Alles over rit 14 van de Tour: Jumbo-Visma moet nu aan de sloopwerken beginnen

Na drie opeenvolgende counterpunches van Tadej Pogacar moeten geletruidrager Jonas Vingegaard en zijn Jumbo-Vismateam in de eerste zware Alpenrit starten met het plan om de explosievere Sloveen te slopen.

Wanneer een gemeente de start of aankomst van een Tourrit mag organiseren, hoor je de burgemeester telkens de impact van ’s werelds grootste wielerkoers op de naambekendheid, de lokale economie en het toerisme benadrukken. Tegenwoordig wordt zo’n kandidatuur ook vaak gekoppeld aan fietsvriendelijke projecten. ASO heeft er zelfs een label voor gecreëerd: ‘Ville à Vélo du Tour de France’, gelinkt aan één tot vier fietssymbooltjes, naargelang de inspanningen die geleverd worden. In totaal hebben al 133 gemeenten of steden (ook in het buitenland) zo’n label gekregen.

Onder meer Annemasse, waar deze rit begint. Die gemeente heeft sinds 2004 de Tour niet meer ontvangen, maar na negentien jaar wordt het geduld van de Annemassiens beloond. Met zelfs een extra evenement: de start van L’Etape du Tour, de cyclosportieve fietstocht die elk jaar 16.000 wielertoeristen ontvangt. Dat zou volgens ASO 40.000 bezoekers met zich meebrengen, en een totale return van zeven miljoen euro. Al moet je dat cijfer allicht met een dikke korrel zout nemen.

Nieuwe col

Een week na L’Etape du Tour beginnen de ‘echte’ renners aan deze veertiende etappe, over een totale afstand van 152 kilometer in het departement Haut-Savoie. Goed voor ruim 4200 hoogtemeters in de Chablais-Alpen, gelegen tussen het Meer van Genève en het Mont Blancmassief.

Van bij de start gaat het bergop, over de Col de Saxel (4 kilometer aan 4,7 procent). Ideaal terrein om mee te glippen in de vlucht van de dag, met name voor klimmers die belust zijn op bolletjespunten en de ritzege.

In het eerste deel van de etappe volgen nog drie colletjes: de Col de Cou (7 kilometer aan 7,4 procent), de Col du Feu (5,8 kilometer aan 7,8 procent) en de Col de Jambaz (6,8 kilometer aan 3,8 procent). Die tweede col, met een schitterend uitzicht op het Meer van Genève, debuteert in de Tour. Een smalle beklimming die populair is bij de lokale wielertoeristen, omdat er amper auto’s passeren.

De echte scherprechters liggen echter pas na halfweg. Op 64 kilometer van de finish begint de Col de la Ramaz. Niet te onderschatten, want 13,9 kilometer aan 7,1 procent, waarvan één kilometer aan ruim 10 procent. De laatste twee keer dat de Tour er passeerde, kwam een Belg er als eerste over de top: Thomas De Gendt in 2016, Mario Aerts in 2010.

Na een kort valleistuk wacht de Col de Joux Plane, een van lastigste Alpencols. Plane betekent nochtans vlak en une joux is een bebost gebied op een berg, maar plat loopt het asfalt allerminst: 11,6 kilometer aan 8,5 procent, met een tweede deel waar de hellingsgraad niet onder de 9 procent duikt. Bovendien dwars door de weiden, waardoor het lijkt alsof de smalle weg niet steil klimt – een optische illusie waar veel renners zich al aan hebben mispakt.

Na de top, met een plateautje van drie kilometer, volgt de steile afzink naar Morzine. De snelheden zullen er bijzonder hoog liggen. Sean Kelly zou in deze afdaling naar eigen zeggen ooit 124 kilometer per uur hebben bereikt. Minder rap ging het de laatste keer, in de Tour 2016, toen Jarlinson Pantano, Vincenzo Nibali en Ion Izagirre in hondenweer als eerste bovenkwamen op de Joux Plane. Drie zeer goeie dalers, van wie Izagirre, die donderdag de rit won naar Belleville-en-Beaujolais, de snelste was in de natte afzink.

Het blijft niettemin een gevaarlijke afdaling. In aanloop naar de Tour heeft de nieuwe voorzitter van de rennersvakbond, Adam Hansen, daarom bij organisator ASO gepleit voor aanpassingen aan het wegdek en voor het plaatsen van vangnetten en matrassen in de gevaarlijkste bochten. Een vraag die kwam vanuit het peloton na het dodelijke ongeluk van Gino Mäder in de jongste Ronde van Zwitserland. Zoals blijkt uit de tweet van Hansen is ASO ingegaan op die wensen.

Record van Pantani

Nog meer dan de afdaling zal allicht de klim beslissend zijn. Er is zelfs weer een klimrecord in gevaar, nadat Tadaj Pogacar vrijdag dat van de Grand Colombier aan flarden heeft gefiest. Het record van de Joux Plane (32 minuten en 56 seconden) staat nog altijd op naam van Marco Pantani, daterend van de Tour 1997. Il Pirata reed toen bijna een minuut rapper dan Jan Ullrich en Richard Virenque. Bijzonder snel, want geen enkele renner is sindsdien onder de 34 minuten gedoken.

Een (epo)record dat dit jaar mogelijk zal sneuvelen als Tadej Pogacar en/of Jonas Vingegaard van bij het begin van de klim vol doortrekken. Bovendien geholpen door de strakke zuidwestenwind die op het grootste deel van de col schuin in de rug zal blazen.

Op de top van de Joux Plane zijn er bovendien weer acht, vijf en twee bonificatieseconden te rapen. Daar kan Pogacar opnieuw zijn explosiviteit uitspelen, als hij samen met Vingegaard bovenkomt.

Voor de Deen wordt het dus zaak om zijn rivaal al voordien met het hele Jumbo-Vismateam proberen te slopen. In deze, wat Sepp Kuss noemde, ‘eerste échte bergrit’. Door UAE Emirates al het werk te laten opknappen in de rit naar de Grand Colombier, zouden de geel-zwarte troepen frisser moeten zijn. Tiesj Benoot en co kregen dan ook de opdracht om zich te sparen op de slotklim, al had Wilco Kelderman zichtbaar geen goeie dag.

Pogacars teamgenoten verspilden daarentegen meer energie dan nodig. Ze lieten in het begin van de etappe een veel te grote kopgroep van 19 renners wegrijden, waardoor ze de rest van de rit, ook de Grand Colombier, vol moesten rijden om een gat van vier minuten te dichten. Voor een winst van uiteindelijk acht seconden: vier seconden voorsprong voor Pogacar in de sprint bergop, plus vier bonusseconden, omdat de Sloveen nog net twee vluchters kon inrekenen om derde te worden.

Het zal nog moeten blijken of al dat werk UAE Emirates dit weekend zal opbreken, maar slim was het alleszins niet. Hoewel Pogacar naderde tot op negen seconden in het algemene klassement, leek Vingegaard zelfs oprecht blij met dit scenario. ‘Part of the plan’, zag je hem denken.

Vroege sloopwerken

Deel van het Jumbo-Visma plan om vandaag echt met de sloopwerken te beginnen, van Pogacar en zijn hele ploeg. Misschien zelfs al op de 14 kilometer lange Col de la Ramaz. Wout van Aert zou dan weer van pas kunnen komen. Als zogenaamde satellietrenner, die meegaat in een vroege vlucht, op de top van die voorlaatste klim op zijn kopman wacht, en de afdaling en de vallei naar de voet van de Joux Plane voor zijn rekening neemt.

Lees hier alles over de Tour de France 2023

De kans is echter klein dat Pogacar al op de Col de la Ramaz zal lossen. Na vierduizend hoogtemeters is het waarschijnlijker dat dat op de nog zwaardere Joux Plane wel lukt. Klimluitenant Sepp Kuss zou daar nog een rol moeten kunnen spelen – misschien zelfs ook als satellietrenner – om Vingegaard richting de top te lanceren, geholpen door de rugwind. De Deen is bovendien een zeer goeie daler, beter zelfs dan Pogacar. In de afzink naar Morzine zou hij een eventuele voorsprong op de Sloveen op zijn minst moeten kunnen vasthouden.

Allemaal mooie plannen op papier, die anders kunnen uitdraaien als Pogacar geen krimp blijft geven, na zijn voorlopig ene relatief ‘minder’ moment op de Marie Blanque. Evengoed blijft de Sloveen in het wiel van Vingegaard – in tegenstelling tot vorig jaar moet hij nu geen Primoz Roglic in het oog houden -, of gooit hij hem zelf los in de laatste kilometer(s) van de Joux Plane. Om daar acht bonusseconden op te rapen en nog eens tien aan de finish, en zo de Deen te onttronen als geletruidrager.

Welk scenario het ook wordt: spektakel alweer verzerkerd.