‘Onze opleidingscultuur is te soft’

Onze westerse maatschappij aanvaardt steeds minder hindernissen voor kinderen en jongeren en in de sport is dat een probleem aan het worden, stelt Henk Mariman vast. ‘We moeten in het ontwikkelingstraject van onze jeugdvoetballers voldoende weerstanden creëren én behouden.’

Wat doen we niet allemaal om het onze jeugdvoetballers makkelijker te maken? We spelen bijvoorbeeld op kunstgras, we trainen op basis van hun biologische leeftijd en we beperken hun reistijden. Maar ook: de coach moet interactief met zijn jongens communiceren, de ontwikkelingstrajecten van de spelers moeten op het individu afgestemd zijn, in wedstrijden moeten ze van speeltijd verzekerd zijn, enzovoort.

Uiteraard ben ik het met de meeste van deze benaderingen eens, maar de optelsom van al die beslissingen leidt tot een hogere graad van versofting. Daar slaan we wat in door en daarom is dit voor ons een groot aandachtspunt.

We moeten in het ontwikkelingstraject van onze jeugdvoetballers voldoende weerstanden creëren én behouden. Want wanneer een speler op het hoogste niveau gaat voetballen, krijgt hij te maken met weerstanden van een heel andere orde. Daar moet hij klaar voor zijn. Dus moet de vraag zijn: is een talent na zijn opleiding klaar om om te gaan met de weerstanden waarmee hij bij de eerste ploeg geconfronteerd zal worden?

Wat is talent? Talent is als je er op de een of andere manier boven uitsteekt. Misschien ben je inzichtelijk sterk of ben je fysiek imposant. Maar vervolgens moet je daar ook mee aan de slag en dan gaat het erom: in welke mate ben je in staat om te accelereren, om om te gaan met weerstanden en progressie te blijven maken? Wanneer je voor een weerstand wordt gezet, in welke mate ben je dan in staat om naar jezelf te kijken, om beter te worden én aan welke snelheid doe je dat? Dat is óók talent. Dus mogen we het hindernissenparcours dat jou in beweging zet niet weghalen.

Zo ben ik geen voorstander van talentpools in een jeugdopleiding. Het samenbrengen van de talenten van verschillende leeftijdsgroepen in gerichte trainingssessies geeft de spelers al snel de stempel ’talent’ en dat remt bij sommigen de vastberadenheid en het doorzettingsvermogen af. Bovendien is het heel moeilijk om vast te stellen wie de talenten van de toekomst zijn. Het zijn vaak net de jongens die geen deel uitmaken van de talentpool die er de juiste motivatie uithalen. Brandon Mechele van Club Brugge is daarvan een goed voorbeeld.

Een jeugdopleiding moet (met medeweten van de ouders) nu en dan hindernissen inbouwen. Laat de beste spelers bijvoorbeeld maar eens op de bank starten tegen belangrijke tegenstanders. Of creëer trainingssessies waarin er onzekerheid wordt getriggerd. Laat de vroeg- en de laatrijpe voetballers in hetzelfde team voetballen. Splits ze niet op. Laat de kleinere spelers maar opboksen tegen de oudere: het is de ideale omgeving om met weerstanden om te gaan én de basis van het straatvoetbalsucces. Wees in een bepaalde trainingssessies maar eens heel eisend, zonder inspraak van de spelers.

De meeste toppers doorbraken in hun doorontwikkeling een bepaalde moeilijkheid of weerstand en dat sterkte hen. Kijk naar de Germinal Beerschotspelers die op jonge leeftijd plots hun familie achterlieten en in het directe en eisende Amsterdam gingen wonen. Ondanks de moeilijkheden zetten ze door en pasten ze zich aan.

We moeten in de opleiding binnen een eigen ontwikkelingsfilosofie de competitiecultuur behouden. Tenslotte leiden we op voor een competitiecultuur. Leren omgaan met een klassement en met een wedstrijd te móéten winnen, hoort erbij.

In andere landen krijgen jeugdvoetballers vaak met grotere weerstanden te maken. Kijk bijvoorbeeld naar Kroatië, waar de opleidingscultuur een stuk harder is. De versofting van onze maatschappij heeft invloed op onze jeugdvoetballers en dat is in andere landen en werelddelen minder het geval. Dit moeten we meenemen in onze opleidingsbenadering.