Mont Ventoux: berg van vapeurs en angstzweet

De Reus van de Provence spreekt tot de verbeelding, maar wat maakt de Mont Ventoux zo mythisch?

Vijfenvijftig jaar geleden reed de in Athene geboren Fransman Lucien Lazaridès als eerste Tourrenner over de top van de Mont Ventoux. De kale berg had toen nog niet de naam en faam van vandaag en was niet meer dan een lastige passage tijdens de 234 kilometer (!) lange zeventiende etappe in de Tour van 1951. Na de top lagen nog meer dan zestig kilometer in het verschiet tot de streep in Avignon. Lazaridès zou het niet halen, Louison Bobet won de rit. Een petite histoire, die na meer dan een halve eeuw naar de achtergrond is verdrongen door een evangelie van heroïsche verhalen die de Mont Ventoux zijn mythische allure hebben gegeven.

Maken en kraken

Want wat er op de flanken van de Reus van de Provence ook gebeurt, het krijgt meestal een prominente plaats in de analen van de wielersport, van glorierijke triomf tot zwarte tragedie. Denk maar aan het alom bekende drama van de Brit Tom Simpson, die tijdens de beklimming in 1967 stierf door een mix van fysieke inspanning, hitte, alcohol en doping.

De Ventoux had bij een van zijn eerste optredens ei zo na een mensenleven gekost. In de Tour van 1955 zeeg een lijkbleke Jean Malléjac plots neer, raakte met het schuim op de mond buiten bewustzijn en kon in het ziekenhuis maar ternauwernood aan de dood ontsnappen. De oorzaak voor zijn bijna-doodervaring: amfetamines.

Toch dreef ook zonder doping de Mont Ventoux veel renners zo tot het uiterste dat ze voor de rest van hun carrière de gevolgen van hun exploten moesten dragen. Het jonge Franse talent Jean-François Bernard is daar het beste voorbeeld van. Hij ging voor de winst in de tijdrit in 1987 zo diep dat hij nadien nooit meer de oude zou zijn. De Mont Ventoux is ongenadig: voor sommigen kan ze de poort tot het heldendom betekenen, maar anderzijds deed de berg ook veel renners voorgoed kraken.

Zuurstofflessen

Van alle Tourcols is de Mont Ventoux veruit de meest befaamde met de minst aantal passages van La Grande Boucle. Dit jaar wordt het nog maar de zestiende keer dat de puist uit de Provence in het parcours wordt opgenomen, niet eens de helft van het aantal doortochten op de Col du Galibier (32) en al helemaal niet in de buurt van de 82 beklimmingen van de Tourmalet.

Het lijkt wel of Tourorganisator ASO de Mont Ventoux sporadisch bezoekt om de grandeur van de berg niet te veel aan te tasten. Nochtans wordt de berg door veel renners aanzien als een van de zwaarste cols op Frans grondgebied. Vooral de combinatie tussen de hellingsgraad, de Provençaalse hitte en het spel van de wind op de maanvlakte op de top maakt dat zelfs de beste wielrenners aller tijden boven naar adem happen.

Eddy Merckx moest na zijn overwinning in 1970 totaal leeggereden aan de zuurstoffles en ook bij de laatste aankomst van de Tour in 2013 moest klimgeit Nairo Quintana extra zuurstof krijgen om niet flauw te vallen. De Mont Ventoux vergt alles van de uitgemergelde rennerslichamen en biedt telkens spektakel. Daarom is het dat telkens als de naam Mont Ventoux in het rittenschema van de Tour verschijnt vele koersfans vapeurs en wielrenners angstzweet krijgen.

Geschiedenisboeken

Een Tourrit staat altijd mooi op een palmares, maar een zege bovenop de beroemde Mont Ventoux geeft nog altijd een andere dimensie aan die overwinning. Dat wist ook de gecontesteerde Lance Armstrong. In totaal won de Amerikaan 24 ritten – waarvan hij na zijn dopingbekentenis er weliswaar slechts twee van overhield – maar hij heeft nog jaren zitten vloeken om de wegegeven etappezege in 2000 aan Marco Pantani. Ook de namen van Richard Virenque en Juan Manuel Garate zullen altijd gelinkt worden aan hun triomf op de Ventoux in 2009.

Winnen op de Mont Ventoux is uniek. Geen enkele renner wist de berg tot nu toe twee keer te temmen. Al krijgt Chris Froome dit jaar dé kans om daar verandering in te brengen en zich in de geschiedenisboeken te rijden. Op Quatorze Juillet 2013 haalde hij hier met zijn befaamde koffiemolentje verschroeiend uit en de kans is groot dat hij een identieke kopie van zijn kabinetstukje ten tonele brengt.

Zijn grootste tegenstander is opnieuw Quintana. En de Colombiaan heeft alleszins zin in een memorabele rit. “Afspraak op de Ventoux”, klonk hij op de rustdag eerder deze week erg strijdvaardig.

De inkorting van de klim met 6,5 kilometer hoeft geen domper op de vreugde te zijn. Ook met aankomst aan Chalet Reynard blijft de rit angst inboezemen en zal de winnaar eeuwige roem vergaren. Want het is en blijft de Mont Ventoux.

Jeffrey Fierens