Voetbal op de Olympische Spelen: wat moet u weten?

Op woensdag 21 juli, twee dagen voor het begin van de Spelen, wordt het olympische voetbaltoernooi op gang getrapt. Voor de voetbalfanaten voorziet Sport/Voetbalmagazine een inleidende gids.

Hoewel de sport al sedert 1900 op de Olympische kalender staat, wordt het voetbaltoernooi – voornamelijk bij de mannen – bijna als een zijcompetitie gezien op de hoogmis van de sport. Getuige daarvan is de startdatum van de groepsfase. Al op woensdag 21 juli trappen de vrouwen om 9u30 hun evenement op gang, ware het een B-sport op de Spelen, een voorproevertje.

De officiële openingsceremonie vindt vrijdagnamiddag om 13u, 20u lokale tijd, plaats. Vanwege het tijdsverschil zullen de competitiedagen in onze tijdszone voornamelijk tussen 2u ’s nachts en 16u in de namiddag doorgaan.

Elke wedstrijddag wordt op één dag afgehaspeld. De vrouwen spelen telkens de dag voor de mannen. Die starten hun Olympische Spelen dus pas donderdag. Elk land krijgt telkens twee rustdagen na een wedstrijd. De finales vinden plaats op respectievelijk 5 en 6 augustus.

Indeling van de groepen:

Damestoernooi

De poulenamen van de dames volgen alfabetisch op die van de heren (de mannen spelen in groep A tot D, de vrouwen in groepen E tot F). Dat is niet omdat zij vanaf de knock-outfase tegen elkaar zullen uitkomen, maar om verwarring tussen beide te voorkomen. Beide competities werken ook via een ander format. De vrouwen spelen een regulier toernooi zonder selectiebeperkingen.

De Japanse vrouwen zijn als gastland, vanzelfsprekend, automatisch aanwezig. Brazilië en Nieuw-Zeeland plaatsten zich als continentale kampioenen, terwijl Groot-Brittannië (via Engeland), Nederland en Zweden zich kwalificeerden via het WK in 2019 als de drie beste Europese landen. De overige continenten organiseerden een olympisch kwalificatietoernooi. Zo raakten Canada, de Verenigde Staten, Zambia, Australië, China en Chili in Tokio.

Om uit drie groepen van vier tot acht kwartfinalisten te komen, stoten ook de twee beste derdes door, vergelijkbaar met het EK eerder deze zomer. De huidige wereldkampioenen en viermalig Olympisch kampioenen uit de Verenigde Staten zijn de topfavorieten in Tokio. Aanvallers Alex Morgan en Tobin Heath zijn de grote sterren van de ploeg.

Zweden, olympisch vicekampioen en mondiaal bronzen medaillewinnaar, hoopt hen met Kosovare Asllani het vuur aan de schenen te leggen. Nederland, debutant op de Spelen en vicewereldkampioen, lijkt met steraanvallers Vivianne Miedema, Lieke Martens en Danielle van de Donk ook een grote uitdager. Brazilië, Canada, Australië en thuisland Japan zijn als top-10-landen sterke outsiders.

Mannentoernooi

Het mannentoernooi is in principe een U23-kampioenschap, maar iedere ploeg mag drie jokers oproepen die ouder zijn. Vanwege het jaar uitstel van de Olympische Spelen, is de leeftijdsgrens met één jaar opgetrokken. Iedere selectie telt in normale omstandigheden 18 namen, maar vanwege de pandemie zijn dat er nu 22.

Japan ontvangt de vier beste landen van het EK U21 in 2019, de drie beste uit de Africa Cup of Nations U23 uit datzelfde jaar en de drie beste Aziatische U23-landen uit 2020. Argentinië, Brazilië, Honduras, Mexico en Nieuw-Zeeland kwalificeerden zich via continentale kwalificatietoernooien.

Bij het gastland herkennen we vier namen met een Belgisch heden of verleden: Takehiro Tomiyasu en Wataru Endo (beiden ex-STVV), Daiki Hashioka (STVV) en Koji Miyoshi (Antwerp). Maar je hebt ook nog andere spelers met een Belgische link: Guillermo Ochoa (ex-Standard, Mexico), Liberato Cacace (STVV, Nieuw-Zeeland), Santiago Colombatto (ex-STVV, Argentinië), Christ Eboue (KRC Genk, Ivoorkust) en Kader Keita (Westerlo, Ivoorkust).

De Brazilianen trekken als topfavoriet naar Japan met spelers uit de Europese subtop zoals Richarlison (Everton), Antony (Ajax), Bruno Guimarães (Lyon), Douglas Luiz (Aston Villa), maar ook Barcelona-legende Dani Alves. Die jaagt op 38-jarige leeftijd een derde eremetaal voor zijn land na. Spanje neemt maar liefst zes (!) spelers mee die eerder deze zomer nog op het EK actief waren.

Brazilië zal de naam van titelverdediger tot in 2024 proberen te verlengen. Frankrijk moest wellicht de grootste uitdager worden, maar sterkhouders William Saliba (Marseille), Eduardo Camavinga (Stade Rennais), Malang Sarr (Chelsea), Amine Gouiri (OGC Nice) en Maxence Caqueret (Lyon) mochten van hun clubs niet deelnemen. Die rol is nu weggelegd voor de Spanjaarden, terwijl de ploeg van Sylvain Ripoll samen met Duitsland nu als schaduwfavorieten aan het toernooi beginnen. Sinds 1992 eindige, op slechts twee edities na, telkens een Afrikaans land bij de beste drie. Egypte, Zuid-Afrika en Ivoorkust zeker in de gaten houden, dus.