‘The best day of my life’: hoe Greg Van Avermaet olympisch goud in Rio vierde

Greg van Avermaet kondigde woensdag aan dat hij eind dit seizoen stopt als renner. ‘Extreem trots’ op wat hij in zijn carrière heeft gepresteerd. Met als hoogtepunt zijn olympische titel in Rio 2016. Wij beleefden er na de finish alles op de eerste rij en tekenden volgend verslag op.

Zaterdagmiddag 6 augustus 2016. De olympische wegrit in Rio de Janeiro is goed vijf uur bezig, nog ruim veertig kilometer te gaan. Net naast het Copacabana-strand, dat helemaal is afgezet met dranghekken, kijken enkele tientallen mensen naar een groot tv-scherm. Een internationaal gezelschap van Venezolanen, Colombianen, Amerikanen, Nederlanders, en opvallend: amper Belgen.

Wat verderop, achteroverleunend in een stoel: Zdenek Stybar. Hij heeft gewerkt voor zijn Tsjechische kopman Leopold König en is daarna doorgereden naar de finish. De ex-wereldkampioen veldrijden ziet op het tv-scherm hoe Greg Van Avermaet meegeglipt is in een kopgroep. ‘Ik heb hem onderweg gezien. Hij is écht goed. Als Greg op de laatste klim kan aanklampen of weinig tijd verliest, gaat hij héél ver raken.’ Een goeie glazen bol heeft de Tsjech.

We wandelen verder naar de finish, maar veel sfeer is er niet op te snuiven. Aan de ene kant een rij toeschouwers, aan de andere kant … niemand. Behalve in een viptent, waar de Nederlandse koning Willem Alexander van een glas champagne nipt. Nog dichter bij de aankomst houdt – tot onze grote verbazing – geen securityguard ons tegen en kunnen we zonder probleem postvatten in de zone van de verzorgers.

Op een WK in Europa onmogelijk, maar in Rio is de organisatie minder strikt. ‘De slechtst georganiseerde koers ooit’, schimpt een Nederlandse soigneur. Ook VRT-reporter Renaat Schotte is, als enige andere journalist, voorbij de finishlijn geraakt. ‘Het mag niet en al slaan ze mijn micro uit mijn handen, als Greg straks goud pakt, dan móéten wij hem als eerste hebben. En worden we daarom uitgesloten van de Spelen, het zij zo. Dan gaan ze ons dat moment niet meer afnemen.’

Huilende De Plus

De lokale speaker heeft intussen zijn stemvolume verhoogd, want Rafal Majka rijdt alleen voorop, met Greg Van Avermaet en Jakob Fuglsang in de achtervolging. ‘Copacabana are you ready!?’, schreeuwt hij. Laurens De Plus, de pas 20-jarige, zichtbaar nerveuze Belgische debutant die zich eerder in de koers volledig leeg heeft gereden, is nu al zeker: ‘Greg zal ze er allemaal op leggen!’

Wat velen onmogelijk hadden gewaand, wordt waarheid: na een verschroeiende sprint kroont een 31-jarige Belg zich tot olympisch kampioen.

We sprinten hem achterna, passeren een huilende De Plus en zien een zwaaiende, ‘waaaa en wooeee’ roepende Van Avermaet in de armen van verzorger Hans Van Hout vallen, meteen erna gefeliciteerd door Rafal Majka.

‘Thanks man’, zegt de Oost-Vlaming, die meteen een micro onder de neus krijgt. ‘Greg, how do you feel?’ ‘The best day of my life!’, roept hij. Even emotioneel, om daarna, binnen de seconde, met nuchtere blik beheerst zijn koersverhaal te vertellen.

Hetzelfde tafereel wanneer eerst een nog altijd huilende De Plus hem tegen de frêle borst drukt en Van Avermaet, weer in zijn nuchtere modus, daarna Renaat Schotte te woord staat. Gevolgd door innige knuffels met mecanicien Steven Van Olmen en bondscoach Kevin De Weert – ook die staat op zijn benen te trillen.

De speaker heeft de Belg intussen omgedoopt in ‘Greg from Copacabana’ wanneer die naar de mixed zone wordt begeleidt en we kunnen horen wat hij, zielsgelukkig, tegen bondsdokter Ruud Van Thienen fluistert: ‘Ik heb een gouden medaille!’

Opnieuw maken emoties vlug plaats voor rustige vastheid wanneer de Grembergenaar een rist internationale tv-zenders afschuimt: eerst het Amerikaanse NBC, dat op de Spelen overal voorrang heeft, daarna BBC, waar Victoria Pendleton als interviewster wordt opgevoerd. Een tweevoudige olympische kampioene op de piste, zij wéét hoe de Belg zich nu voelt. Wij niet, maar toch giert de adrenaline ook door onze aderen, want weer staan we op een plaats waar we niet mogen staan.

Niemand die ons tegenhoudt, en zo horen we Greg Van Avermaet in alle interviews hetzelfde herhalen: ‘Vroeger was het altijd net niet, nu eindelijk wel’ – het zit hem duidelijk hoog dat hij nog nooit een grote klassieker won. Een gat dat hij nu heeft volgegoten met olympisch goud.

Samen kokosnootsap drinken

Die unieke titel maakt na de finish ook de andere Belgen dronken van vreugde, onder meer Paul Herijgers, die de koers als depanneur van Shimano volgde. ‘Ik heb Greg een laatste keer aangemoedigd op de slotklim. Die verbetenheid op zijn gezicht, om toch niet te lossen, had ik nog nooit bij hem gezien.’

Het mooiste moment voor Herijgers moest dan nog volgen. ‘Op weg naar de aankomst passeerde ik Serge Pauwels en net dan hoorde ik over de wedstrijdradio dat Greg gewonnen had. Ik maakte een gebaar naar Serge, ’t is in de sjakosj, maar die kon het niet geloven. Drie keer vroeg hij: ‘Écht waar?’, en zelfs daarna ging hij schuddebollend van vreugde nog eens informeren bij een volgwagen. Zó gelukkig…’

Ook Philippe Gilbert is stomverbaasd wanneer hij dertien minuten na Van Avermaet over de aankomstlijn bolt. Zelfs hij lijkt, ondanks zijn niet altijd beste relatie met zijn BMC-ploegmaat, oprecht blij. ‘Ik heb als jonge gast de Spelen van Athene 2004 meegemaakt, toen Axel Merckx brons won, maar dit is nog veel specialer. De ultieme bekroning van een supergeneratie, als je ziet welke mondiale titels Tom Boonen, ik en nu ook Greg hebben gewonnen.’

Onder meer met dank aan … het weerbericht. ‘Het plan was om al in de eerste ronde te anticiperen op aanvallen. Maar toen Greg en ik in de bus op weg naar de start op onze gsm zagen dat na 12 uur de wind zou draaien, op kop richting de finish aan Copacabana, hebben we beslist om af te wachten tot de laatste ronde. Een cruciale, maar goeie keuze.’

De blijdschap bij zijn renners, met de tranen van de jonge Laurens De Plus als hét beeld van de dag, stemt de nieuwe bondscoach Kevin De Weert het meest gelukkig. ‘De sfeer in de groep was de hele week formidabel: de jongens hadden een eigen WhatsAppgroep waarop ze continu grappen maakten, we gingen met zijn allen kokosnootsap drinken.’

Geleende schoenen

Intussen zit Greg Van Avermaet, met naast hem Rafal Majka en Jakob Fuglsang, in een tent te wachten op de podiumceremonie, armen gekruist en achteroverleunend, alsof hij op een zomers terras met een sangria zit. Slechts één probleem: hij heeft geen sportschoenen bij, alleen de slippers die hij altijd draagt, vanwege zijn hielprobleem waardoor hij zo veel mogelijk gewone schoenen vermijdt.

Oplossing: die van verzorger Hans Van Hout, die heeft dezelfde maat. En dus trekt Van Avermaet, bellend met het thuisfront en in geleende schoenen, richting de wachtzone voor de cérémonie protocolaire, waar UCI-voorzitter Brian Cookson hem stevig de hand drukt.

Wanneer perfect in de pas stappende militairen de drie medaillewinnaars richting podium leiden, kijken de zichtbaar geëmotioneerde bondsvoorzitter Tom Van Damme, De Weert en ploegmaats Gilbert, Pauwels, De Plus en Tim Wellens fluitend en applaudisserend toe vanop de tribune.

Daarna volgt aan de Avenida Atlântica het meest magische moment van de dag: het afspelen van de Brabançonne. Met op de achtergrond de bruisende golven van de Atlantische Oceaan die neervallen het op Copacabanastrand terwijl de zon langzaam achter de grote flatgebouwen van Rio verdwijnt en het daglicht in een oranje gloed overgaat.

De Weert en co slaan eendrachtig, als echte Belgen, de handen om elkaars schouders en zelfs de nuchtere Van Avermaet geniet volop. Ook tijdens de fotoshoot met de medaille en een Belgische vlag over de schouders gedrapeerd. Die tricolore hebben de Gentse supporters, die we twee uur geleden hebben ontmoet, hem toegeworpen. Ook verzorger Hans Van Hout neemt een foto: van de bénen van de nieuwe olympisch kampioen, met zijn schoenen. ‘Nooit doe ik die nog weg’, lacht hij.

Fan van Pellegrini

Na de podiumceremonie volgt de obligate persconferentie voor de schrijvende pers, op een passende locatie: in het Forte de Copacabana, in 1914 gebouwd op een landtong met een fenomenaal zicht op het strand. Daar, in het auditorium van het Museu Histórico do Exército, krijgt Van Avermaet een zelden gezien (kort) applaus van de internationale pers.

Naast de traditionele wedstrijdvragen wil een Braziliaanse journalist weten welke impact het thuispubliek had op zijn race. GVA verzorgt zijn pr, zegt dat hij onder de indruk was, ook van de Brazilianen die ‘ondanks alle negatieve berichten hun best hebben gedaan om een goeie organisatie op poten te zetten’. De altijd aanwezige koersdummie wil ook weten waar Van Avermaet vandaan komt, waarop die zijn verhaal als ex-beloftekeeper van SK Beveren nog eens opdiept, maar ook vertelt dat hij altijd een groot liefhebber van de Olympische Spelen is geweest.

Dat blijkt wanneer hij na de persconferentie met Renaat Schotte richting een live- interviewplaats, met zicht op Copacabana, wandelt. ‘Ik ga de komende dagen proberen enkele competities mee te pikken, zeker in het zwemmen.’

Van Avermaet blijkt zelfs een fan van Federica Pellegrini, de bloedmooie Italiaanse vrijeslagspecialiste. Zijn doel: met haar een foto versieren (als dat nu al niet gelukt is). Een selfie met de (eveneens niet onknappe) Amerikaanse atletiekster Allyson Felix heeft hij al. ‘Ik dacht: ik zal iets moeten presteren, dan liket ze misschien mijn foto op Facebook.’ Aan een selfie met Pellegrini is Van Avermaet niet meer geraakt, zal hij ons later vertellen, maar fan is hij altijd gebleven.

Superbenen

Terwijl Van Avermaet in de laatavondjournaals voor de zoveelste maal zijn verhaal vertelt, staat Ruud Van Thienen, de bondsdokter die bij Kevin De Weert in de wagen zat, met glimmende ogen te kijken. ‘Greg was de hele week bijzonder ontspannen, maar toch gefocust en erg bezig met details, zoals de hoeveelheid drank die hij zou nemen om in de hitte vocht-en-zoutverlies te vermijden. Het heeft gerendeerd, want verschillende coureurs kwamen op het einde bij ons smeken om bidons. Dat hebben wij natuurlijk geweigerd – we zijn geen barmhartige Samaritanen, hé.’

Van Thienen wist dán al dat Van Avermaet superbenen had. ‘Toen hij nog in de kopgroep met vijf renners zat, net voor de laatste klim van de Vista Chinesa, zei hij tegen ons: ‘Ik rijd ze er meteen allemaal af.’ Als je dát zegt, wanneer al drie vierde van het peloton gelost is… (blaast) Een teken van de échte kampioen.’

Na de passage in het laatavondjournaal is het tijd voor Van Avermaets laatste verplichting: de dopingcontrole. Met de auto rijden Van Thienen, Ben Roeges, persverantwoordelijke van het BOIC, en Kevin de Weert met de olympische kampioen terug richting finish, waar de familie De Saedelaere – vader Peter, moeder Marie-Anne, zoon Kristof, dochter Lien – staat te wachten. Geen onbekenden, want afkomstig uit Zele, de geboorteplaats van de Oost-Vlaming.

‘Ik ken Gregs vader Ronald heel goed’, aldus Peter. ‘Al máánden zegt die dat Greg dit jaar één groot doel had: de Spelen. En van Gregs oma moesten we tegen Greg voor de start zeggen dat hij Philippe Gilbert niet mocht vertrouwen. (lacht)

‘Het is er niet van gekomen, maar ik denk niet dat Gilbert hem heeft dwarsgezeten, integendeel’, lacht Peter, bij wie een papieren gouden medaille om de nek hangt. ‘Na Gregs zege gekregen van de plaatselijke getuigen van Jehova!’ Wat een olympische titel allemaal niet oplevert…

Tranen bij Majka

Wanneer Van Avermaet heeft geplast en weer richting olympisch dorp trekt, zien we enkele tientallen meters verder Rafal Majka met zijn verzorger staan, eenzaam in het donker wachtend op de nog afgesloten aankomststrook op Copacabana.

Na een eerste norse blik begint de koele Pool na enkele vragen toch te ontdooien. Hij verliest zelfs het gevecht met de opwellende tranen wanneer hij terugdenkt aan zijn gemiste kans, toen Van Avermaet en Fuglsang hem in extremis nog bijhaalden. ‘Ik heb me 110 procent gegeven, maar ik kreeg krampen… Brons is ook mooi – élke olympische medaille is dat in Polen – maar toch…’

Een troost: Majka kan meer dan leven met de winnaar, hoewel die hem ook in de Tour, op weg naar Le Lioran, te vlug af was. ‘Ik heb met Greg na de Tour enkele criteriums in België gereden. Een heel sympathieke kerel, die door het hele peloton geapprecieerd wordt, als coureur en als mens. Als iemand van de kopgroep, behalve ik, goud mocht winnen, dan is het Greg.’

Vele honderdduizenden Belgen, 9000 kilometer verder gekluisterd voor hun tv, dachten daar op die historische 6^e augustus 2016 net hetzelfde over. En dat zal vandaag, en nog ver na Van Avermaets carrière, nog steeds het geval zijn.