TOURRIT 18: Gap – Barcelonnette

De achttiende rit in de Tour de France vindt plaats op donderdag 18 juli 2024 en is 179,5 km lang.

Voor de tweede maal in deze Ronde van Frankrijk, na de rit over de Galibier, rijden de renners de Alpen in. Niet zo uitzonderlijk, want in 2020 plande parcoursbouwer Thierry Gouvenou in de vierde etappe ook eerst een zijsprong naar het skistation van Orcières-Merlette, om vervolgens in de slotweek het echte hooggebergte op te zoeken.

Deze keer fietst het peloton naar de Alpes du Sud, vanuit Gap. Een traditioneel ankerpunt in La Grande Boucle, want de hoofdstad van het departement Hautes-Alpes is al voor de 27e keer ville étape. Zeker sinds 2000 werd Gap vaak opgezocht: zevenmaal als finishplaats en in deze rit voor de zevende keer als start.

Een départ in de gemeente van zo’n 41.000 Gapençais brengt niet altijd geluk. Marco Lietti, de Italiaan die er in de Tour van 1991 de mooiste zege in zijn carrière behaalde, knalde de dag erna voor de rit op een wagen. Resultaat: dijbeen- en sleutelbeenbreuk. Pas in het najaar kon de Ariostearenner zijn comeback maken.

Toureffect op Strava

Na de start in Gap krijgen we allicht een zeer geanimeerd eerste wedstrijduur vol ontsnappingspogingen. Het gaat immers meteen 5,5 kilometer bergop aan 4,4 procent. Een voorproefje van de volgende 175 kilometer: een aaneenschakeling van klimmetjes van enkele kilometers zonder hoge stijgingspercentages (vier tot zes procent gemiddeld). Niet de côtes en cols met klinkende namen, maar ook daarvoor dient de Tour: wielertoeristen richting relatief onbekende streken leiden. Dat werkt, zo blijkt uit cijfers die het trainingsplatform Strava eind 2023 bekendmaakte. Het aantal geregistreerde fietsers op de cols van de Tour 2023 ging vorig jaar maal twee tot maal drie, en nog meer op de weinige bezochte beklimmingen.

Met het oog op de cruciale laatste drie dagen zullen de klassementsrenners allicht hun kruit drooghouden. Het parcours met in totaal ruim 3000 hoogtemeters is ook net niet zwaar genoeg. In de finale knikt de weg wel nog 19 kilometer omhoog, maar niet meer dan twee à drie procent. Het voordeel van drafting in een groep is te groot om een offensief te ontketenen. De laatste zeven kilometer richting de aankomst op de Place Aimé Gassier van Barcelonnette zijn zelfs zo goed als vlak.

Het wordt dus allicht een dag voor goed klimmende baroudeurs die al ver in het algemene klassement staan. Misschien voelt Maxim Van Gils zich geroepen, want het meest noordelijke punt van de rit, het Lac du Sautet, ligt slechts een zestigtal kilometer van Grenoble, waar hij met zijn Franse vriendin Mathilde woont. De passage aan dat meer, en later ook aan het Lac du Serre-Ponçon zal ongetwijfeld prachtige helikopterbeelden opleveren. Zeker op de beklimming met de mooiste naam van deze Tour: de Côte de Demoiselles Coiffées.

Puntjes op de i door Thévenet

De finishplaats van deze rit, Barcelonnette, kreeg de Ronde van Frankrijk slechts één keer op bezoek, in de editie van 1975. De kleine gemeente met slechts 2700 inwoners in de Ubaye Serre-Ponçon-vallei, op een boogscheut van de Italiaanse grens, diende toen als startlocatie van de etappe naar Serre Chevalier. Daags nadat Eddy Merckx zijn fameuze inzinking had beleefd op weg naar Pra-Loup, waar Bernard Thévenet hem als geletruidrager had onttroond.

De nooit aflatende Merckx was op revanche belust en knalde in de volgende rit, met start in Barcelonnette, weg in de afdaling van de Col de Vars. De sterke Peugeotploeg van Thévenet rekende hem echter in de vallei weer in. Op de daaropvolgende Col de l’Izoard zette Nanard nog dikkere puntjes op de i door solo weg te rijden. Aan de finish had hij een voorsprong van ruim twee minuten op een groep met Merckx. De Fransen kraaiden cocorico, want ze vierden ook Quartorze Juillet. Thévenet is 49 jaar later zelfs nog altijd de laatste Franse geletruidrager/Tourwinnaar die kon winnen op de nationale feestdag.