Thomas Didillon: de jeugdjaren van een dubbeltalent

In een ander leven was Thomas Didillon zeker arts geworden of had hij iets gedaan in de gezondheidszorg. Het lot heeft hem naar de voetbalwereld geduwd. Sport/Voetbalmagazine trok naar zijn heimat Metz en reconstrueerde zijn parcours vanaf zijn eerste club APM.

Net als heel de Grand Est, de samensmelting van de historische regio’s Elzas, Lotharingen en Champagne- Ardenne, ligt Metz na een stevige winterprik verscholen onder een dik sneeuwtapijt. De hevige sneeuwval is slecht nieuws voor de voetballertjes van Amicale du Personnel Municipal de Metz (APM Metz), een clubje waarvan het beste seniorenteam zijn wedstrijden afhaspelt op het zesde Franse echelon. Op vraag van de gemeente werden de trainingen voor onbepaalde duur afgelast. Enkel de houten banken van de tribune in het stadion en het scorebord werden gevrijwaard van de sneeuw. Honderden meters verderop, op het inmiddels afgebroken voetbalcomplex aan de Avenue Louis le Débonnaire, beleefde APM Metz zijn gloriedagen. ‘Midden de jaren 80 kregen we het bezoek van JohanCruijff‘, zegt Jean-Claude Houpin, clubsecretaris sinds 1980. ‘Wij organiseerden elk jaar een internationaal jeugdtoernooi voor U12 en U13 en Cruijff stond aan de zijlijn om zijn zoon Jordi, die bij Ajax speelde, te komen aanmoedigen.’

Een vijftiental jaar later maakt Marie-José Removille, de moeder van Thomas Didillon, haar intrede in de club. Ze woont samen met haar man en twee zonen Romain en Thomas iets verderop in Le Sablon, beter bekend onder de naam quartier de l’Amphithéâtre, en zetelt in haar vrije tijd in het bestuur van APM Metz. Eigenlijk is ze alomtegenwoordig op de club. Ze doet de inschrijvingen, verwelkomt de bezoekende ploegen, organiseert de indeling van de kleedkamers, regelt de drankbonnetjes na de match… En waar gaat de ploeg van trainer Denis Stremler schuilen na een wolkbreuk tijdens een toernooi in de naburige gemeente Le-Ban-Saint-Martin? Uiteraard bij de Didillons. ‘We waren druipnat en Marie-Jo heeft ons spontaan bij haar thuis uitgenodigd om ons op te warmen’, aldus Stremler. ‘En in geen tijd had ze voor de hele bende eten op tafel gezet.’

Wanneer mama Didillon op de club rondloopt, zijn Romain en Thomas vaak in de buurt. Het duurt niet lang voor de broers hun eerste aansluitingskaart tekenen bij APM . Romain, de oudste, staat tot de U13 in doel en probeert het daarna als veldspeler. Thomas staat afwisselend in de punt van de aanval en tussen de palen. Hij doet het niet onaardig als doelman, maar hij heeft moeite met het stoppen van strafschoppen. Vanaf de U11 kiest hij definitief voor het keepersbestaan. ‘Bij de jongste jeugdploegen was er een rotatiesysteem – iedereen moest om beurten het doel verdedigen. Het is pas vanaf de U11 dat we met een specifieke keeperstrainer werken. Daarom is Thomas goed aan de bal’, zegt Stremler, die een aantal jaar Didillon onder zijn hoede had. ‘We sloten elke training af met een reeks schoten op doel en ik had een punten- en bonussysteem bedacht om een winnaar aan te duiden. Die trakteerde ik dan op een drankje. Bij dat soort gelegenheden zag je dat Thomas echt gemotiveerd was om onder de lat te staan. Je hebt twee soorten doelmannen: de fanaat die graag duikt en in de modder rolt of het jochie dat keeper wordt omdat hij niet graag loopt. Ik denk dat Thomas tot de eerste groep behoorde. Maar hij was in het begin niet de meest bedrijvige speler op training. Hij lummelde wat rond omdat de trainingen hem niet aanstonden. Met de jaren is dat gelukkig veranderd.’

Met zijn lengte, een erfenis van zijn vader, en zijn breedgeschouderde lichaam trekt de jonge Didillon de aandacht van FC Metz. Op aanraden van zijn coach gaat hij in op enkele uitnodigingen van de lokale topclub en na een training heeft Jean-Claude Nadon, oud-doelman van Guingamp, Lille, Lens en Lyon en keeperstrainer van de jeugd, genoeg gezien. Aan zijn bazen laat Nadon weten dat ze Didillon absoluut moeten aantrekken. De ouders zijn helemaal overdonderd door de nieuwe wending in het leven van hun zoon. Ze waren namelijk niet geprogrammeerd om een profvoetballer op te voeden en het was zeker niet de bedoeling dat Thomas zijn eerste club APM Metz zo vroeg zou verlaten. Aanvankelijk ziet de jonge goalie een overstap naar het centre de formation van FC Metz niet zitten, maar hij gaat toch overstag. Stremler gaat er op dat moment ten onrechte van uit dat Didillon nog een laatste seizoen bij de U13 zal afwerken. ‘FC Metz heeft Thomas verleid door hem te laten deelnemen aan enkele prestigieuze toernooien. Ik was blij voor hem dat hij naar Metz kon gaan. Tegelijk was ik lichtjes ontgoocheld omdat hij niet een seizoen langer is gebleven. Dat jaartje heeft ons een opleidingsvergoeding gekost. Maar dat hebben we pas later vernomen.’

DERBYTRAUMA

Na zijn toptransfer verdeelt Didillon zijn tijd bij FC Metz tussen de jeugdterreinen aan de Promenade de la Goulotte, die gewrongen zit tussen de Moezel en een paar landbouwpercelen, en het administratief centrum, het kloppende hart van Les Grenats. In een van de bijgebouwen worden Didillon en zijn maats dagelijks door een viertal leerkrachten opgewacht om huiswerk te maken en bij elk bezoek aan het hoofdkwartier van de club staan de jonkies oog in oog met het imposante geraamte van het Stade Saint-Symphorien. Wanneer ze hun hoofd optillen, komen de steile tribunes met hun oneindige stoelengalerijen hen haast tegemoet. Didillon heeft echter geen hoogte- of plankenvrees. Hij pikt de nieuwe leerstof snel op en werkt een eigen kenmerkende techniek uit bij het uittrappen. ‘Op donderdag was er een gezamenlijke sessie met alle keepers’, zegt Nadon. ‘Dat was voor Thomas de kans om de andere doelmannen in de gaten te houden. We hadden een oudere doelman, Anthony Mfa, die een speciale manier van trappen had, en dat heeft Thomas op ideeën gebracht om zijn eigen techniek te ontwikkelen.’

Bij de U13 en U14 kan Didillons concurrent Sacha Bastien, nu actief bij vierdeklasser Granville, nog even volgen. Daarna neemt Didillon duidelijk de bovenhand. Nu en dan slaat hij letterlijk de bal mis, herinnert keeperstrainer Nadon zich. ‘Thomas speelde bij de U13 en hij moest de doelman van de U14 vervangen, die uitgevallen was met een blessure. De match was zondag om drie uur en hij was de dag ervoor om halfzeven in bed gekropen om uitgerust aan de aftrap te staan. We speelden niet zomaar een match: het was de derby tegen Nancy. We verloren met 5-0 en hij ging bij twee of drie doelpunten in de fout. In de week hebben we kort nagepraat over de match en hij liet blijken dat alles verwerkt was. Op donderdag hadden we keeperstraining en bij een bal die ik richting tweede paal trapte, ging het mis. Hij moest die bal gewoon plukken, maar bij het neerkomen brak hij zijn sleutelbeen. En wat bleek? De nederlaag tegen Nancy had hem getraumatiseerd en hij had zijn frustraties nog niet uit zijn lijf gekregen. Ik heb hem toen gewoon gezegd dat hij van zijn fouten moest leren en dat het hem geen tweede keer zou overkomen. Maar hij is wel twee maanden out geweest met zijn blessure.’

Ook ex-trainer Olivier Perrin slaagt er niet altijd in om in het hoofd te kruipen van zijn pupil. De mensen van de sportieve omkadering merken dat Didillon als een bezetene alles analyseert. Op het ziekelijke af. ‘Thomas is een intellectueel’, aldus Perrin. ‘En wat doet een intellectueel? Alles uitpluizen, ontleden en doorlichten. Zo iemand is automatisch veeleisend voor zichzelf en elk foutje kan tot een kortsluiting leiden in zijn hoofd. Zo was Thomas. Hij stelde zich vragen die niet eens bij mij opkwamen. Met de jaren is hij veranderd. Vroeger was hij dikwijls gejaagd, gestresseerd en stelde hij zich altijd ter discussie. De laatste keer dat ik hem aan de telefoon had, vond ik hem cool.’

PRESTIGIEUZE SCRIPTIE

Terwijl FC Metz op het trainingsveld voetballers kweekt, leidt het in samenwerking met een aantal lycea in de stad de bollebozen van morgen op. Didillon volgt eerst les aan het Collège Arsenal en vervolledigt zijn schooltraject aan het Lycée Cormontaigne, een eliteschool voor topsporters uit het voetbal, tennis, rugby, basketbal, handbal en turnen. FC Metz heeft een samenwerkingsakkoord met het lyceum dat kleppers als Miralem Pjanic (Juventus) en Maxwel Cornet (Lyon) onder zijn oud-leerlingen telt. Metz gaat er prat op dat het de beste schoolopleiding aanbiedt van alle voetbalcentra in Frankrijk. Tien jaar aan een stuk lag het slaagpercentage in het laatste jaar van het middelbaar onderwijs zelfs op honderd procent. Didillon is een puur product van het systeem-Metz en rijft een ‘bac S’, een diploma wetenschappen, binnen. Met onderscheiding. ‘Eén op de tien spelers die wij opleiden, zal het maken als profvoetballer. Negen op de tien zullen carrière moeten maken met hun diploma. Thomas is een mooi voorbeeld van wat wij met ons school-studiemodel nastreven’, zegt Philippe Gaillot, sportief directeur van FC Metz en een aantal jaar geleden directeur van de jeugdopleiding. ‘Een zeventienjarige die elke dag traint, vaak weg is met de nationale ploeg, en toch een bac S haalt met een onderscheiding, dat noem ik een topprestatie.’

Vooral zijn scriptie maakt indruk. Doorgaans schrijven voetballers een verhandeling over banale zaken uit het voetbalmilieu. Didillon mikt hoger en maakt een lijvig dossier over het besluitvormingsproces van doelmannen in een één-tegen-éénsituatie. ‘Dat was het werk van een universiteits- of hogeschoolstudent, niet van een scholier’, meent Pascal Deck, die verantwoordelijk is voor de opvolging van de topsporters op Cormontaigne.

In het schooljaar 2010/11 is Didillon een van de roergangers tijdens het nationale scholentoernooi dat Cormontaigne wint in de categorie U16. In de finale kloppen Didillon en co (een team dat louter bestaat uit spelers van FC Metz) favoriet Auxerre na strafschoppen. ‘Thomas heeft toen twee elfmeters gestopt’, bevestigt Deck. ‘Tijdens de strafschoppenreeks was hij op zijn gemak. Hij wist dat hij zijn job zou doen. Na de match is hij bij mij gekomen. ‘Ik ben kapot, want ik heb mij tijdens de match zwaar moeten concentreren.’ In plaats van te vieren is hij op zijn kamer gaan rusten en heeft hij nog gewerkt voor school.’

STUDIES GENEESKUNDE

In de wandelgangen van FC Metz wordt Didillon omschreven als een keeper met een grillige vormcurve. Een bovenmenselijke prestatie wordt nu en dan gevolgd door een match waarin hij blundert. Maar eenmaal aangekomen bij de U16 wordt hij regelmatig opgeroepen om bij de U19 te trainen. ‘Misschien waren sommige mensen binnen de club iets te streng voor Thomas omdat hij een jeugdproduct was’, zegt Perrin. ‘Ik maak graag de vergelijking met Mickaël Landreau ( elfvoudig Frans international, nvdr). Hij maakte zijn debuut op zestienjarige leeftijd en was toen al een echte patron tussen de palen. Thomas was op dezelfde leeftijd nog in volle ontwikkeling, maar hij wordt minstens even goed als Landreau.’

Veel scheelt het niet of er was nooit sprake geweest van een loopbaan op het hoogste niveau. Op een dag belt vader Didillon in paniek de raadgever van zijn zoon op. Didillon senior is compleet in de war. Thomas is zeventien en vraagt zich immers af of hij voort zal voetballen. Het liefst zou hij geneeskunde studeren én blijven voetballen. Na een gesprek met zijn raadgever en de directeur opleidingen van FC Metz komt Didillon tot de conclusie dat studies geneeskunde onmogelijk gecombineerd kunnen worden met voetbal. Op zijn zeventiende tekent hij toch zijn eerste profcontract in het Stade Saint-Symphorien. Een contract dat hij nota bene deels mee geredigeerd heeft door zijn makelaar enkele suggesties te geven op het vlak van premies en extraatjes. ‘Ik ben 23 jaar directeur van het opleidingscentrum geweest en Thomas is de enige die niet meteen heeft toegehapt toen we hem een contract aanboden’, zegt Dennis Schaeffer. ‘Hij wilde alles laten bezinken en bovenal wilde hij zeker zijn van zijn keuze. Een contract tekenen betekende voor hem een serieus engagement aangaan. Hij wist dat hij opofferingen zou moeten maken en dingen zou moeten laten vallen, zoals zijn studies.’

Bij FC Metz beweren ze dat niemand hem onder druk heeft gezet om te tekenen. ‘Hij was een briljante leerling, die twijfelde om voltijds voetballer te worden’, weet Perrin. ‘Als je hoogbegaafd bent in twee domeinen is het moeilijk om een keuze te maken. Maar er is niets mis mee om tot je achttien of negentien jaar te voetballen in een professionele omgeving en dan iets totaal anders te doen. Het welslagen van een mens wordt toch niet afgemeten aan zijn sportcarrière. Wie waren wij om Thomas te overtuigen zijn levensproject op te geven?’

Didillon belichaamt tegen wil en dank het failliet van de generatie van 1995. Hij is de enige speler van die lichting die niet in het amateurvoetbal is terechtgekomen. Binnenkort moet de jeugdfabriek van FC Metz een nieuwe doelman afleveren. Zijn naam is Guillaume Dietsch. Hij moet in april nog achttien jaar worden en wordt nu al de nieuwe Didillon genoemd, wegens zijn kwaliteiten als doelman en zijn intellectuele bagage. Het toeval wil dat Dietsch net als zijn voorganger wil afstuderen met een bac S. Sportief directeur Gaillot beaamt dat Didillon de nieuwe norm is geworden in Metz wat betreft de opleiding van nieuwe keepers. ‘In het verleden hebben we veel goede doelmannen opgeleid, maar de laatste tijd lukt het niet meer. Didillon was de eerste in jaren die helemaal is doorgebroken. We hebben Dietsch net een contract gegeven en hij belichaamt de toekomst van de club. Hij moet de natuurlijke opvolger worden van Didillon.’