Hoe Mathieu van der Poel en Lotte Kopecky leerden genieten, en zo nog meer winnen

Mathieu van der Poel en Lotte Kopecky wonnen afgelopen weekend alle twee Parijs-Roubaix in de regenboogtrui. Twee wereldkampioenen die niet alleen over uitzonderlijke fysieke kwaliteiten beschikken, maar ook op mentaal vlak een perfect evenwicht hebben gevonden. Mede door de kunst van het genieten.

Nadat ze op de piste van Roubaix net voorbij de finishlijn al de vuisten had gebald en een oerkreet had geslaakt, liet Lotte Kopecky (28) haar emotionele kant zien. Nog meer dan ze dat bij vorige grote overwinningen had gedaan. Ze schudde met haar fiets, omhelsde teammedewerkers en ging dan languit op het gras liggen. Daar greep ze zich naar het hoofd en genoot ze van het vreugdemoment met al haar zintuigen.

Een mix van blijdschap en opluchting overviel haar. Eíndelijk had ze, na drie keer proberen, haar grote doel gerealiseerd. Winnen in de koers waar ze al zo lang door begeesterd was. Van toen ze op haar veertiende haar broer Seppe ging aanmoedigen in een koers in Londerzeel, en ze op de tv in een frituur Fabian Cancellara met een machtige solo zag winnen. ‘Ik ben de hele middag aan dat frietkot blijven staan’, vertelde ze later.

‘Veel gelachen’

Misschien dacht ze afgelopen zaterdag, in dat korte moment op het gras, wel terug aan die dag. Bovenal benadrukte Kopecky echter dat ze wilde genieten van haar zege, samen met haar ploegmaats en teammedewerkers. Met hen had ze de dagen voor Parijs-Roubaix al ‘enorm veel gelachen om de onnozelste dingen’, waardoor ze alle nervositeit vergat. Het is de onbekende, zotte kant van de wereldkampioene, die zichzelf zelfs een beetje ‘loko’ (gek) noemt – zoals de eerste twee letters van haar voor- en achternaam.

Vanuit haar ploeg had ze ook vertrouwen gekregen na de Ronde van Vlaanderen, waarin ze ‘slechts’ vijfde was geworden en ze ‘niet het gevoel had dat ze wilde’. Het kwam haar voor het eerst sinds haar doorbraak naar de internationale top op kritiek te staan. Onder meer van ploegleider Danny Stam, over Kopecky’s ongelukkige timing om zich net voor de Koppenberg te bevoorraden aan de ploegwagen. Met die opmerking kon ze wel leven – in de Nederlandse SD Worx-ploeg heeft Kopecky ook geleerd om fouten te benoemen.

De wereldkampioene had het moeilijker met de kritische opmerkingen over haar trainingsaanpak, zónder coach – ze traint zich namelijk zelf. Kopecky voelt er zich goed bij en doet, met een diploma als trainer B op zak, ook niets met de natte vinger. Sinds ze begin vorig jaar uiteenging met haar coach-partner Kieran De Fauw won ze zo de Ronde van Vlaanderen, werd ze tweede in de Tour de France, kroonde ze zich tot wereldkampioene en veroverde ze twee wereldtitels op de piste. De vrucht van een grote kennis van haar lichaam en van een nog grotere liefde voor de stiel.

Toch werden daar na de jongste Ronde van Vlaanderen vragen over gesteld. Ja, ze had eerder dit seizoen de UAE Tour en de Strade Bianche gewonnen, maar was ze wel fris en scherp genoeg voor de piekinspanningen? Had ze niet te veel gekoerst, en misschien ook getraind? Had ze niet op hoogtestage moeten gaan? Was ze niet een tikje te eigenwijs? Moest ze niet een coach inhuren om haar lichaam beter te finetunen?

Het waren verklaringen puur op basis van het resultaat en koersgedrag, want haar trainingsschema zet Kopecky niet op Strava. Alleen haar ploegleidster Anna van der Breggen en Jan Van Compernolle, performance analist bij Sport Vlaanderen, kunnen dat inkijken en haar eventueel ook bijsturen.

A special victory for our team 🤩 pic.twitter.com/Nr4GF6xJXR

— Team SD Worx – Protime (@teamsdworx) April 6, 2024

Toen die succesvolle manier van werken na een paar mindere resultaten plots in twijfel werd getrokken, is het niet onlogisch dat Kopecky zich daaraan ergerde. Ook omdat haar belangrijkste doel, waar ze al maandenlang over spreekt, nog moest komen: Parijs-Roubaix. Of de grote mentale focus daarop haar de voorbije weken onbewust minder scherp heeft doen koersen, weten alleen zij en haar mental coach Bert Van Poucke.

Vertrouwen behouden

Feit is wel dat Kopecky, mede dankzij het vertrouwen van de ploeg, voor de start van Parijs-Roubaix alle minuscuul mentale scheurtjes – als die er al waren – dichtplamuurde. En niet plooide onder de druk, zoals weleens het geval was voor ze in 2022 een wereldtopper werd. Toen lag ze de avond voor een belangrijke race soms te woelen in bed, piekerend over wat kon fout gaan. Maar de laatste jaren heeft Kopecky geleerd om te focussen op haar kwaliteiten, en het geloof in haar taakgerichte aanpak te behouden.

Dat vertrouwen is nooit het resultaat van één dag, maar van het resultaat van het verleden, waarin je meerdere obstakels hebt overwonnen. Groter dan het overlijden van haar broer Seppe, vorig jaar, kan dat voor Kopecky niet zijn. Daar is een tegenvallende Ronde van Vlaanderen niets bij.

Het gevolg was een Parijs-Roubaix waarin ze van begin tot einde fysiek en mentaal de bovenhand had, zelfs op de sluwe Marianne Vos. De Nederlandse en de Italiaanse Elisa Balsamo hadden haar eerder dit seizoen wel al verslagen in de sprint, maar aangevuurd door haar ploegleiders hield Kopecky vast aan het plan dat ze hadden opgesteld: lang in het wiel blijven, en op het laatste moment, met de wind in de rug, eruit komen.

Kopecky voerde het perfect uit, gevolgd door de immense vreugde-uitbarsting. En een veelbetekenende opmerking: ‘Ik kan nu zeggen dat ik weet waar ik mee bezig ben.’ In Cycling Weekly, een Brits wielerblad, benadrukte ze onlangs dan ook dat ze zich ‘altijd gerespecteerd wil voelen’. Zeker voor iets waar ze zo gepassioneerd mee bezig is.

Lotte Kopecky 𝙘𝙤𝙣𝙦𝙪𝙚𝙧𝙨 the Hell of the North 🌈

The world champion outsprints Marianne Vos, Elisa Balsamo and Pfeiffer Georgi to claim the Paris-Roubaix Femmes 🏆#ParisRoubaixFemmes | @teamsdworx pic.twitter.com/k6HHblq95L

— Eurosport (@eurosport) April 6, 2024

De Asseneedse behaalde naar eigen zeggen zo niet haar mooiste zege ooit (dat blijft haar wereldtitel van vorig jaar, gezien het prestige van de regenboogtrui en de grotere tegenstand in die koers), maar het kwam wel ‘aardig in de buurt’. Omdat Kopecky er met heel haar hart naar had verlangd, niet omdat het móést van de buitenwereld – nog een switch in haar denkpatroon de laatste jaren.

Zo heeft ze intussen ook de juiste balans gevonden tussen het leven ‘in het moment’ en het focussen op nieuwe doelen. Ondanks de twijfels die er in een carrière altijd eens opduiken geniet ze zelfs meer dan ooit van dat hele proces. Elke sportpsycholoog zal het ermee eens zijn dat dát de sleutel is tot aanhoudend succes.

De rol van Adrie en Roxanne

‘Genieten’: niet toevallig kwam dat werkwoord ook de dag erna terug in de uitleg van Mathieu van der Poel (29), na zijn indrukwekkende solozege. ‘Omdat zulke speciale momenten niet eeuwig duren.’ Het is zelfs het enige wat zijn vader Adrie, die ‘Matje’ voor de rest vooral met rust laat, hem nog aanraadt. En wat zijn zoon, in tegenstelling tot vroeger, nu ook heel bewust probeert te doen.

Zoals hij in de jongste Wielergids van Knack Sport vertelde: ‘Als crosser heb ik misschien te weinig genoten, maar nu, zoals na het WK in Glasgow, probeer ik dat wel. Vooral van de momenten meteen na een zege, maar ook van de avond en de dagen erna.’

Van der Poel vertelde in dat interview ook over de rol van zijn vriendin Roxanne, die hem dat heeft doen inzien. Onder meer nadat ze hem doorheen de moeilijkste periode van zijn carrière (de ‘belletjetrekzaak’ op het WK 2022 in Wollongong, en zijn ernstige rugproblemen) had geholpen.

🤩 The best moments, when you can celebrate with your family and your team after the finish line.

🤩 Les meilleurs moments, ceux où tu peux célébrer avec ta famille et ton équipe une fois la ligne d’arrivée franchie. #ParisRoubaix pic.twitter.com/KOhawvXJez

— Paris-Roubaix (@parisroubaix) April 7, 2024

Het gaf Van der Poel in het beoefenen van zijn vak nog meer sérieux, en vooral nog meer rust. Zeker sinds hij na vorig seizoen alle koersen heeft gewonnen waar hij ooit van gedroomd had – Milaan-Sanremo, de Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix en het WK – en er vanaf nu niets meer bij móét komen. ‘Alles is bonus.’

Geen druk meer

Met dank ook aan zijn verhuizing naar het Spaanse Moreira, waar de Nederlander, die niet houdt van aandacht en verplichtingen, de voorbije winter meer dan ooit in alle rust kon trainen. Niet toevallig haalde hij aan dat het een goede beslissing was om na zijn winst in de Ronde van Vlaanderen naar Spanje te vliegen, omdat hem dat ‘altijd meer ontspannen maakt’.

Zelfs met de regenboogtrui om de schouders, in het verleden vaak een ‘vloek’ voor de titelhouder, voelt Van der Poel zo geen druk meer. ‘Ik kan me niet herinneren dat ik dat nog heb gevoeld, dat is lang geleden’, zei hij voor de Ronde van Vlaanderen. Voor de start van Parijs-Roubaix danste hij zelfs vrolijk in de teambus.

Dat is uiteraard makkelijker wanneer je al Vlaanderen Mooiste en zo veel andere grote koersen op je erelijst hebt staan, en wanneer je over zulke uitzonderlijke fysieke gaven beschikt. Maar net als bij Kopecky is het ook de vrucht van keihard werken. Zij doet het nu zonder coach, en misschien zal ze in haar gedrevenheid om beter te worden over x aantal jaren alsnog van aanpak veranderen. Zoals ook Van der Poel dat de voorbije jaren heeft gedaan.

Voor beiden is de rode draad niettemin dezelfde: blijven genieten van wat ze van jongs af aan – zij in het spoor van haar broer, hij stoeiend in het veld – zo graag doen: steeds sneller fietsen. En dan komt het succes vanzelf.