100 jaar Zesdaagse: Isaac Gálvez en het drama van ’t Kuipke

De dodelijke val die de Spanjaard Isaac Gálvez tijdens de Gentse zesdaagse in 2006 maakte, is het absolute dieptepunt in de 100-jarige geschiedenis van dat evenement.

Het gebeurde op 25 november 2006, tijdens de tweede ploegkoers van de avond. Na een contact met Dimitri De Fauw werd Isaac Gálvez tegen de balustrade gekatapulteerd en bleef vervolgens roerloos liggen. Als bezoeker van de Gentse zesdaagse zagen we het voor onze ogen gebeuren. Gálvez bewoog eerst nog zijn benen en heel even leek het nog mee te vallen. Maar toen de dokter plots begon te reanimeren, ging er een kreet van afschuw door het Kuipke, waarna een akelige stilte viel.

De ruim 4000 toeschouwers die op dat moment nog aanwezig waren, keken machteloos naar het werk dat de hulpverleners op de ovale baan verrichtten. De Duitse wielrenner Christian Grassmann zat in zijn cabine te huilen als een kind, Galvez’ ploegmaat Juan Llaneras ijsbeerde rusteloos op en neer, de gsm in de hand. Na een kwartier was de MUG van het Universitair Ziekenhuis van Gent ter plaatse, de reanimatie ging ondertussen verder.

Nooit in onze lange carrière hebben we zo’n beklemmende en angstige sfeer meegemaakt als toen. Meer dan een halfuur duurde de reanimatie van Gálvez, op een gegeven moment werd de hartmassage rond hem met dekens afgeschermd, maar vanaf de tribune hadden de mensen een pijnlijk zicht op de verwoede pogingen van de hulpverleners om het leven van de Spanjaard te redden. Uiteindelijk werd hij voorzichtig op een draagberrie gelegd.

Terwijl Gálvez naar de ziekenwagen werd gebracht, ging de reanimatie verder. Het was een hallucinant, ijzingwekkend beeld. De ernst van de situatie was op dat moment voor iedereen allang duidelijk. Llaneras liep de hulpverleners achterna, sommige toeschouwers werden onwel, iemand van het organisatiecomité had zelf hartklachten en moest, in een nieuwe opstoot van paniek, worden behandeld en naar het ziekenhuis gebracht. Toen de organisatoren lieten horen dat ze in samenspraak met de renners de wedstrijd zouden stilleggen, applaudisseerde het publiek. Om vervolgens stil en sereen de velodroom te verlaten.

Het palmares van de Gentse zesdaagse van 2006 zal altijd leeg blijven.

Een werkongeval

Nooit werd de relativiteit van de sport – en van het leven – meer geaccentueerd dan op dat schokkende ogenblik. Hier en daar liet iemand de tranen de vrije loop. In het Citadelpark rond het Kuipke stonden enkele mensen stil en staarden versuft voor zich uit.

Op weg naar het ziekenhuis overleed Isaac Gálvez, 31 jaar en enkele weken ervoor getrouwd. De organisatoren besloten de wedstrijd meteen helemaal stop te zetten. Op het palmares van de Gentse zesdaagse zal de editie van 2006 leeg blijven.

Het dodelijk ongeval van Isaac Gálvez deed vragen rijzen. Ploegkoersen zijn in wezen levensgevaarlijke ondernemingen waarin snelheden worden gehaald van rond de 55 kilometer per uur. Bij een aflossing moet je in een kluwen van renners je ploegmaat zien te vinden. Op de 166 meter lange baan van Gent gaan meestal dertien ploegen van start, wat betekent dat er tijdens een koppelrit 26 renners op de baan rijden. Stuurvaardigheid en een fenomenaal reactievermogen zijn absolute voorwaarden om overeind te blijven. Dat valpartijen daarbij nauwelijks voorkomen, pleit voor het vakmanschap van de renners.

Uit een onderzoek van het parket bleek later dat de dood van Isaac Gálvez moet beschouwd worden als een werkongeval. Het klinkt luguber maar het is niet anders: net zoals in massaspurten op de weg of tijdens de afdaling van een col horen valpartijen ook in zesdaagsen bij de risico’s van het vak. In 1956 overleed Stan Ockers na een val op de wielerbaan van Antwerpen, de dood van de toen regerende wereldkampioen dompelde heel het land in diepe rouw. En in 1969 stierf Fernand Wambts, de dernyrijder van Eddy Merckx, op de wielerbaan van het Franse Blois. Merckx zelf, die lang nodig had om die opdoffer te verwerken, hield aan de val een chronische rugpijn over en heeft altijd verteld dat hij nadien in het klimmen nooit meer de oude is geweest.

Vuurwerk

Isaac Gálvez had zich tijdens die dramatische Gentse zesdaagse ontpopt tot een van de betere renners op de baan. Hij zorgde met zijn snelheid voor vuurwerk en was van plan om zich samen met zijn ploegmaat Llaneras definitief in de top van het wereldje te hijsen. Als wereldkampioenen ploegkoers droegen beiden de regenboogtrui.

Juan Llaneras besloot na het ongeval in een eerste opwelling met de wielersport te stoppen. Hij trok zich een paar weken terug op Mallorca om alles te verwerken. Maar hij besefte uiteindelijk dat opgeven geen oplossing was. Begin 2007 keerde hij terug in competitie, met het vaste voornemen nooit meer ploegkoersen te rijden. In zijn thuishaven werd hij voor de vierde keer wereldkampioen in de puntenkoers. Met tranen in de ogen reed hij de ereronde. Uiteindelijk zou hij de zesdaagsen (en de ploegkoersen) toch weer in zijn programma opnemen. In januari 2009 won Llaneras aan de zijde van de Nederlander Pieter Schep zijn allerlaatste wedstrijd, de zesdaagse van Rotterdam. ’s Avonds in het hotel huilde Llaneras als een kind.

Net voorbij de ingang van de Gentse wielerbaan staat een gedenkteken ter ere van Isaac Gálvez. Het is een eeuwige herinnering aan het meest donkere moment uit de geschiedenis van de zesdaagse.

Bekijk hier de trailer van de reeks.