De tweede rit van de Tour de France wordt een mini-Clásica San Sebastián, met de beklimming van de Jaizkibel als scherprechter in de finale. Kan Wout van Aert die overleven en deze keer wel om de zege sprinten?
Niet alleen een Grand Départ in Spaans Baskenland is zeldzaam, dat is ook een Tourstart in Zuid-Frankrijk of elders in Noord-Spanje. De voorbije 31 jaar gebeurde dat alleen maar in 2020 in Nice, in 2013 op Corsica, in 2009 in Monaco en in 1992 in San Sebastián.
Toen won Miguel Indurain de proloog voor eigen volk. De dag erna lag de aankomst weer in Donostia (de Baskische benaming van de stad), na een rit over onder meer de Jaizkibel, bekend van de Clásica San Sebastian.
Die klim lag echter ver voor de finish, waardoor een groep met klassementsrenners als Indurain, Gianni Bugno en Claudio Chiappucci weer werd ingelopen. Zo’n 35 kilometer voor de aankomst sprong Dominique Arnould weg met Alberto Elli en Pascal Lino. Bij het binnenrijden van San Sebastián liet de Fransman zijn medevluchters ter plaatse. Aan de streep bleef hij héél nipt een achtervolgende groep voor. Johan Museeuw strandde als snelste aan Arnoulds achterwiel.
Dit jaar is het parcours op de tweede Tourdag, met aankomst in opnieuw San Sebastián, nog een stukje lastiger (ruim 3000 hoogtemeters). En dan hebben de renners al de zwaarste beginetappe uit de Tourgeschiedenis achter de rug. De voortzetting van een trend die al enkele jaren geleden begonnen is.
Volgens Christian Prudhomme wordt er nooit een Tour opgesteld om één renner te favoriseren. Wel hebben hij en parcoursbouwer Thierry Gouvenou de openingsritten van de Tour 2023 weer bewust op maat gemaakt voor de punchers en klassieke types als Wout van Aert, Mathieu van der Poel en Julian Alaphilippe en een alleskunner als Tadej Pogacar.
Kortste langste rit
De start van deze rit vindt plaats in Vitoria-Gasteiz, de op één na grootste stad en tevens de hoofdstad van de autonome Baskische regio. Haar naam heeft ze te danken aan de samenvoeging van de Baskische en Spaanse naam. Vorig jaar ging de vierde etappe van de Vuelta er van start, met aankomst in Laguardia, waar Primoz Roglic de sprint bergop won. In een verder verleden triomfeerden er de Belgen Vic Van Schil (1964), Rik Van Looy (1965) en Willy In’t Ven (1970) in een Vueltarit.
Na Vitoria-Gasteiz volgen er 208,9 kilometer tot de finish. Deze tweede rit is daarmee de langste van deze ronde en zelfs de kortste langste etappe in de Tourgeschiedenis. Ook dat is een trend: zelden nog ritten van 220 kilometer en meer. In deze editie overschrijden slechts twee etappes de 200-kilometergrens.
De eerste 40 kilometer van deze rit lopen over een plateau op ruim 500 meter hoogte, langs twee stuwmeren ten noorden van Vitoria-Gasteiz. Even later, na de tussensprint in Legutio, daalt de route naar Mondragón. Via een volgende vlakke fase bereiken de renners een duoklim: de Côte d’Udana (4,5 kilometer aan 5,1 procent) en kort erna de Côte d’Aztiria (2,7 kilometer aan 5,3 procent).
Vervolgens wacht de Côte d’Alkiza (4,2 kilometer aan 5,7 procent), de Côte de Gurutze (2,6 kilometer aan 4,7 procent) en, na een passage door de stad Irún en langs de luchthaven van San Sebastián, de beklimming van de Jaizkibel. Weliswaar via de andere kant, uit het oosten, dan de zijde die de renners in de Clásica San Sebastián aansnijden.
Een klim van 8,1 kilometer aan 5,3 procent gemiddeld, maar dat cijfer bedriegt, want halverwege ligt na het Santuario de la Virgen de Guadalupe een korte afdaling. Daarna knikken de laatste drie kilometer aan ruim zeven procent omhoog tot de top, waar voor het eerste in deze Tour acht, vijf en twee bonificatieseconden te verdienen zijn.
Na een vrij technische afdaling van acht kilometer, waar de matige noorderwind vanop zij, vanuit de zee zal blazen, rest nog een vlak stuk van 8,6 km tot de 550 meter lange laatste rechte lijn. Op 3 km van de finish wel nog onderbroken door een minihellinkje van 700 meter aan 4,6 procent.
De eindstreep wordt getrokken op de Zuriola Hiribida, aan het Playa de Zurriola. Dat strand ligt nabij het oude, toeristische stadsdeel van San Sebastián. Het is dezelfde aankomst als die van de Clásicá San Sebastian. Hier zal de noorderwind vanop zij blazen.
De vlucht van de dag lijkt op dit lastige parcours, met ruim 3000 hoogtemeters, ten dode opgeschreven. Daarvoor zal de snelheid in het peloton te hoog liggen richting alle klimmetjes.
Allicht wordt het dus een groepssprint in San Sebastián. De grootte van die groep zal afhangen van hoe rap de Jaizkibel wordt opgevlamd. Meer dan waarschijnlijk zullen daar alle sprinters overboord gaan, inclusief Jasper Philipsen. Ook voor zijn ploegmaat Mathieu van der Poel wordt het te lastig.
Wout van Aert zou, in het wiel, een niet zo steile klim als de Jaizkibel wel kunnen overleven, met de vorm die hij nu heeft. Als enige renner van meer dan 78 kilo eindigde hij in de openingsetappe in de top 36, die op één renner na allemaal uit lichtgewichten van minder dan 67 kilo bestond. Dat de Kempenaar Vingegaard en Pogacar niet kon volgen op de steile Côte de Pike is logisch, want die trapten naar schatting bijna 8 watt per kilo. Dat is met zijn gewicht onhaalbaar.
Veel zal afhangen van wat UAE Emirates van plan is: willen ze de gele trui van Adam Yates houden en met Tadej Pogacar opnieuw voor de ritzege gaan, door de vluchtersgroep onder controle te houden en vól door te trekken op de Jaizkibel? Dan kan het voor Van Aert wel kantje boord worden in de laatste steilere drie kilometer.
Bonificatieseconden als trigger voor aanvallen
Als UAE Emirates niets onderneemt, dan zal Jumbo-Visma een gecontroleerd tempo proberen op te leggen, zodat Van Aert zo lang mogelijk kan volgen. De strijd om de bonificatieseconden op de top zal de snelheid wel omhoog trekken, gestuwd door een matige rugwind die daar driekwart in het voordeel zal blazen. Pogacar, die duidelijk geen last meer heeft van zijn linkerpols, zal met zijn punch die boni’s willen oprapen, om Vingegaard weer wat extra seconden aan te smeren.
Als de Sloveen genoeg steun krijgt, zou hij daarna in de afdaling kunnen doorgaan, erop rekenend dat hij de snelste is van een beperkt groepje. Dat zou hem aan de finish weer tot 10 bonificatieseconden kunnen opleveren (bij ritwinst). Als Vingegaard hem echter weer kan volgen, en die kans is reëel, dan zal de Deen logischerwijs weer niet overnemen, aangezien hij tegen Pogacar geen kans maakt in de sprint.
De vraag is: hoeveel steun kan geletruidrager Adam Yates zijn UAE-kopman eventueel bieden in de afdaling en het vlakke stuk erna? Met de benen van zaterdag moet hij de ‘Grote Twee’ kunnen volgen. Mogelijk is ook zijn tweelingsbroer Simon Yates weer van de partij.
Groepssprint
De ruim 16 kilometer tot de finish geeft de achtervolgers wel tijd om terug te keren, als hun achterstand op de top niet te groot is. Dat lijkt een realistisch scenario voor Wout van Aert, als hij genoeg steun krijgt van zijn teamgenoten. Interessant wordt het om te zien of Christophe Laporte ook mee over de Jaizkibel raakt. Die reed zaterdag alleen wat op kop van het peloton in de achtervolging op de vroege vluchtersgroep en kon daarna rustig de finale afwerken.
Een strak tempo na de afdaling zal nodig zijn om eventuele aanvallen van solisten op het minihellinkje op 3 kilometer voor de finish te ontmoedigen. Komt het tot een groepsprint, dan zal Van Aert mogelijk moeten afrekenen met goed klimmende snelle mannen als Alex Aranburu en Corbin Strong. Zij wonnen in Bilbao de sprint van de groep die achter de groep met Van Aert arriveerde. Ook hun teamgenoten, van Movistar en Israël-Premier Tech, zullen hen richting een sprint willen loodsen, zeker nu bij Movistar kopman Enric Mas is uitgevallen. Dat kan in het voordeel van Wout van Aert en Jumbo-Visma zijn om het peloton samen te houden.
Opvallend ook: etappewinst levert 50 punten op voor de groene trui, evenveel als in een vlakke sprint. De ritwinnaar zal dus allicht leider worden in het puntenklassement.
Onze voorspelling: het wordt inderdaad een groepsprint van een 25-tal renners, met de Herentalsenaar als winnaar. In dat geval zal hij in zijn eerste vijf Rondes van Frankrijk een ritzege hebben behaald, alleen Eddy Merckx en Walter Godefroot hebben dat als Belgische renners al gerealiseerd.
WEERSVERWACHTING RIT 2
Elke dag bekijkt Nicolas Roose van weerdienst NoodweerBenelux het weer van de volgende rit.
Zijn voorspelling voor de tweede etappe: ‘In het eerste deel van de rit zal het vaak bewolkt zijn, met 60 à 70 procent kans op lichte regen. De neerslaghoeveelheden zullen sowieso beperkt blijven. Naarmate de renners naar het noorden en de kust rijden, neemt de kans op een opklaring toe. De wind waait hoofdzakelijk uit noordwestelijke, in de finale vanuit noordelijke richting. Er kunnen windstoten ontstaan tussen 25 à 30 km per uur. Qua temperatuur hebben de renners niets te klagen: gemiddeld zo’n twintig graden.’
Meer weer? Check noodweer.be
