Vaste verzorger van Pogacar: ‘Tadej verspilt nooit energie aan negatieve zaken’

Ongeveer 130 dagen per jaar ligt Tadej Pogacar op de massagetafel van Joseba Elguezabal. Logisch dat er een hechte vertrouwensband bestaat tussen de Tourfavoriet en zijn verzorger. ‘Ik geef hem ruimte, maar tegelijkertijd weet hij dat ik er ben als hij me nodig heeft.’

De WhatsApp-profielfoto van Joseba Elguezabal is veelbetekenend. Zijn anderhalf jaar oude zoontje Izei wordt omhoog geheven door de al even breed glimlachende Tadej Pogacar. Het geeft aan hoe innig de band is tussen de beste wielrenner ter wereld en de man die hem als eerste staat op te wachten na de aankomst van elke wedstrijd.

Elguezabal trad als masseur in dienst bij UAE Team Emirates in 2019, hetzelfde jaar waarin ook een jong Sloveens supertalent zijn opwachting maakte bij de wielerploeg uit de Emiraten. Ruim vijf jaar later betekent de 43-jarige Bask veel meer voor Pogacar dan enkel degene die dagelijks zijn spieren onder handen neemt. Bodyguard, luisterend oor, steun en toeverlaat, het zijn maar enkele van de rollen die Elguezabal op zich neemt. Een interview met de tweevoudige Tourwinnaar zelf zat er niet in, maar de persoon bij UAE die wellicht het dichtst bij hem staat, kon voor de start van de Ronde van Italië wel tijd maken voor een uitvoerig gesprek.

Blozende wangetjes

‘De eerste keer dat ik Tadej ontmoette, was tijdens de ploegstage in Tarragona in de aanloop naar het wielerseizoen 2019’, vertelt Elguezabal. ‘Ik kwam van het kleine Caja Rural en keek mijn ogen uit bij een team met een op-en-top professionele organisatie en met toppers als Fernando Gaviria, Alexander Kristoff en Sergio Henao in de rangen. Ook voor Tadej was alles nieuw en ik merkte dat hij behoorlijk timide was, niet onlogisch voor een knaap van pas twintig. Ik zie hem daar nog staan: een fris blond kopje, blozende wangetjes. Toch wezen we als begeleiders allemaal naar hem, want hij was immers dat fenomeen dat het jaar voordien de Ronde van de Toekomst gewonnen had.

Pas tijdens de Vuelta van dat jaar werden Elguezabal en Pogacar echt aan elkaar gekoppeld. ‘Of zijn sterke resultaten in die Ronde van Spanje (Pogacar won bij zijn debuut in een grote ronde meteen drie bergritten en hij werd derde in de eindstand, nvdr) er iets mee te maken hebben, weet ik niet (lacht), maar sindsdien ben ik zijn vaste verzorger. Als een renner sterk presteert en wedstrijden wint, dan is de sfeer positief en verloopt een samenwerking logischerwijze vlotter. Het was dus un camino fácil, een gemakkelijke weg, om goed overeen te komen met elkaar.’

Best dat er op zijn minst een goeie verstandhouding is, vervolgt Elguezabal, ‘want uiteindelijk spendeer je heel wat tijd samen. Snel uitgerekend kom ik met wedstrijddagen en trainingskampen aan zowat 130 dagen per jaar. Zo leer je elkaar natuurlijk goed kennen en ik mag wel zeggen dat we meer dan alleen maar een professionele relatie hebben. Het staat onze renners vrij om zich te laten masseren door een andere verzorger van de ploeg, maar door de vertrouwensband en de vriendschap die er de voorbije jaren tussen ons groeide, is dat tot dusver nooit aan de orde geweest.’

Over het mooiste koersmoment dat hij in die periode met Pogacar beleefde, moet hij niet lang nadenken. ‘Zonder twijfel de Ronde van Vlaanderen vorig jaar. Een Tourzege zie je dag na dag ontstaan en daar geniet je dan ook met tussenstappen van. De intense vreugde na de Ronde van Vlaanderen, een wedstrijd die Tadej heel graag op zijn palmares wou, kan ik met weinig vergelijken. Zonder woorden pakte hij me na die koers vast en gaf me een heel warme en oprechte knuffel. Tijdens wedstrijden zijn onze gesprekken meestal vluchtig, omdat renners, en zeker winnaars, opgeëist worden door pers en fans. De verbinding en het vertrouwen smeed je vooral tijdens trainingsstages.’

Echte optimist

Een bijzondere en hechte ervaring, los van wedstrijden of stages, zegt Elguezabal, was toen Pogacar hem thuis kwam bezoeken. ‘Dat was na de Clásica San Sebastián in 2022. Ik ben een groot paardenliefhebber en hij wou absoluut het paard zien dat ik niet lang voordien gekocht had. Achteraf zijn we naar een typisch Baskisch restaurant gegaan, uitgebaat door een vriend van mij. Tadej genoot er zichtbaar van, lekker eten is namelijk een van onze gezamenlijke interesses. (lachje) Zijn lievelingseten? Een curryschotel met kip. Zoals voor alle profwielrenners is de juiste voeding belangrijk voor hem, maar variatie vindt hij binnen dat evenwicht heel belangrijk.’

Elguezabal combineert zijn woorden geregeld met een glimlach, die naast tevredenheid ook trots verraadt. Trots, maar ook bescheidenheid over zijn eigen inbreng. ‘Iedereen draagt een steentje bij tot de overwinningen. Dat geldt voor de buschauffeur die de renners naar de start brengt, de kok die het eten bereidt, de sportieve leiding die het wedstrijdplan uittekent en alle anderen die bij het team of een renner betrokken zijn. Maar we staan allemaal als professionals binnen ons specifiek vakgebied ten dienste van degenen die de prestaties moeten leveren. Wat ik wil zeggen: het doet deugd en het geeft voldoening om te mogen werken met de allerbeste coureur van dit ogenblik, maar ik ga mezelf niet op de borst slaan als Tadej wint. Hij is degene die zware inspanningen moet leveren en die afziet op de fiets. Omdat hij zo’n getalenteerd renner en veelwinnaar is, maakten we al veel moois mee, maar Tadej weet dat ik ook voor hem klaarsta wanneer het niet allemaal rozengeur en maneschijn is.’

Luik-Bastenaken-Luik van vorig jaar was zo’n pijnlijk moment. ‘Aanvankelijk dachten we niet dat die val hem nadien zolang parten zou spelen. De pijn aan zijn hand bleef veel langer aanhouden dan hijzelf verwacht had. Gelukkig is Tadej een echte optimist, iemand die altijd positief blijft, ook bij nederlagen of tegenslagen. Een valpartij ontnam hem de mogelijkheid om voor de tweede keer La Doyenne op zijn naam te schrijven, maar hij zei meteen: ik kom terug om opnieuw te winnen. En kijk wat er dit jaar gebeurde.’

Wat er gebeurde, was inderdaad dat de Sloveen Luik-Bastenaken-Luik won en zo een zesde monument toevoegde aan zijn palmares. Zoals altijd was Elguezabal de eerste die zich over Pogacar ontfermde voorbij de streep. ‘Er staan tegenwoordig zoveel fotografen en andere mensen die hem willen aanraken aan de aankomst dat het belangrijk is om Tadej in zekere zin te beschermen en ervoor te zorgen dat hij niet ten val komt. Wielrennen is een toegankelijke sport, waarbij de supporters dicht bij hun idolen kunnen komen. Dat vind ik positief, maar het moet kunnen met respect voor de atleet. De laatste tijd gebeuren er soms zaken die echt niet door de beugel kunnen.’

Het nieuwe realisme van Remco Evenepoel: ‘Ik sta nog niet op het niveau van Pogacar’

Met de ogen dicht

Ziet hij zich naast ‘lijfwacht’ soms ook als een soort psycholoog voor Tadej Pogacar? ‘Vroeger was het misschien vaker zo dat de masseur ook dienstdeed als psychologische begeleider of zo, maar dankzij de moderne communicatiemiddelen kunnen renners al snel na een koers stoom aflaten bij hun familie. Wanneer ze aan de massagetafel komen, hebben ze er niet noodzakelijk nood aan om hun hart te luchten. Meer dan verklaringen geven of oplossingen aanbieden, is het voor mij belangrijk om Tadej te begrijpen op elk moment. Estar sin estar, er zijn zonder er te zijn. Daarmee bedoel ik: hem ruimte geven en hem met rust laten, waarbij hij tegelijkertijd weet dat ik er ben wanneer hij me nodig heeft.’

Stiltes tussen hen voelen nooit ongemakkelijk aan, gaat Elguezabal verder, maar soms praten ze ook gewoon honderduit tijdens massages. ‘Het gaat zelden of nooit over de koers. Wat zou ik hem daarover moeten vertellen dat hij zelf nog niet weet? We spreken over andere dingen die ons bezighouden in het leven, zoals familie of hobby’s. Lekker eten, dat heb ik je al verteld, maar bijvoorbeeld ook auto’s. Ik ben zelf meer geïnteresseerd in moto’s, terwijl Tadej houdt van mooie sportieve wagens. Zoals zoveel jonge gasten met een mooi salaris, zeker?’

Zijn voornaamste taak blijft uiteraard de spieren van de renners losmaken, benadrukt Elguezabal. ‘Tijdens wedstrijden en trainingskampen slaan we geen dag over. Recuperatie van de spieren is immers van basisbelang. Een massage duurt minimum vijftig minuten tot een uur. Dat is het geval wanneer Tadej bijvoorbeeld eerst naar het podium moet of andere verplichtingen heeft, zoals een interview na een etappe of de dopingcontrole. Als we voldoende tijd hebben, op stage bijvoorbeeld, dan gaan we meestal ruim over het uur. Wanneer er een tijdrit op het programma staat, dan masseer ik hem niet alleen na maar ook voor de wedstrijd. Voor de start behandel ik vooral het middenrif en de rugspieren, zodat die ontspannen en opgewarmd zijn voor de inspanning. Dat zijn namelijk lichaamsdelen die in een tijdritpositie zwaar onder druk komen te staan.’

Juan Carlos Escámez vertelde ons enkele jaren geleden hoe hij tijdens een massage aan de benen van zijn poulain Alejandro Valverde merkte of die de juiste vorm te pakken had of niet. Elguezabal bevestigt: ‘Ja, ik voel dat vanaf minuut één, met mijn ogen dicht. Hij heeft nog maar weinig slechte dagen gekend trouwens… (lachje) Bovendien zijn de benen van Tadej anders dan die van elke andere renner. Hoe? Dat kan ik niet echt uitleggen, maar door mijn jarenlange ervaring voel ik dat hem masseren anders is dan bij anderen. Zijn musculatuur onderscheidt zich. Hoe zijn spieren meteen gerecupereerd zijn na een zware bergrit, een lange en lastige training of een tocht door helse omstandigheden met regen en wind, dat heb ik nooit eerder meegemaakt. Mijn collega’s die hem ook al eens onder handen genomen hebben, zullen dat alleen maar kunnen beamen.’

Sloveense rap

Wat tijdens die massages nooit mag ontbreken voor Pogacar is muziek. ‘Jammer genoeg komt mijn muzieksmaak niet overeen met die van Tadej (lacht), maar ik kan het gelukkig verdragen om een uur of enkele uurtjes per dag aan Sloveense rap, hiphop of nummers van Eminem onderworpen te worden. Misschien moet ik eens een weddenschap met hem afsluiten, waarbij de winnaar de muziek mag kiezen. Hoewel: dat zal weinig zoden aan de dijk brengen. De twee keer dat ik al met hem gewed heb, trok ik telkens aan het kortste eind.’

Beide weddenschappen dateren uit 2020, verklaart Elguezabal. ‘De eerste was toen hij aankondigde dat hij een bergrit zou winnen bij zijn debuut in de Tour. In de Pyreneeënetappe naar Laruns was het zover. De dag nadien, op de rustdag, heeft hij me volledig kaalgeschoren met de tondeuse. Als hij die Tour zou winnen, dan zou ik samen met hem van Parijs naar mijn huis in het Baskenland fietsen. Als gevolg van covid en de geboorte van mijn zoon heb ik die schuld nog niet kunnen inlossen, maar dat komt er zeker nog van.’ Vier jaar later hebben ze weer een weddenschap afgesloten, maar wat die precies inhoudt, wil Elguezabal nog niet vertellen. Heeft het misschien te maken met de dubbel Giro-Tour? ‘Het is nog een geheim. (grijnst) Pas na de zomer kan ik je daar meer over vertellen.’

De inzet zal weer iets ludieks zijn, dat wil Elguezabal er wel nog over kwijt, want hij bevestigt het algemene beeld van de goedlachse en altijd positief ingestelde Tadej Pogacar. ‘Dat is een van zijn belangrijkste kwaliteiten als mens maar ook als renner. Hij is heel stabiel en verspilt nooit energie aan negatieve zaken. Hij stelt zich een doel en als hij er niet in slaagt om dat te realiseren, dan richt hij zijn pijlen meteen op het volgende doel. Die ingesteldheid kenmerkt de grote kampioenen. Hij geeft ook nooit op. Het beste voorbeeld daarvan is zijn aanval vorig jaar op de Champs-Elysées.’

Dat was niet zomaar een grapje. Die durft hij nochtans ook wel eens uit te halen in een wedstrijd, zoals in de Ronde van Catalonië. Daar reed hij samen met zijn land- en ploeggenoot Domen Novak eerder ongewild weg van de rest. Een beetje verder hielden ze halt en verstopten zich in de bosjes. ‘Het peloton wist niet waar we waren, just a little bit of fun’, grolde hij achteraf. Elguezabal proest het uit. ‘Ja, ook dat is Tadej. Hij kon zelf smakelijk lachen met zijn verdwijntruc.’

Geen twijfel

Of Pogacar vorige maand al dan niet zijn torenhoge favorietenrol kon waarmaken en voor het eerst de Ronde van Italië kon winnen, wist Elguezabal op het moment van het interview nog niet, maar toch was hij daar al rotsvast van overtuigd. ‘Hij was de beste in de Strade Bianche, in de Ronde van Catalonië en in Luik-Bastenaken-Luik, maar zijn voornaamste doelen van het seizoen zijn de Giro en de Tour. Hij wil die historische dubbel realiseren. Of hem dat gaat lukken? Daar twijfel ik geen seconde aan.’

Ronde van Italië: kan Tadej Pogacar in één jaar de Giro en de Tour winnen?