Op de Asian Cup staat straks het duel tussen Qatar en Saoedi-Arabië op het programma, sportief een voetnoot maar politiek gezien de vervroegde finale. De buurlanden vechten een koude oorlog met elkaar uit en strijden daarin om de macht in het wereldvoetbal.
Anderhalf jaar al is eender welke vorm van communicatie of relatie tussen Qatar en Saoedi-Arabië onbestaande. De concrete oorzaak is dat de Saoedi’s, met onder andere Asian Cup-gastland de Verenigde Arabische Emiraten in hun kielzog, verdenken hun schatrijke buren ervan terrorisme te sponsoren. Bovendien deelt Qatar een gasreservoir met grote vijand Iran. Alle toegangswegen, zowel op land, over zee als in de lucht, zijn sinds 5 juni 2017 afgesloten.
Er was zelfs sprake van de aanleg van een kanaal op de grens waardoor Qatar herleid zou worden tot eiland. Een invasie van een troepenmacht geleid door de Saoedi’s kon na Amerikaanse bemiddeling ei zo na vermeden worden.
De blokkade had ook tot doel de groeiende macht van Qatar in het wereldvoetbal aan banden te leggen. Plots viel de toevoer van bouwmaterialen voor de WK-stadions volledig stil. Tv-zenders schrapten bovendien duels van Qatar en topclub Al Ahli schoof het geld van sponsor Qatar Airways aan de kant.
De Saoedische kroonprins Mohammed Bin Salman lanceerde ongeveer tegelijkertijd zijn Vision 2030-project waarmee hij het land cultureel en economisch wil diversifiëren. ‘MbS’ introduceerde ook ‘vrouwvriendelijke’ maatregelen zoals het openstellen van voetbalstadions voor vrouwen. Niettemin blijft het land slecht scoren inzake mensenrechten.
Concurrentie
Uiteraard wilde de kroonprins ook de concurrentie aangaan in het voetbal. Niet Qatar maar Saoedi-Arabië moest uitgroeien tot dé toonaangevende voetbalnatie in het Midden-Oosten en liefst de hele wereld. Daarvoor werd allereerst het monopolie van de Qatarese zender BeInSports, de sporttak van Al Jazeera, op de voetbalrechten rond de Perzische Golf aangevallen. Tijdens het WK kwam er plots concurrentie van piraatzender BeOutQ, niet toevallig met locatie in Saoedi-Arabië en gebruik makend van BeIn’s uitzendingen. Net daarom sprak BeIn schande over de Italiaanse Supercup die gisteren plaatsvond op Saoedische bodem.
Een andere strategie bestaat erin het controversiële WK 2022 af te nemen van Qatar. De Saoedi’s ijveren daarom voor een vroegtijdige uitbreiding van het deelnemersveld in 2022 naar 48 teams, een schaalvergroting die simpelweg niet kan gedragen worden door de dwergstaat Qatar. Geen verrassing dat FIFA-voorzitter Gianni Infantino, de oorspronkelijke voorvechter van de expansie, geen graten ziet in het voorstel.
Een logisch gevolg daarbij zou zijn dat de organisatie verdeeld wordt onder Qatar en zijn buren, wat door Infantino verkocht wordt als een manier om vrede rond de Perzische Golf te brengen. Een scenario waarbij de blokkade blijft voortduren tot 2022, kan de FIFA uiteraard missen als kiespijn. Vorig jaar werd Qatar nog verplicht af te zien van de organisatie van de Gulf Cup, onder druk van de Saoedi’s en hun bondgenoten.
De VAE maakte van de aandacht rond de Asian Cup alvast gebruik om te laten weten dat het graag meegaat in een gedeelde organisatie. Kortom, de andere golfstaten willen Qatar liefst zo ver mogelijk weghouden van het WK voetbal.
Tegelijkertijd voerden de Saoedi’s naar Qatarees voorbeeld een charmeoffensief bij de FIFA. Zo diende het land via het Japanse conglomeraat SoftBank, een bombastisch voorstel in bij de FIFA: 25 miljard dollar in ruil voor de creatie van een nieuw WK voor clubs en een wereldwijde Nations League. Volgens Football Leaks zou de FIFA bovendien alle mediarechten, gaande van tv-rechten tot videogames, in handen geven van de oliestaat.
De voormalige bondsvoorzitter Adel Ezzat hoopt bovendien in de lente verkozen te worden tot voorzitter van de Aziatische federatie (AFC) waardoor hij de FIFA helemaal naar Saoedische hand kan zetten.
De Europese delegatie in Zürich zette de mysterieuze deal echter voorlopig on hold, een definitieve beslissing komt er pas in maart. Het gros van het wereldvoetbal gaat dan ook liever niet in zee met de Saoedi’s, een gevoel dat enkel versterkt werd door de moord op journalist Jamal Kashoggi in de Saoedische ambassade in Turkije.
Dat de crisis nog lang niet voorbij is, bewezen de jeugdelftallen van de VAE en Qatar onlangs. De kapitein van de Emiraten weigerde zijn Qatarese collega de hand te schudden bij de aftrap.
Plaatselijke kranten in de Emiraten weigeren in hun verslaggeving over de Asian Cup het woord Qatar te gebruiken. Door de blokkade zijn Qatarese supporters op de tribunes een zeldzaamheid.
Wie straks zegeviert, zet een stap richting de Aziatische titel én het overwicht in het regionale conflict. Terwijl de rest van Azië meekijkt, is Abu Dhabi het decor voor een eerste grote ontmoeting tussen vertegenwoordigers van beide landen. Of hoe voetbal fungeert als diplomatiek wapen bij uitstek.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
