Gedurende bijna twintig jaar liep hij rond met een visioen dat hij carrière zou maken bij West Ham. Zijn droom liep uit op een dood spoor en nu probeert hij er bovenop te komen bij Anderlecht.
‘In onze huidige financiële context is het geweldig om aan die prijs zo’n speler te hebben gevonden die ons zoveel bijbrengt. Hij is beter dan veel mensen in het begin dachten. Natuurlijk gaat hij geen tien doelpunten maken. Dat wordt niet van hem verwacht, maar hij is nederig en maakt iedereen rond hem beter.’ De man die dit opbiecht is Vincent Kompany. En de man waarover het gaat is zijn Ierse verdedigende middenvelder Josh Cullen. Hij werd in ruil voor enkele kruimels – naar verluidt nog geen 500.000 euro – weggehaald bij West Ham.
Adrien Trebel is door de Ier gedegradeerd tot een schaduwfiguur, maar Cullen is óók de man die Albert Sambi Lokonga beter maakt en diens kleine foutjes corrigeert met een bovengemiddeld positiespel. Ook op onderdelen als inzet, bravoure en agressiviteit komt hij boven de middelmaat uit. Om Cullen te begrijpen moeten we het wispelturige parcours van de discrete jongeman analyseren en de scharniermomenten die hij in Engeland meemaakte overzien.
Dylan Tombides Award
Dylan Tombides was een jonge beloftevolle Australische voetballer die in China opgroeide, in zijn jeugdjaren in Hong Kong actief was, alvorens in de jeugdacademie van West Ham te stappen. In de nadagen van het WK U17 in 2011, waar hij de kleuren van Australië verdedigde, werd bij hem teelbalkanker vastgesteld. De behandeling was bijzonder zwaar en hij zou pas het jaar daarop zijn eerste en enige wedstrijd spelen voor de Londense club. Daarna nam hij nog deel aan de competitie voor U23, een prestatie die alle medische logica tartte.
Tombides stierf uiteindelijk op zijn twintigste en zijn dood greep West Ham zo hard aan dat zijn rugnummer nooit meer werd toegekend. Met de Dylan Tombides Award, die elk jaar de beste speler van de academie van de Hammers beloont, werd zelfs een trofee in het leven geroepen om de overleden speler te herdenken. Cullen won het eerste exemplaar op het einde van het seizoen 2013-2014.
Uitleenbeurten
In 2015 is Cullen 19 jaar oud. Na meer dan tien jaar in de academie van West Ham zit hij voor het eerst in de selectie voor de uitwedstrijd tegen Arsenal en vanaf de bank ziet hij hoe zijn ploeg een pak slaag krijgt van Olivier Giroud, Aaron Ramsey en Mathieu Flamini (3-0). Enkele maanden later heeft Cullen zijn eerste onderscheiding te pakken: hij maakt eindelijk zijn debuut in de A-ploeg en mag zichzelf bewijzen in drie voorrondewedstrijden van de Europa League. Tegen Lusitanos, een ploeg uit Andorra, is papa Cullen samen met vijfhonderd supporters van West Ham van de partij na een eindeloze busreis van twintig uur.
De Premier League wenkt en in de tweede helft van 2015 lijkt hij vertrokken. Op 29 augustus winnen de Hammers voor het eerst in 52 jaar op Anfield Road (0-3) en Cullen mag in die historisch match invallen in de 96e minuut. Bij dat gloriemoment zou het blijven; de weken daarna wordt hij afwisselend op de bank en in de tribune gezet en tijdens de winter wordt hij aan Bradford verhuurd in League One, wat overeenkomt met de derde divisie. Liever speelminuten op dat niveau dan te blijven hangen bij de B-ploeg van West Ham, zegt hij, maar hij voelt het toch aan als een mokerslag.
Anderhalf jaar later volgt er een nieuwe uitleenbeurt aan Bolton en bij zijn terugkeer naar West Ham aan het begin van 2018 gaat Cullen ervan uit dat hij niet meer uitgeleend zal worden. Hij komt dat seizoen nog twee keer in actie in de Premier League en staat een schamele zes minuten op het veld, maar het scenario bij West Ham herhaalt zich: ze achten hem niet klaar voor het grote werk en hij wordt naar het Charlton van Roland Duchâtelet gestuurd.
Daar, in de Championship, komt zijn carrière echt van de grond. Bij Charlton is hij gedurende twee jaar titularis en van de supporters krijgt de nieuwe publiekslieveling de bijnaam Super Josh. Charlton wil de huurovereenkomst verlengen, maar Cullen weigert. Voor Cullen staat een ding vast: hij is eindelijk rijp genoeg om te slagen bij de club van zijn hart.
Time to make it happen
Niemand minder dan de net genomineerde David Moyes moet van Cullen een waardige speler maken voor de Premier League. Tijdens een onderhoud met West Ham TV legt hij in de zomer van 2020 zijn ambities uit. ‘Ik ben dolgelukkig dat ik weer thuis ben. Bij elke uitleenbeurt had ik maar een ding in gedachten: een basisplaats bemachtigen bij West Ham. Ik ben 24 jaar en het wordt tijd dat ik mijn voornemens in de praktijk omzet. Ik ben er klaar voor. Ik wil veel spelen en mijn stempel drukken op de ploeg. Ik heb mij nog nooit zo sterk gevoeld als nu.’
Cullen slaat de plank volledig mis. Moyes laat hem een hele wedstrijd spelen in de League Cup en daar stopt het. Voor het echte werk in de competitie wordt hij over het hoofd gezien. Vier wedstrijden na elkaar valt hij buiten de selectie en op het einde van de mercato, die door COVID-19 een serieuze verlenging krijgt, begrijpt hij dat hij definitief een streep moet trekken onder West Ham én door zijn droom om Mark Noble af te lossen op het middenveld, de man die het grootste aantal duels voor de Hammers heeft gespeeld in de Premier League.
Vertrek
Het voorstel van Anderlecht is aanlokkelijk en het discours van Kompany overtuigt hem naar Brussel te verhuizen. ‘Na vijftien jaar vertrekken bij West Ham was een triest moment, maar ik heb de knop snel kunnen omdraaien’, vertelde Cullen aan Het Nieuwsblad. ‘De kans om voor zo’n grote traditieclub te spelen, die ook ambities heeft naar de toekomst toe, heeft mij geprikkeld. Hier spelen doet mij kansen stijgen om basisspeler te worden bij Ierland.’
Cullen is intussen een vaste klant geworden in de basisploeg van Kompany. Zijn stijl oogt niet spectaculair, zijn statistieken schieten niet door het dak, maar hij is dodelijk efficiënt in wat hij doet. In feite houdt de Ier de tent recht. Door de zones af te dekken waar het gevaar kan ontstaan, geeft hij Sambi Lokonga de mogelijkheid om af en toe naar voren te trekken. Peter Verbeke zal zich in de handen wrijven. Wat betreft de prijs-kwaliteitverhouding deed Anderlecht met Cullen een koopje en na vijf maanden is zijn waarde al verdrievoudigd.
Engeland is nooit aan de orde geweest
Oktober 2011. Josh Cullen werkt een duel af met de U16 van Engeland, maar het is niet meer dan een onenightstand. Engeland is nochtans het land waar hij vandaan komt – daar kan geen twijfel over bestaan. Hij is geboren en getogen in een plaatsje op vijftig kilometer van Londen. Maar zijn grootouders aan vaderskant zijn volbloed Ieren en dat geeft de doorslag. Tijdens de rest van zijn internationale carrière zou hij enkel nog het shirt van Ierland dragen. Hij begint bij de U19, promoveert naar de U21 waar hij zelfs aanvoerder wordt en zit nu aan vier wedstrijden in de A-ploeg sinds zijn debuut in de lente van 2019.
Zijn nationaliteitswissel verhit de gemoederen. Want op het moment dat hij zijn eerste oproeping krijgt voor het eerste elftal van Ierland haalt Declan Rice een boevenstreek uit met de Ierse voetbalbond. Rice was Iers international voor de U17, de U19, de U21 en speelde zelfs drie oefenwedstrijden voor The Boys in Green, wat hem nog de mogelijkheid geeft om nog van ploeg te wisselen. Uiteindelijk beslist hij om naar Engeland, dé vijand, over te lopen.
Cullen en Rice hebben veel met elkaar gemeen: ze zijn kind aan huis bij West Ham, ze zijn ter wereld gebracht in Engeland en hebben Ierse grootouders. Cullen wordt dan ook regelmatig ondervraagd over het onderwerp. ‘Dat was voor mij een nutteloos debat. Ik heb een lange voorgeschiedenis bij de nationale jeugdploegen van Ierland en ik ben niet van plan om mijn vlag in te ruilen voor een andere.’
Aangezien hij zijn eerste optredens maakt in twee vriendschappelijke duels, waardoor de kans er nog inzit dat hij van gedachte verandert, blijft het debat een tijdje aanslepen. Maar Cullen staat te popelen om zich te tonen in een officieel duel. ‘Ik hoop dat de discussies over mijn keuze voor de nationale ploeg definitief zullen ophouden de dag dat ik mijn officiële debuut gemaakt zal hebben.’
In oktober van vorig jaar maakt Cullen in de Nations League zijn officiële debuut. De twintiger charmeert de Ieren meteen. ‘I’m over the moon and really proud to be here’, zegt Super Josh.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
