‘Er sluimert gevaar voor vroegrijpe toppers als Cian Uijtdebroeks en Juan Ayuso’

Het was het meest ophefmakende nieuwsverhaal van het tussenseizoen, de transfer van Cian Uijtdebroeks van BORA-hansgrohe naar Visma-Lease a bike. Extra gekruid met verhalen over mógelijke pesterijen. Waar of niet, feit is dat de 20-jarige renner zich zeer veeleisend opstelde bij BORA-hansgrohe. Dat bevestigde Uijtdebroeks wel: ‘Als sportman wil je toch alles uit je prestatie halen?’ Zijn voeding tot op de gram afwegen, zo veel mogelijk rusten, wekenlang op hoogtestage gaan, desnoods in zijn eentje: voor Uijtdebroeks is die spartaanse discipline een levenswijze, hij doet het zelfs graag. Vergelijkbaar met hoe ook Juan Ayuso zijn vak beleeft. Het 21-jarige Spaanse toptalent gunt zich naar eigen zeggen welgeteld vier dagen per jaar waarop hij qua eten mag zondigen. Maar ook voor hem, klinkt het, is dat ‘geen opoffering’.

Die detailzucht en beroepsernst, gemixt met hun grote fysieke gaven, maken dat de laatste vijf jaar steeds meer renners al heel vroeg prof werden. Sinds Remco Evenepoel in 2019 als junior overstapte naar de WorldTour – wat daarvoor bijna als godslastering werd beschouwd – zijn er tien hem gevolgd, van wie drie in 2024: Markel Beloki, AJ August en Theodor Storm. Alle drie moeten ze in hun debuutseizoen bij de elite nog 19 worden. Zeven andere WorldTourprofs vieren in 2024 hun 20e verjaardag. Nooit waren de tieners en jonge twintigers in het peloton zo talrijk. Ook omdat steeds meer teams en managers hen al van bij de junioren, en zelfs nieuwelingen, scouten en onder contract leggen.

Door het succes van Evenepoel en Tadej Pogacar, later gevolgd door Ayuso, Uijtdebroeks, Arnaud De Lie en tijdritfenomeen Joshua Tarling, is de perceptie ontstaan dat al die jongeren meteen naar de wereldtop doorstoten. De realiteit blijkt genuanceerder: in de top 70 van de Pro Cycling Stats-ranking stonden eind vorig seizoen welgeteld vier renners jonger dan 23: De Lie (14e), Ayuso (29e), Olav Kooij (30e) en Carlos Rodríguez (39e). Op de generatietalenten na (Evenepoel en Pogacar) hebben de meesten nog steeds tijd nodig om zich aan te passen. Tot voor zijn 23e verjaardag had Jonas Vingegaard bijvoorbeeld alleen een rit in de Ronde van Polen gewonnen. Niet alle toptalenten groeien fysiek én mentaal immers even snel. Dat geldt nog meer voor de minder begiftigde maar wel profwaardige jongeren. Opleidingsploegen als Team Flanders-Baloise, dat in 2024 weer vier WorldTourrenners aflevert, hebben daarom nog altijd hun nut.

Het is geen toeval dat zelfs de altijd jolige Pogacar, maar ook Wout van Aert en Mathieu van der Poel dit jaar afwisseling zoeken in hun programma.

Toch sluimert er ook gevaar voor de vroegrijpe toppers als Uijtdebroeks en Ayuso: in het (te) hoge verwachtingspatroon van de buitenwereld, afgemeten aan Pogacar en Evenepoel, en in de druk die ze zichzelf opleggen, gekoppeld aan hun nu al extreme discipline. Ze beschouwen dat wel niet als een opoffering, maar als ze zich dat jarenlang onafgebroken opleggen, met amper mentale pauzes, volgt vroeg of laat de weerbots. Veelbetekenend was het dat ook Evenepoel eind vorig seizoen zei dat hij in 2023 te weinig een leven had gehad naast de koers en de nodige rust in zijn hoofd miste (mede door zijn transfer- en de fusiesoap). ‘Dit duurt maar een jaar of tien, denk je. De successen zijn het waard. Maar op het eind van zo’n seizoen besef je dat je dit helse ritme zelfs geen drie jaar meer volhoudt.’

Het is geen toeval dat zelfs de altijd jolige Pogacar, maar ook Wout van Aert en Mathieu van der Poel dit jaar afwisseling zoeken in hun programma en zo de passie voor hun keiharde stiel willen blijven voeden, als tegengewicht voor de druk. Evenmin toevallig de voorbije maanden: hoeveel ervaren renners het cruciale belang van ‘geduld’ en ‘plezier’ benadrukten, de balans tussen keihard trainen om het steeds hogere niveau in het peloton aan te kunnen en het leven naast de fiets. ‘Als je als jonge renner iets te veel najaagt, dan kun je vergeten hoe graag je iets doet. Je moet blijven beseffen dat je je droom beleeft’, zei de altijd wijze Tiesj Benoot. De nagel op de kop.