Pep is de beste. In Spanje en Duitsland had hij al de langste serie overwinningen op rij (16 en 17) en sinds kort ook in Engeland (20). Steeds opnieuw blijft de Catalaan zich heruitvinden. Bij City stevent hij in zijn vijfde seizoen los af op de titel. Een poging tot samenvatting van het geheim in vier basisprincipes.
Dit verhaal verschijnt ook in Sport/Voetbalmagazine van 3 maart. Koop hier de recentste editie.
1. Durf aan te passen
Pep de kameleon. Zo omschrijft Marti Perarnau Pep Guardiola in één van de twee boeken die hij over de Catalaan schreef. Adept van Cruijff, jazeker: probeer niet de tegenstander te controleren, maar de bal, het spel. Maar binnen die context pas je je aan, aan de tegenstander, aan de beschikbare spelers.
Toen Guardiola in 2016 Bayern inruilde voor Manchester City zei hij: ‘Ik ben nu een betere trainer dan toen ik Barcelona verliet. Daar deed ik eigenlijk alles om de bal op een goeie manier tot bij Lionel Messi te brengen. Hij maakte vervolgens wel het verschil. In Duitsland moest ik op zoek naar andere oplossingen.’
Bewaar de passie, maar wees flexibel. Met Kevin De Bruyne (29) beschikt Guardiola over de beste middenvelder ter wereld, maar afhankelijk liet hij City daar nooit van zijn. Bij zijn eerste titel in Engeland (met een record van 100 punten) was De Bruyne een centrale figuur met 8 doelpunten en 16 assists. Het seizoen erna ging voor de spelmaker met blessures de mist in – amper twee goals en twee assists in de competitie – maar City was wel de eerste ploeg in Engeland die dat jaar de treble veroverde. Ook van de goeie reeks dit seizoen miste De Bruyne een handvol wedstrijden.
Het is een uitdaging om het City van Pep in één systeem te gieten. Dit seizoen alleen al zagen we: 4-2-3-1, 4-1-4-1, 4-3-3, 3-5-2, voetbal mét een 9, zonder 9. Analisten die zijn Bayern onder de loep namen, kwamen tot 23 varianten. Bij Barcelona werd hem wel eens ‘verweten’ met elf middenvelders te willen spelen, bij Bayern met vijf aanvallers, bij City zonder. Je weet vooraf nooit wat je mag verwachten, tenzij dit: Guardiola’s ploeg zal je zelden tot nooit verrassen met een snelle counter. Dat is zijn handelsmerk niet. Overhaasting evenmin.
In zijn wedstrijdvoorbereiding gaat Guardiola zeer diep. Toen hij met Bayern München in 2016 Atlético Madrid lootte in de halve finale van de Champions League, bestudeerde Pep drie dagen lang alle aanvallen van Atlético en manieren om hun verdediging pijn te doen, zonder zelf risico te lopen. Zijn conclusie op 1 mei 2016, twee dagen voor de return na 1-0-verlies in de heenwedstrijd: ‘Ik zit vast. Ik heb zo hard nagedacht.’ Twee dagen later werd het 2-1 en was Bayern uitgeschakeld.
Wat vandaag werkt, doet dat morgen misschien niet meer. Je moet afwisselen.’
Perarnau gebruikt er een mooi beeld voor: de trencadis van Gaudí, op zoveel plaatsen te bewonderen in Barcelona. Al die kleine steentjes samen die passen in het geheel, schoonheid vanop wat afstand. Zo droomt de perfectionist ook zijn voetbal en probeert hij dat in sessies van 15 tot 20 minuten op zijn ploeg over te brengen. Daarin krijgen ze alle scenario’s in beeld die hij in zijn hoofd heeft samengevat. Hoe hij denkt de sterke punten van de tegenstander te kunnen neutraliseren, waar hij denkt dat die kwetsbaar is. Elke tactische variant van de tegenstander komt op scherm, met begeleidend commentaar.
Zegt de modale Engelse voetbalfan: ‘ Guardiola overthinks big games. ‘ En zo komt het dat hij de Champions League al niet meer won sinds 2011. Het antwoord van Pep: ‘Wat vandaag werkt, doet dat morgen misschien niet meer. Je moet afwisselen.’
2. Wees pragmatisch
Pep de romanticus. Ja, maar met mate. Pep Guardiola, zo kan je concluderen uit gesprekken met mensen die hem kennen, is meer begaan met het resultaat dan met de manier. Romanticus, maar vooral pragmaticus. Op zoek naar emotie voor fans, zijn ploeg en zichzelf, maar vooral door resultaat.
Pep haat het romantiseren van tikitaka. In zijn ogen is dat voetbal op balbezit, zonder doel of agressiviteit. José Mourinho speelt overal wel een beetje hetzelfde, maar wie dacht dat Guardiola overal in Europa ‘mini-Barça’s’ zou proberen neerzetten, is eraan voor de moeite. Bepaalde principes bleven wel. Wat niet werkt, moet je verfijnen, eerder dan van gedacht veranderen.
Zijn Bayern voetbalde anders dan Barça, en zelfs het City van vandaag voetbalt anders dan het City dat van augustus 2017, de start van zijn tweede seizoen tot mei 2019 slechts zes keer verloor in de competitie en volop scoorde. Boring City was het dit jaar. Het wordt geen jaar in de buurt van de 100 goals, zoals de voorbije drie. Dit seizoen: 50 na 25 wedstrijden, ‘amper’ een gemiddelde van twee punten per match.
Lees verder onder de cover.
3. Wees nieuwsgierig
Pep de studax. Gefascineerd door de NBA, en niet te beroerd om overal te stelen met de ogen. Of het nu bij collega’s is (Cruijff, Menotti,..), of in de schaakwereld, het rugby, basketbal of handbal: overal en altijd is Pep op zoek naar details, als perfectionist op zoek naar de ‘perfecte wedstrijd’.
Toen hij voor de Mexicaanse Dorados voetbalde, twijfelde Guardiola over een overstap naar het trainer zijn. Samen met David Trueba – Madrileen, schrijver-scenarist en vriend van Pep – nam hij het vliegtuig naar Buenos Aires. Daar hadden ze met Marcelo Bielsa een gesprek van elf uren over voetbal. Guardiola was de Argentijn dankbaar, dat hij zoveel tijd vrijmaakte voor een nobody.
4. Delegeer
Wat je leert op training, komt terug in de match, maar denk niet dat Guardiola uren op het trainingsveld tussen zijn spelers staat. Al in de tijd van Barcelona liet hij dat over aan zijn assistenten. Francisco Seirul.lo, fysiektrainer bij Barcelona en iemand met een grote invloed op Guardiola, omschreef het zo in het boek van Perarnau: ‘Vroeger speelde een team een match per week. Het huidige ritme ligt veel hoger. Dat vraagt meer voorbereidingstijd voor wedstrijden. Pep was bij Barcelona hooguit anderhalf uurtje op training, hij corrigeerde wat, zonder al te diep te gaan, want al bezig met de volgende match. Dan “verdween” hij, zoveel wedstrijden van de tegenstander bekijkend als hij nodig achtte.
‘Pep steekt geen energie in het voorbereiden van dagelijkse trainingen. Dat werk was voor de assistent, de fysiektrainer en de videoanalist. De avond voor de match en de dag zelf zorgde voor veel stress, bij hem en bij de spelers. Dan gaat het om analyse, richtlijnen en coaching.’
Daarom zijn assistenten belangrijk. Soms verliest hij ze, want eigenlijk kunnen ze allemaal hoofdcoach zijn: Tito Vilanova nam Barça over, Mikel Arteta trok naar Arsenal, Domènec Torrent trok naar New York City en daarna Flamengo. Juanma Lillo is sinds vorige zomer de nieuwe rechterhand. Toen die als piepjonge trainer met Oviedo indruk maakte, klopte Pep (bij Barcelona) op zijn deur na een match. Of ze over voetbal konden praten? In 2003 werkten ze bijna een eerste keer samen. Lluís Bassat wilde de voorzittersverkiezingen winnen met Pep als technisch directeur. Die koos voor… Lillo als hoofdtrainer. Bassat verloor evenwel van Joan Laporta en Lillo bleef onbekend, tenzij voor ingewijden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
