling tot Evenepoel, die ‘graag zijn podiumplaats had willen consolideren’ door andere concurrenten als Primoz Roglic op grote achterstand te zetten, heeft Visma-Lease a Bike alleen de gele trui voor ogen.

Koersen met ‘big balls’ of met het hart, zoals Evenepoel en Pogacar, staat niet in hun plan. Het wekt ergernis op bij sommige wielerfans. Maar dat kan hen niet schelen. Ze schaken enkel op basis van rationele berekeningen en overwegingen. Zeker op een gravelterrein dat Vingegaard niet ligt, terwijl Pogacar erop excelleert. ‘It’s my nature’, zei hij achteraf.

Het belang van de VLamax

Niet te onderschatten ook: de invloed van de verstoorde voorbereiding van de Deen, na zijn val in de Ronde van het Baskenland. Ook dat heeft zondag meegespeeld in zijn passieve koersgedrag. Vingegaards conditionele basis is na vijf weken trainen niet zo breed en stevig als de twee voorbije jaren. Het doel is om hem te laten groeien richting komend weekend, met twee lastige Pyreneeënritten, en vooral richting een moordende slotdriedaagse, met twee Alpenetappes en een halve klimtijdrit naar Nice. Omdat de Deen, mede door zijn uitzonderlijk recuperatievermogen, uitblinkt in langdurige inspanningen op zware, hoge en lange cols, moet hij daar zijn slag slaan. Zeker als ook de temperaturen er boven de dertig graden zouden stijgen.

De manier van de explosievere Sloveen om dat te beletten is Vingegaard zo veel mogelijk te doen koersen in zijn anaerobe zone. In die zone, boven de zogenaamde drempel, gaat een renner in het rood en kan hij het melkzuur niet meer verwerken, tot hij zijn inspanning moet staken. Aangezien Vingegaard in zijn kortere voorbereiding vooral op uithouding (VO2Max) heeft getraind, was het zaak voor hem om in het begin van de Tour die zeer intensieve inspanningen en verbruikte kilojoules zo veel mogelijk te beperken.

Zo niet, dan zou zijn VLamax te hoog worden. Die waarde geeft aan hoe snel het lichaam melkzuur aanmaakt. Dat is een indicatie van het explosieve vermogen van een renner en hoe dat in verhouding staat met zijn uithouding. Vooral die uithouding zal in de laatste negen Tourritten cruciaal worden. Na al een maximale inspanning in de tijdrit van vorige vrijdag zou zeventig kilometer vol meekoersen met Pogacar en Evenepoel in de graveletappe het tegenovergestelde effect hebben gegeven voor Vingegaard.

Dat Vingegaard in de finale de kans liet liggen om Evenepoel op achterstand te zetten, hoeft voor hem zelfs geen nadeel te zijn. ‘Hoe meer rivalen, hoe meer we elkaar kunnen helpen om de race hard te maken’, aldus de Deen. Pogacar heeft duidelijk laten merken dat hij wel rekening houdt met de Belg. Hij moet zo niet alleen Vingegaard in het oog blijven houden, maar ook Evenepoel. Vraag zal zijn hoelang die zijn huidige niveau in de komende bergritten met meerdere cols kan aanhouden. Visma-Lease a Bike gaat er duidelijk vanuit dat de Schepdaalnaar daar Vingegaard niet zal kunnen volgen.

Mindere dag van Pogacar nodig

Het moet nog blijken of het plan van Visma-Lease a Bike effectief klopt. Mogelijk is de conditionele piramide van de Deen te smal en zal die in de derde week omvallen. Zelfs als Vingegaard wel zijn beste niveau benadert, dan zal hij nog een mindere dag van Pogacar nodig hebben om zijn achterstand van nu een minuut en vijftien seconden goed te maken.

Die achterstand is wel kleiner dan Visma-Lease a Bike vooraf had gevreesd, omdat Vingegaard alleen seconden verloor in de tijdrit, en in de slotmeters en de afdaling van de Galibier. Bovendien heeft de Deen, zo haalde hij op de rustdag nog aan, vorig jaar zijn rivaal in twee etappes van de slotweek (de tijdrit en de etappe naar de Col de la Loze) op zeven minuten gezet.

Anderzijds lijkt deze Pogacar sterker, is hij naar eigen zeggen zelfverzekerder en zal hij dus wellicht niet zo snel kraken, laat staan breken. Tenzij de Sloveen in de laatste drie dagen alsnog de tol van de Giro zou betalen. Dat hij, als geletruidrager, na elke rit een uur langer bezig is met allerhande verplichtingen, komt Vingegaard op dat vlak niet slecht uit.

POG ON THE ATTACK! 🤯

𝓣𝓱𝓮 𝓶𝓪𝓷 𝓲𝓷 𝔂𝓮𝓵𝓵𝓸𝔀 is again trying to extend his race lead on the gravel 🚴‍♂️ #TDF2024 pic.twitter.com/3GGpG83ads

— Eurosport (@eurosport) July 7, 2024

Twijfel in het hoofd

De volgende horde voor de tweevoudig Tourwinnaar wordt de niet te onderschatten rit door het Centraal-Massief van komende woensdag. Een etappe met ruim 4300 hoogtemeters, en met in het slot drie steile beklimmingen van vier à vijf kilometer die Pogacar, en ook Evenepoel, uitstekend liggen. Als Vingegaard ook daar beiden kan volgen en blijk geeft van een vlot herstel na tien dagen koersen, zal het vertrouwen in ‘het plan’ nog meer toenemen.

Misschien zal dan ook een tikje twijfel sluipen in het hoofd van de doorgaans zorgeloze Pogacar. Die had ongetwijfeld op een grotere voorsprong gehoopt na negen dagen, en was na de gravelrit al opvallend geërgerd in zijn commentaar. ‘Vingegaard is bang van mij. Ik zal dit onthouden.’ Mogelijk gebruikt de Sloveen het als extra motivatie. Om te tonen dat koersen met het hart ook de bovenhand kan halen op koersen op basis van een koel, beredeneerd plan. Visma-Lease a Bike zal dan weer hopen dat Pogacar zich daarin vergaloppeert.

Het is schaken op het hoogste niveau, met tot nu toe kleiner dan verwachte verschillen. Waardoor de kans op een zinderend slot van deze Tour steeds reëler wordt. En de meest frisse benen de doorslag zullen geven.