TOURRIT 1: Firenze – Rimini

De eerste rit in de Tour de France vindt plaats op zaterdag 29 juni 2024 en is 205 km lang.

In maart 2020, toen de coronapandemie in volle hevigheid losbarstte en ook Firenze in haar greep had, keek burgemeester Dario Nardella naar de lege straten van zijn stad. Hij dacht al na over een manier om die na de lockdown weer te doen heropleven. Daarom stuurde hij een foto van zijn doodse stad naar Tourdirecteur Christian Prudhomme. Met als bijschrift: ‘Firenze, zo mooi, zo verlaten.’ En met uiteraard een bezoek van ’s werelds grootste wielerwedstrijd als achterliggende gedachte.

Geen nieuw idee, want in 2012 lag de hoofdstad van Toscane al in polepositie om Le Grand Départ van de Tour 2014 te organiseren. Tot Bradley Wiggins in 2012 de gele trui won en olympisch kampioen tijdrijden werd in Londen. Zelden was het wielrennen zo populair in Groot-Brittannië en dus gaf Tourorganisator ASO de voorkeur aan Leeds en Harrogate. Firenze, toen nog onder het bewind van burgemeester Matteo Renzi, de latere premier, bleef ontgoocheld achter.

In het voorjaar van 2022, twee jaar na de pandemie, sloeg dat om in grote vreugde toen Nardella van Prudhomme het fiat kreeg voor de editie van 2024. De Italiaanse kandidatuur was dan ook zeer stevig. Nardella had de handen in elkaar geslagen met Stefano Bonaccini, president van de regio Emilia-Romagna. Die regio had in het coronajaar 2020 het WK georganiseerd, in Imola, ter vervanging van het Zwitserse Martigny.

Een nog groter wielerfestijn ontvangen zag Bonaccini wel zitten. Toen ook de regio Piemonte, grenzend aan Frankrijk, zijn steun verleende aan een Tourpassage, was het dossier van een driedaags bezoek aan Italië vlug rond. Met Davide Cassani, ex-renner, ex-bondscoach en tv-commentator, werd ook een man gevonden die alles in goede banen zou leiden. Bovendien was er een historische connectie: de honderdste verjaardag van de eerste Italiaanse eindzege in de Tour, die van Ottavio Bottecchia in 1924. Ook voor ASO en Frankrijk kwam een nieuwe buitenlandse start (na Kopenhagen in 2022 en Bilbao in 2023) goed uit, gezien de Olympische Spelen in Parijs. Zo zouden de ordediensten ontlast worden.

ASO zet op die manier ook een ‘historische anomalie’ recht, zoals Christian Prudhomme het bij de parcoursvoorstelling verwoordde. Hoewel de Tour sinds 1954 al 25 keer buiten Frankrijk was gestart, had Le Grand Départ nog nooit in Italië plaatsgevonden. In het verleden heeft de Tourkaravaan zelfs opvallend weinig zijn tenten in de Laars opgeslagen voor een ritaankomst, slechts twaalfmaal. De eerste keer in 1948 (aankomst in Sanremo, winst voor Gino Sciardis), de laatste keer in 2011 (aankomst in Pinerolo, winst voor Edvald Boasson Hagen). En nooit ging de Ronde van Frankrijk oostelijker dan Turijn.

Gino Bartalimuseum

In 2024 trekt de Tour een slordige 400 kilometer meer naar het zuidoosten, voor een ploegenpresentatie op de Piazzale Michelangelo van Firenze en een officieuze start op de Piazza della Signoria, bekend van het Palazzo Vecchio. Nadien maakt het peloton een kleine omweg naar het Museo del ciclismo Gino Bartali, in Ponte a Ema. Daar werd de legendarische Tourwinnaar van 1938 en 1948 op 18 juli 1914 geboren.

Net als vorig jaar is dit een lastige openingsrit met liefst 3700 hoogtemeters, zowat 400 meer dan in de etappe naar Bilbao. De renners moeten zeven korte tot middellange hellingen bedwingen. Niet de steilste (een gemiddelde van maximaal 7,5 procent) maar het zal toch een zware dag worden, zeker voor de sprinters. De top van de laatste klim ligt in San Marino, waarna nog 26 dalende of vlakke kilometers volgen tot de finish op Lungomare Giuseppe di Vittorio, in Rimini aan de Adriatische Zee. Rimini staat vooral bekend als de geboortestad van Federico Fellini, de Italiaanse filmregisseur die in de jaren 50, 60 en 70 vier keer een Oscar won voor de beste buitenlandse film. Bij wielerfans is Rimini vooral bekend als de plaats waar in 2004 Marco Pantani stierf in Hotel Le Rose, amper een kilometer van de aankomst van deze rit, die bol staat van de symboliek.