Alles over rit 9 van de Tour: Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard schouder aan schouder op de Puy de Dôme?

In de negende rit van de Tour de France staat de terugkeer van de Puy de Dôme centraal, na een afwezigheid van 35 jaar. Allicht zullen Tadej Pocagar en Jonas Vingegaard ook op die uitgedoofde vulkaan weer een felle strijd uitvechten, zoals Jacques Anquetil en Raymond Poulidor dat ooit deden.

De Tour 2023 blijft zijn voormalige helden eren. Na André Darrigade in Dax en Luis Ocaña in Mont-de-Marsan wordt bij de start van deze etappe de herinnering aan Raymond Poulidor levendig gehouden, in het bijzijn van zijn kleinzoon Mathieu van der Poel.

Saint-Léonard-de-Noblat zal immers eeuwig met Poupou verbonden blijven. De populaire Fransman behaalde er, als achttienjarige amateurrenner bij La Pédale Marchoise, zijn eerste zege, in de Grand Prix de Quasimodo. Hij overleed er in 2019 en is er ook begraven. De vitrines van de plaatselijke handelaars hangen nog altijd vol met foto’s en memorabilia van Poulidor.

Ook de aankomst van deze etappe, op de Puy de Dôme, heeft een sterke link met Poulidor. In 1964 vocht hij er immers een fel duel uit met zijn grote rivaal Jacques Anquetil, vereeuwigd op een emblematische foto. Poupou zette Monsieur Chrono er op 42 seconden en kwam terug tot op 14 tellen in het klassement. Twee dagen later, in de afsluitende tijdrit naar Parijs, maakte hij echter geen kans tegen Anquetil.

Terugkeer

Er werd lang gespeculeerd dat de Tour zou terugkeren naar de Puy de Dôme in 2024, zestig jaar na dat memorabele duel. Het plan werd met een jaar vervroegd, en daarmee gaat een droom van Christian Prudhomme in vervulling. Al van bij zijn aantreden als Tourdirecteur in 2006 hoopte hij om La Grande Boucle ooit terug te brengen naar de uitgedoofde vulkaan.

De laatste aankomst dateert immers al van 1988, toen de Deen Johnny Weltz er won. Om velerlei redenen bleef de Tour er nadien weg. Op de top was te weinig plaats om het steeds groter wordende circus te ontvangen. Bovendien wordt de omgeving door de Unesco gecatalogeerd als Werelderfgoed en wordt ze beschermd door allerlei milieuwetten.

Amateurwielrenners konden tot 2010 de vulkaan nog twee keer per week (op woensdag- en zondagochtend) beklimmen. Maar sinds 2010 is de vulkaan afgesloten voor alle fiets- en autoverkeer, op een jaarlijkse toertocht voor driehonderd wielertoeristen in juni na. In 2012 werd er wel een tandradspoorweg naar de top van de lavakoepel gebouwd. Via een tram die vertrekt aan het station Panoramique des Dômes kunnen toeristen in een kwartier naar boven.

Op de parking van dat station zullen voor deze Tourrit alle voorzieningen van de karavaan geïnstalleerd worden. Op de top laat Stéphane Boury, bij ASO de verantwoordelijke voor de aankomstsites, alleen het hoogstnodige installeren. Met arrivées boven op de Grand Colombier of de Tourmalet heeft de organisatie daarin de voorbije jaren al veel ervaring opgedaan. Een extra maatregel, wegens milieu- en veiligheidsredenen, is de publieksvrije zone in de laatste vier kilometer.

Leuk detail: Stéphane Boury beklom zelf als amateurrenner de Puy de Dôme, in 1990, toen die op het parcours lag van de Route de France. De finish op de vulkaan noemt hij ‘een bijzonder grote uitdaging’, maar ook een die hem veel fierheid schenkt.

Steile laatste kilometers

Sportief spektakel zal de slotklim zeker opleveren. In aanloop naar de Puy de Dôme moeten de renners al over verscheidene hellingen die de 182,4 kilometer lange etappe, in totaal goed voor 3600 hoogtemeters, extra lastig maken.

Maar de hartslag van de renners zal pas echt de hoogte ingaan op de 13,3 kilometer lange slotklim, met een gemiddeld stijgingspercentage van 7,7 procent. Het zwaartepunt ligt in de laatste 4,72 kilometer, in de lange bocht rond de vulkaan, tot de top.

De weg knikt er gemiddeld 11,53 procent omhoog. Een te verwachten inspanning van zo’n kleine 17 minuten, bovenop de duurtijd van 8,7 kilometer lange aanloop, samen allicht zo’n 40-tal minuten. En dat bij temperaturen rond de dertig graden.

Ook de matige zuidwestenwind, tot 20 kilometer per uur, zal een bepalende factor zijn, want in de aanloop vanuit Clermont Ferrand zal die pal op kop blazen. Vervolgens vanaf het begin van het steilste gedeelte, op 4,72 kilometer van de finish, vanop links, en in de laatste twee kilometer, wanneer de renners een halve cirkel maken, in de rug. Om in de laatste rechte lijn, van… 10 meter, weer op kop te blazen, maar dat zal geen impact meer hebben.

Op basis van de twee voorbije Pyreneeënetappes wordt het allicht weer een duel tussen Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard. Maar het is koffiedik kijken wie de andere een nieuwe slag kan toedienen. Gezien de hitte, die de Deen beter aankan dan de Sloveen, de totale duurtijd van de klim en de ononderbroken, zeer steile stroken in de laatste 4,7 kilometer lijkt Vingegaard licht in het voordeel. Wegens de tegenwind in de aanloop zal sowieso ook daar pas de strijd losbarsten.

De vraag is of dat om de ritzege zal zijn. Want zullen Jumbo-Visma en UAE Emirates de vlucht van de dag willen controleren, en daaraan veel energie verspillen? Met het oog ook op eventuele gewonnen, of vooral verloren bonificatieseconden? Misschien voelt of Vingegaard of Pogacar zich supersterk en laat een van de twee zijn ploeg rijden. Maar waarschijnlijker is dat ze een kopgroep om de prestigieuze etappeoverwinning bikkelen. Eventueel zelfs met een renner die de gele trui van Vingegaard kan overnemen maar ongevaarlijk is voor het eindklassement. Na het harde werk voor Wout van Aert richting Limoges zal de ploegleiding van Jumbo-Visma de ploegmaats van de kopmannen mogelijk willen sparen.

Met dat in gedachten zal de strijd in het begin van de rit, om mee te zitten in de vroege vlucht, ook superhard zijn. Zeker gezien het golvende profiel van de openingsfase, met de tussensprint na 30 kilometer, aan het Lac de Vassivière, op de top van enkele hellende kilometers. Zijn winstkansen zijn gering, maar allicht zal Mathieu van der Poel er alles uitpersen om mee te gaan, en zo zijn grootvader te eren.

De vervloekte berg voor Merckx

Volgens Eddy Merckx was dit de enige klim in zijn carrière die hij niet met een 42×21-versnelling kon oprijden. In de drie keer dat hij er in de Tour naar boven fietste (1969, 1971 en 1975), kon hij er nooit winnen. Een klap in de lever, uitgedeeld door een toeschouwer op de flanken van de Puy de Dôme, werd in 1975 zelfs het begin van het einde van Merckx’ ambitie voor een zesde Tourzege.

In de etappe zelf beperkte hij de schade tot 49 seconden op ritwinnaar Lucien Van Impe, maar in het vervolg van de Tour werd Merckx overvleugeld door Bernard Thévenet, naar eigen zeggen verzwakt door de bloedverdunners die hij nam na de harde leverslag.

Minder bekend is dat hij na de beklimming van de Puy de Dôme woedend de berg afdaalde, op zoek naar de man die hem in de lever getroffen had. De Fransman Nello Breton beweerde de slag niet met opzet te hebben gegeven en zei dat hij geduwd werd. Hij zou later veroordeeld worden tot een schadevergoeding van … één Franse frank.

Onze voorspelling voor de negende etappe: de renners in de vlucht van de dag strijden om de ritzege, met Giulio Ciccone als winnaar. Die was al tweede in Laruns en is uit op revanche. Jonas Vingegaard verstevigt zijn gele trui, maar met slechts een tiental seconden op Tadej Pogacar.