De beste aanvaller op het Afrikaanse continent zet zijn carrière straks voort bij Standard. Zijn club van oorsprong is historisch gezien nochtans gebonden aan Anderlecht. Is er sprake van een opzienbarende transfer? Of toch niet?
‘Ik heb aan de voorzitter, die ik als mijn vader beschouw, gevraagd of ik mocht vertrekken. Hij zei: je mag gaan als er een goed bod binnenkomt. En toen kwam Standard. Ik moet de nog de zegen krijgen van mijn vader, maar ik heb al bij Standard getekend.’
Jackson Muleka is zichtbaar ontroerd in het filmpje dat op de website van Tout-Puissant Mazembe gepubliceerd wordt. Door het coronavirus en de administratieve afhandeling van zijn visumaanvraag, is het nog wachten op zijn daadwerkelijke komst, maar hij wordt nu al aangekondigd als een spectaculaire attractie.
Het kereltje van 20 jaar werd in de voorbije twee seizoenen topschutter van de Congolese competitie en kroonde zich op de laatste editie van de Afrikaanse Champions League tot beste doelpuntenmaker. En hij wordt algemeen erkend als de beste aanvaller van het Afrikaanse continent.
‘Jullie zullen gek zijn op hem’, aldus Christian N’Sengi, selectieheer van Congo én technisch directeur bij de bond. De voormalige coach van de Congolese U23 is een spraakwaterval en spendeerde hij 57 van zijn 58 levensjaren in België. ‘Ik heb Muleka getraind bij de U23 en nu bij de A-ploeg. Wel, hij gaat het maken in België. Daar ben ik zeker van. Hij heeft uiteraard ook zijn mankementjes. Hij is soms loom en nonchalant. Er zijn momenten dat hij sjokt, terwijl ik hem liever zou zien lopen. Hij is niet altijd zo, het hangt vooral af van de match, maar op training komt dat gedrag soms ook naar boven. Tot slot moet hij ook zijn kopspel verbeteren. Voor de rest is het een geweldige speler.
‘Hij is sereen, gedreven en ondanks zijn nieuwe status van Afrikaanse superheld is hij helemaal niet pretentieus.’
‘Bij de nationale ploeg is het met hem genieten geblazen!’, gaat N’Sengi verder. ‘Als er echt iets op het spel staat, dan is hij de eerste naam die je in de ploeg moet zetten. Hij loopt zich kapot om ballen te veroveren. Op mentaal vlak is die jongen enorm sterk! Hij is sereen, gedreven en ondanks zijn nieuwe status van Afrikaanse superheld is hij helemaal niet pretentieus. Wat mij ook opvalt is zijn extreme vroomheid. Die eigenschap heeft hij van zijn vader geërfd die predikant is. Hij is de zoon die iedereen graag zou willen hebben. Het wordt tijd dat supporters weer toegelaten worden in de stadions want ze zullen meteen weg zijn van hem. Omgekeerd is het zo dat hij kickt op een warmbloedig publiek.’
Afrikaanse sprookjes
Tout-Puissant Mazembe is niet alleen een van de symbolen van Lubumbashi, maar het is ook een zwaargewicht in het Afrikaanse voetbal. Les Corbeaux wonnen vijf keer de CAF Champions League en waren het eerste Afrikaanse team dat de finale van het WK voor clubs haalde. In Afrika is er zelfs geen enkele andere club in staat om salarissen te betalen zoals TPM.
Het is veelzeggend dat Moïse Katumbi, een van de rijkste mensen van het land, aan het hoofd staat van de club. De zakenman was ooit de grootste politieke tegenstander van Joseph Kabila, maar toen hij door de politieke kaste in Congo tot drie jaar cel veroordeeld werd, zag hij zich genoodzaakt om naar Brussel te vluchten. Zijn bestemming was geen toeval: zijn vrouw is een Belgische met wortels in Burundi.
Maar het zijn vooral de sterke banden van Katumbi met Anderlecht die de aandacht trekken. Toen paars-wit Dieumerci Mbokani in Congo weghaalde, was er nog geen sprake van een gestructureerde samenwerking tussen de twee clubs. Anderlecht en Tout-Puissant zouden hun partnership pas jaren later, in 2011, officieel bekrachtigen. Fabio Baglio, de makelaar die Dieu begeleidde toen hij naar Europa kwam, was destijds een van de mensen die betrokken was bij de totstandkoming van het dossier. ‘Ik heb achtereenvolgens Philippe Collin, Roger Vanden Stock en Herman Van Holsbeeck naar Congo meegenomen om hen te introduceren bij Katumbi.’
Uiteindelijk leverde de samenwerking niet veel op. ‘Dat soort samenwerkingen waren complex’, zegt een getuige die destijds op Neerpede werkzaam was. ‘Er werden dikwijls allianties aangekondigd met allerlei Afrikaanse organisaties. Het heeft iets sprookjesachtig om een jonge Afrikaan naar Europa te halen en er een wereldster van te maken. Maar vaak ging het niet verder dan het maken van loze beloften.’
De eerste transacties tussen de twee clubs worden in 2012 afgesloten met de komst van Bedi Mbenza en Patou Kabangu. Het duo valt compleet door de mand en dat zet de verstandhouding meteen onder druk. ‘Sommige betalingen werden te laat uitgevoerd en Anderlecht kwam zijn verplichtingen niet altijd na. En dat heeft de mensen van Tout-Puissant gechoqueerd’, aldus Baglio.
Een andere figuur die als bemiddelaar optrad tussen Anderlecht en Tout-Puissant, en die tot vandaag beste maatjes is met Katumbi, weet waarom de transfers van Mbenza en Kabangu op een sof uitdraaiden. ‘Die mannen waren vedettes in Congo. Het land lag aan hun voeten en ze werden er behandeld als staatshoofden. Plots kwamen ze bij Anderlecht terecht waar niemand hen kende en waar ze driekwart van hun loon moesten inleveren. De honger was weg. In dit specifieke geval is Anderlecht de mist ingegaan. Ze waren niet bijster geïnspireerd, want op dat moment was er bij de beloften van Mazembe een spelertje die alles aan flarden speelde. Zijn naam was Ally Samatta. Hij was amper 20 jaar, maar het was adembenemend mooi om hem te zien voetballen.’
Knipperlichtrelatie
Een incident is dus voldoende om de relatie tussen de twee partners te doen wankelen. Maar de twee partijen blijven wel een hele tijd on speaking terms. Zoals die keer dat Katumbi, net aangekomen in Brussel, zijn twee zonen op Neerpede stalt. ‘Anderlecht zag zijn kans schoon om de banden met Mazembe weer aan te halen’, getuigt een medewerker die betrokken was in de Congolese dossiers van Anderlecht. ‘De twee jongens werden nooit officieel aangesloten bij Anderlecht en namen enkel deel aan de trainingen die op woensdagnamiddag doorgingen.’
In 2017 probeert het Brusselse management een nieuwe opening te forceren via Christ Kisangala, een speler die toen als het grootste talent van Mazembe wordt beschouwd. Kisangala moet een zware operatie ondergaan in Antwerpen en Van Holsbeeck stelt aan Katumbi voor om de speler te laten revalideren op Neerpede.
De betrekkingen tussen de twee kampen groeit naar een climax wanneer de big boss van Mazembe in 2017 Christian Luyindama, Merveille Bokadi, Jonathan Bolingi en de Ivoriaan Roger Assalé aan Anderlecht aanbiedt. Geen enkele speler voldoet. René Weiler laat uitschijnen dat zijn kern genoeg zwarte spelers telt. De drie Congolezen verkassen naar Standard en met Luyindama zouden de Luikenaars een lucratieve financiële operatie op poten zetten. Assalé van zijn kant tekent bij Young Boys Bern, nog zo’n partner van Tout-Puissant, en begint er aan een mooie Europese carrière die hem naar de Primera División zou leiden. N’Sengi heeft weet van een andere afwijzing van een toekomstige toptalent. ‘Van Silas Wamangituka vond Emilio Ferrera dat zijn niveau ontoereikend was voor Anderlecht. Bij Stuttgart steelt hij nu de show.’
Al die mislukkingen drijven Anderlecht en Tout-Puissant verder uit elkaar. Maar de situatie wordt rechtgetrokken wanneer Vincent Kompany in de zomer van 2019 zijn comeback maakt bij Anderlecht. Zijn vader Pierre Kompany verdedigde in een vorig leven de kleuren van Mazembe en hij is bevriend met voorzitter Katumbi. Meer is er niet nodig om de draad weer op te pikken en niet veel later worden Meshack Elia en Arsène Zola in Brussel uitgenodigd om een test af te leggen. Elia krijgt een positief rapport en op clubniveau wordt er snel een akkoord gevonden.
Maar de speler komt nooit opdagen voor de ondertekening van zijn contract en vindt onderdak in de Zwitserse competitie. De zaak krijgt een staartje en vreemd genoeg wordt Elia door Tout-Puissant bij de FIFA aangeklaagd omdat hij gesjoemeld zou hebben met zijn leeftijd om gratis te kunnen vertrekken. Voor Zola draait het examen op Anderlecht uit op een teleurstelling. ‘Die beslissing vind ik nog steeds onbegrijpelijk’, zegt N’Sengi.
Buitensporige clausule
Ook Muleka werd vorig jaar aangeboden bij Anderlecht zo bevestigt N’Sengi. ‘Ik heb zijn naam doorgegeven en ze hebben mij geantwoord dat ze een check zouden uitvoeren.’
Maar het is lang niet zeker dat Muleka een voorstel van Anderlecht aanvaard zou hebben. ‘De beste vriend van Muleka is Zola… Hij heeft gezien hoe Zola met zijn staart tussen de benen terug is moeten keren naar Tout-Puissant na zijn test bij Anderlecht’, vertelt iemand uit de entourage van Muleka. ‘Ik kan mij inbeelden dat ze over die episode gepraat hebben en wellicht heeft hem dat niet gemotiveerd om naar Anderlecht te komen. Hij was ook op de hoogte van de mislukte passages van andere landgenoten en tegelijk kon hij zien hoe Luyindama op korte tijd een hoge vlucht nam bij Standard.’
De reden dat Muleka nu in Luik zit en niet bij Anderlecht heeft ook met geld te maken. Standard betaalde twee miljoen euro voor de Congolees en Anderlecht is niet meer geneigd om dat soort financiële inspanningen te leveren. Hoewel de transfersom voor Muleka aan de lage kant is, weet Katumbi donders goed waarmee hij bezig is. ‘Standard heeft de speler kunnen halen omdat ze een buitenproportionele eis van Mazembe ingewilligd hebben die Anderlecht nooit aanvaard zou hebben’, beweert een bron die het dossier heeft kunnen inkijken. ‘Er werd namelijk een clausule opgenomen die Mazembe vijftig procent garandeert op de meerwaarde van een toekomstige transfer van Muleka.’
‘Er werd een clausule opgenomen in het contract van Muleka die Mazembe vijftig procent garandeert op de meerwaarde van een toekomstige transfer.’
Op zijn website benadrukte Tout-Puissant dat de transfer afgehandeld werd zonder tussenkomst van intermediairs. En dat zou de zoveelste opvallende wending zijn in het dossier van de Congolese spits. Niet zo lang geleden zouden de onderhandelingen tussen Lille en Tout-Puissant vastgelopen zijn door de bemoeienissen van een aantal makelaars. ‘Het was de keuze van de eigenaar van Mazembe om de speler niet aan ons te verkopen’, vertelt Luis Campos, sportief raadgever van Lille. ‘Dat is zijn goed recht. Ik denk dat Standard de juiste club is om door te breken. Hij zal hoe dan ook een goede omkadering kunnen gebruiken tijdens zijn eerste seizoen in Europa.’
Baglio is niet helemaal verrast door de historie met Lille. ‘Moïse Katumbi is een serieuze man. Hij is iemand die altijd woord houdt. Zijn entourage daarentegen… Hij laat zich beïnvloeden door mensen met slechte bedoelingen. Iedereen herinnert zich de saga van Trésor Mputu met Standard. Zijn contract was getekend en alle andere formaliteiten waren ook achter de rug. Maar Mputu heeft nooit voor Standard gespeeld omdat mensen uit de intieme kring van Katumbi de zaak gesaboteerd hebben. Door dat soort individuen heb ik de bruggen met Katumbi opgeblazen. Op een gegeven moment kon ik de aasgieren die rond hem zwierven niet meer uitstaan.’
De deal tussen Tout-Puissant en Standard werd dus zonder officieel erkende makelaar afgerond. Grégory Ernès, een advocaat die ingeschreven is aan de Brusselse balie en gespecialiseerd is in sportrecht, nam uiteindelijk het administratieve deel van de transfer voor zijn rekening. ‘Ernès is de huisadvocaat van Tout-Puissant voor Belgische dossiers’, beaamt Baglio.
‘Frankrijk is goed op weg om de Belgische clubs te verdringen in Congo’
In Lubumbashi en in de rest van Congo heeft Jackson Muleka de harten van de bevolking veroverd en is hij stilaan de plaatselijke legende Trésor Mputu aan het onttronen. Wat op zich al dan een mirakel op zich. Muleka wordt zelfs getipt als de nieuwe Ally Samatta. ‘Ik ben verbaasd dat een club zoals Anderlecht niet meer energie steekt in een partnerschap met Tout-Puissant Mazembe’, zegt Christian N’Sengi. ‘België sluit veel financiële deals af met Congo, maar op voetbalvlak zijn er weinig bewegingen tussen de twee landen. Terwijl het potentieel enorm is in Congo. Het zou eigenlijk een prioriteit moeten zijn.
‘Intussen zijn landen als Frankrijk zich daar aan het settelen en zijn ze goed op weg om de Belgische clubs van het voorplan te verdringen. Schrijf maar op: de volgende Congolees die in Europa zal ontploffen is Isaac Tshibangu, een winger van 17 jaar die titularis is bij Mazembe. Hij is zo fenomenaal goed dat ik hem al heb opgenomen in de kern van de nationale ploeg. Tal van clubs volgen hem. Recent hebben twee Engelse clubs informatie over hem ingewonnen bij mij, maar in België kent niemand hem blijkbaar.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
