Weet u waar de voetbalterm ‘cap’ vandaan komt?

Jan Vertonghen (37) is de eerste Rode Duivel ooit die zijn 100e cap heeft behaald. Ondertussen heef de voetballer al meer dan 150 caps. Maar weinigen weten nog hoe die term ‘cap’ in onze voetbalwoordenschat verzeilde.

Bruno Dubois begint bij het begin: ‘Cap is het Engelse woord voor pet. Vanaf de eerste officiële match van België, in 1904, ontving elke Rode Duivel een cap – een echte pet dus – per interland waarin hij had meegespeeld.’ Dubois is de voorzitter van Foot 100, een vzw die zich verdiept in de geschiedenis van het Belgische voetbal. ‘Het gebruik van de caps waaide over uit Engeland.’

Jan met de pet

De laatste keer dat de fysieke cap in België in de aandacht kwam, was op 23 augustus 1989, toen de Rode Duivels in Brugge tegen Denemarken speelden. Die dag gaf Paul Van Himst de fakkel van recordinternational door aan Jan Ceulemans. Voor de gelegenheid kreeg de Caje zijn petje uit de handen van Michel D’Hooghe, de toenmalige bondsvoorzitter. Op de klep van de pet stond: 1977, het jaar van de eerste interland van Sterke Jan. Erboven waren 82 sterretjes geborduurd, één per gespeelde interland.

Wanneer de traditie met de fysieke petten ophield, blijkt niet makkelijk te achterhalen. Kort na de eeuwwisseling zakte de interesse van de Rode Duivels voor de petjes helemaal weg, volledig in navolging van de prestaties van de nationale ploeg. Voetbalhistoricus Dirk Willocx ving op dat een bondsmedewerker in die periode een telefoontje zou gekregen hebben van toenmalig Rode Duivel Emile Mpenza. Die zou hem iets toegesnauwd hebben in de trant van: ‘Weten jullie wel hoeveel ik in Duitsland verdien? Met dat geld kan ik elke dag een massa klakskes kopen.’ Ook Michaël Bellon verwijst naar die anekdote in zijn boek Tricolore Truien. Maar geen enkele ex-bondsmedewerker kan dat verhaal vandaag bevestigen, dus blijft onduidelijk of Mpenza voor de spreekwoordelijke druppel zorgde. Dubois houdt het bij een simpelere uitleg: ‘Men is er gewoon mee opgehouden omdat de fabriek die de caps maakte haar deuren sloot.’

Gouden cap

In tegenstelling tot België reiken Engeland en Schotland nog altijd caps uit. De gewoonte om per interland een nieuwe ster op dezelfde cap te zetten, kennen de Engelsen niet; een international krijgt er elk jaar enkele nieuwe caps bij. Vandaar ook de uitdrukking dat een speler x caps heeft.

Wanneer een international in Engeland de kaap van de honderd caps rondt, krijgt die zogenaamde centurion een gouden cap in een glazen kist.

Tijdens een persconferentie liet Vertonghen weten dat hij het jammer vond dat hij geen gouden cap krijgt zoals in Engeland. Maar zijn moeder, Ria Mattheeuws, verraste hem op een passende manier. Voor de aftrap van de 100ste interland kreeg de verdediger dan toch zijn petje overhandigd. Net zoals mevrouw Mattheeuws in 2012 de prijs voor Voetballer van het Jaar overhandigde aan haar zoon. Gaf ze hem nu ook zijn gouden cap.

The mother of @JanVertonghen ha(d/t) a surprise ! 🎩 😄 #Jan100#BELPOR #WorldCup#REDTOGETHER 🇧🇪 pic.twitter.com/ogF7heLT9g

— Belgian Red Devils (@BelRedDevils) June 2, 2018